શ્રીહરિકોટા: જો ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરને 23 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ સાંજે 5.30 થી 6.30 વાગ્યાની વચ્ચે લેન્ડિંગ માટે યોગ્ય સ્થાન ન મળે તો લેન્ડિંગ મોકૂફ રાખવામાં આવી શકે છે. આ એક પ્રકારનો બેકઅપ પ્લાન છે. અથવા બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, દરેક વૈજ્ઞાનિક તેના મિશન માટે પ્લાન B બનાવે છે. ઈસરોએ પણ આવું જ કર્યું છે.
ISROનું એક કેન્દ્ર ગુજરાતના અમદાવાદમાં છે. તેનું નામ સ્પેસ એપ્લિકેશન સેન્ટર (SAC) છે. તેના ડિરેક્ટર નિલેશ એમ. દેસાઈએ જણાવ્યું કે લેન્ડિંગના બે કલાક પહેલા 23 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ ઈસરોના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિકો નક્કી કરશે કે લેન્ડિંગ કરવું જોઈએ કે નહીં.
દેસાઈએ કહ્યું કે આમાં અમે જોઈશું કે અમને ઉતરાણ માટે યોગ્ય જગ્યા મળી કે નહીં. કેવી છે લેન્ડરની સેહત? આ ઉપરાંત ચંદ્રના વાતાવરણ અને સપાટીની સ્થિતિ શું છે. શું તે ઉતરાણ માટે યોગ્ય છે? જો કોઈ ભૂલ જણાય તો. અથવા આશંકા ઊભી થાય છે. તો ચંદ્રયાન-3નું લેન્ડિંગ 27 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ કરવામાં આવશે. જો કોઈ સમસ્યા નથી, તો લેન્ડિંગ 23 ઓગસ્ટે કરવામાં આવશે.
LHDAC કૅમેરા ખાસ કરીને ચંદ્રની સપાટી પર વિક્રમ લેન્ડરને સુરક્ષિત રીતે કેવી રીતે લેન્ડ કરી શકાય તે હેતુથી બનાવવામાં આવ્યો છે. તે સ્પેસ એપ્લિકેશન સેન્ટર, અમદાવાદ દ્વારા જ બનાવવામાં આવ્યું છે. આ સાથે, કેટલાક વધુ પેલોડ્સ લેન્ડિંગ સમયે મદદ કરશે, તે છે- લેન્ડર પોઝિશન ડિટેક્શન કેમેરા (LPDC), લેસર અલ્ટીમીટર (LASA), લેસર ડોપ્લર વેલોસિટીમીટર (LDV) અને લેન્ડર હોરિઝોન્ટલ વેલોસિટી કેમેરા (LHVC) એકસાથે કામ કરશે. જેથી લેન્ડરને સુરક્ષિત સપાટી પર લેન્ડ કરી શકાય.
જ્યારે વિક્રમ લેન્ડર ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે ત્યારે તેની ઝડપ 2 મીટર પ્રતિ સેકન્ડની આસપાસ હશે. પરંતુ હોરિઝોન્ટલ ગતિ 0.5 મીટર પ્રતિ સેકન્ડ હશે. વિક્રમ લેન્ડર 12 ડિગ્રીના ઢાળ પર ઉતરી શકે છે. આ તમામ સાધનો વિક્રમ લેન્ડરને આ ગતિ, દિશા અને સપાટ જમીન શોધવામાં મદદ કરશે. આ તમામ સાધનો લેન્ડિંગના લગભગ 500 મીટર પહેલા એક્ટિવેટ થઈ જશે.