જો તમને થોડું ચાલ્યા પછી થાક લાગે અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય, તો તેને સામાન્ય નબળાઈ માનવાની ભૂલ ન કરો. તે ઘણી ગંભીર બીમારીઓની નિશાની હોઈ શકે છે. લોકો ઘણીવાર તેને અવગણે છે, પરંતુ જો સમયસર તેની તપાસ અને સારવાર ન કરવામાં આવે તો આ સમસ્યા વધી શકે છે. ડોકટરો કહે છે કે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને પગમાં સોજો જેવા લક્ષણો હૃદય, ફેફસાં, કિડની અને લીવર સંબંધિત રોગો તરફ ઈશારો કરે છે.
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ કેમ થાય છે?
હૃદય રોગ – જ્યારે હૃદય લોહીને યોગ્ય રીતે પંપ કરવામાં અસમર્થ હોય છે, ત્યારે ફેફસાં અને શરીરમાં પ્રવાહી એકઠું થવા લાગે છે. આનાથી પગ, પગની ઘૂંટીઓ અને પેટમાં સોજો આવી શકે છે અને થોડી મહેનતથી પણ તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.
ફેફસાંની સમસ્યાઓ – અસ્થમા, ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગ (COPD) અથવા ફેફસાના ચેપ જેવા રોગો પણ શ્વાસ લેવામાં તકલીફનું કારણ બની શકે છે.
કિડની અને લીવરના રોગો – જ્યારે આ અવયવો યોગ્ય રીતે કાર્ય કરતા નથી, ત્યારે શરીરમાંથી વધારાનું પાણી દૂર કરી શકાતું નથી. જેના કારણે શરીરમાં સોજો અને ફેફસામાં પ્રવાહી બની શકે છે.
દવાઓની અસર- બ્લડ પ્રેશર અને હોર્મોન્સ સંબંધિત કેટલીક દવાઓ પણ સોજો અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફનું કારણ બની શકે છે.
કયા પરીક્ષણો જરૂરી છે?
- રક્ત પરીક્ષણો – હૃદય, કિડની અને યકૃતની કામગીરી તપાસવા માટે.
- છાતીનો એક્સ-રે – ફેફસામાં પ્રવાહી સંચય થયો છે કે નહીં તે નક્કી કરવા માટે.
- ઇસીજી અને ઇકોકાર્ડિયોગ્રામ – હૃદયના ધબકારા અને પમ્પિંગ ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે.
- પલ્મોનરી ફંક્શન ટેસ્ટ – ફેફસાંની ક્ષમતા અને શક્તિ ચકાસવા માટે.
- પેશાબ પરીક્ષણ – કિડનીની કાર્યક્ષમતા જાણવા માટે.
દર્દીઓએ આ ફેરફાર કરવા જોઈએ
- મીઠાનું સેવન ઓછું કરો કારણ કે તે શરીરમાં પાણી જાળવી રાખે છે.
- નિયમિત ચાલવા અથવા હળવી કસરત કરો.
- ધૂમ્રપાન અને દારૂથી દૂર રહો.
- જો તમારું વજન વધારે હોય, તો તેને નિયંત્રિત કરો.