ઝેર એક એવી વસ્તુ છે જે લગભગ દરેક ઘરમાં કોઈને કોઈ સ્વરૂપમાં ઉપલબ્ધ હોય છે. દવાઓ હોય કે જંતુનાશકો, તે સામાન્ય રીતે ઘરોમાં જોવા મળે છે. ઘણી વખત એવું બને છે કે લોકો ઝઘડા દરમિયાન ઝેરનું સેવન કરે છે અથવા ક્યારેક લોકો ભૂલથી ઝેરનું સેવન કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો યોગ્ય સારવાર ન આપવામાં આવે તો વ્યક્તિનું મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે.
ઝેર ખાધા પછી, કોઈપણ વ્યક્તિનું મૃત્યુ ઝેરના પ્રકાર પર આધાર રાખે છે. તે કયા પ્રકારનું ઝેર છે અને કેટલા સમય પહેલા તેનું સેવન કરવામાં આવ્યું હતું. કારણ કે કેટલાક ઝેર ઓછા ઝેરી હોય છે અને કેટલાક વધુ ઝેરી હોય છે.
ઊંઘની ગોળીઓ, ગોળીઓ કે કેપ્સ્યુલ જેવા ઝેર સીધા પેટમાં જાય છે અને તેની અસર થોડા સમયમાં થાય છે. પરંતુ ઉંદર મારવાની ઝેર, ફિનાઇલ કે કપૂરની ગોળીઓ ખૂબ જ ખતરનાક સાબિત થાય છે.
સંજોગો પર આધાર રાખીને તેની અસરો દેખાવા લાગે છે. ઝેર ત્યારે જ મૃત્યુનું કારણ બને છે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ તેને મોટી માત્રામાં લે છે. આવી સ્થિતિમાં, પીડિતને બચાવવા માટે પ્રાથમિક સારવાર જરૂરી છે.
સામાન્ય રીતે દર્દીને ખૂબ ઝેરી ન હોય તેવા ઝેરનું સેવન કર્યા પછી ઉલટી થાય છે, પરંતુ જો તેને ઉલટી ન થતી હોય તો તેને ઉલટી કરાવવી જરૂરી છે.
આ માટે, સૌ પ્રથમ, થોડા સરસવના દાણા પીસીને પાણીમાં ભેળવીને ચમચી વડે દર્દીને ખવડાવો. થોડા સમય પછી, દર્દીને ઉલટી થશે.
જો સરસવ ન મળે તો એક ગ્લાસ પાણીમાં મુઠ્ઠીભર મીઠું ભેળવીને દર્દીને પીવા આપો, આનાથી થોડા સમય પછી દર્દીને ઉલટી પણ થશે.
ડોક્ટરોના મતે, જ્યાં સુધી ડોક્ટર તેને ઉલટી કરવાનું ન કહે ત્યાં સુધી વ્યક્તિને ઉલટી કરાવવી જોઈએ નહીં. જો વ્યક્તિ જાતે ઉલટી કરે છે, તો તેનું મોં સાફ કરવાનો પ્રયાસ કરો અને તરત જ તેને નજીકના ડોક્ટર પાસે લઈ જાઓ.