હિંદુ ગ્રંથોમાં ગરુડ પુરાણ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પુરાણ છે. આ પુરાણમાં નરકની સજાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. સાથે જ માનવ સ્વરૂપમાં જન્મ લઈને મોક્ષ કેવી રીતે મેળવી શકાય તેના ગહન રહસ્યો પણ સમજાવવામાં આવ્યા છે. ગરુણ પુરાણમાં ભગવાન વિષ્ણુએ મુખ્યત્વે પક્ષી રાજા ગરુડના પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યા છે. આમાં ભગવાન વિષ્ણુ અને ગરુડજી વચ્ચેના સંવાદની સાથે એ પણ જણાવવામાં આવ્યું છે કે માણસ પોતાનું જીવન કેવી રીતે સારું જીવી શકે છે.
આજે અમે તમને ગરુડ પુરાણ અનુસાર એવી જ એક વાત જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. જે સ્વર્ગમાંથી કોણ આવ્યું છે અને કોણ નરકમાંથી આવ્યું છે તે ઓળખવામાં મદદ કરે છે. આ પુરાણમાં આ બધી બાબતો મનુષ્યના સ્વભાવ પ્રમાણે કહેવામાં આવી છે. તો ચાલો જાણીએ કે નરક અને સ્વર્ગમાંથી આવતા લોકોની ઓળખ શું છે.
ગુરાણ પુરાણ મુજબ જે લોકો હંમેશા બીજાની ટીકા કરે છે, બીજાને હેરાન કરે છે, બીજા પ્રત્યે કઠોર વર્તન રાખે છે, હંમેશ લડાઈ કરે છે, દુષ્ટ વર્તન અપનાવે છે, બીજાના પૈસા અને સંપત્તિ હડપ કરે છે, જેઓ ભગવાનની ટીકા કરે છે, સ્નાન નથી કરતા. રોજેરોજ, માંસ અને મદિરાનું સેવન કરનારા, આવા લોકો, નરક ભોગવીને, બાકીના કર્મો ચૂકવવા માટે આ જગતમાં ફરીથી મનુષ્ય સ્વરૂપે જન્મ લે છે.જે લોકોમાં આ લક્ષણો હોય છે, ગરુડ પુરાણ અનુસાર આવા લોકો નરકની યાતનાઓ ભોગવીને પાછા આવે છે.
ગરુડ પુરાણ મુજબ જે લોકો સદાચારી આચરણ ધરાવતા હોય છે, જીવો પ્રત્યે કરુણા ધરાવતા હોય છે, સત્યના માર્ગે ચાલતા હોય છે, બીજાના કલ્યાણનો વિચાર કરતા હોય છે, પોતાના શિક્ષકોની આજ્ઞાનું નિઃસ્વાર્થપણે પાલન કરતા હોય છે, સારું બોલતા હોય છે. જે લોકો વેદોનો અભ્યાસ કરે છે અને તેમાં શ્રદ્ધા ધરાવે છે, જે લોકો સેવા અને આતિથ્ય કરે છે તે બધા મહાપુરુષોની શ્રેણીમાં આવે છે. આ બધા સ્વર્ગમાંથી આવેલા લોકોના લક્ષણો છે.