દિલ્હી: ભારત ઝડપથી વિશ્વમાં વિકસિત દેશ બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. આજે વૈશ્વિક મંચોમાં ભારતના વિચારોને ગંભીરતાથી લેવામાં આવે છે. ભારત પોતાની વાત બળ સાથે રજૂ કરે છે, કારણ કે ભારતમાં વિકાસ ઝડપી ગતિએ થઈ રહ્યો છે, જ્યારે વિશ્વની અન્ય અર્થવ્યવસ્થાઓ મંદીના સમયગાળામાં છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતે વધુ એક મોટી ઉપલબ્ધિ હાંસલ કરી છે અને દુનિયા પણ ભારત તરફ સારી નજરે જોઈ રહી છે.
ભારતે 14 વર્ષમાં ગ્રીનહાઉસ ગેસના ઉત્સર્જનમાં 33 ટકાનો ઘટાડો કરવાની સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. આ સમયગાળો 2005 થી 2019 વચ્ચેનો છે. એક સરકારી રિપોર્ટમાં આ દાવો કરવામાં આવ્યો છે. રિપોર્ટ અનુસાર યુનાઈટેડ નેશન્સ ફ્રેમવર્ક કોન્ફરન્સ ઓન ક્લાઈમેટ ચેન્જ (UNFCCC)માં નિર્ધારિત લક્ષ્યાંક અનુસાર 2030 સુધીમાં તેમાં 45 ટકાનો ઘટાડો કરવાનો છે. ભારત આ લક્ષ્યની ખૂબ નજીક પહોંચી ગયું છે.
નિષ્ણાતોના મતે આ સફળતા પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા ઉત્પાદન અને વન આવરણમાં વધારાને કારણે પ્રાપ્ત થઈ છે. 2019 સુધીમાં વન કવર 24.56% સુધી પહોંચી ગયું છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, કોલસામાંથી વીજળી ઉત્પન્ન કરતા થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સનું યોગદાન 75% થી ઘટીને 73% થઈ ગયું છે.
‘ધ થર્ડ નેશનલ કોમ્યુનિકેશન ટુ ધ યુનાઈટેડ નેશન્સ ફ્રેમવર્ક કન્વેન્શન ઓન ક્લાઈમેટ ચેન્જ’ નામનો રિપોર્ટ દુબઈમાં ચાલી રહેલી ક્લાઈમેટ સમિટ દરમિયાન યુએન ક્લાઈમેટ ચેન્જ બોડીને સુપરત કરવામાં આવશે.
રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતનો જીડીપી આ 14 વર્ષોમાં 7 ટકાના સંચિત વાર્ષિક વૃદ્ધિ દરે વધ્યો છે, પરંતુ આ સમયગાળા દરમિયાન તેના ગ્રીનહાઉસ ગેસ ઉત્સર્જનમાં દર વર્ષે માત્ર 4 ટકાનો વધારો થયો છે. આ દર્શાવે છે કે ભારત પર્યાવરણને નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના તેની આર્થિક વૃદ્ધિ હાંસલ કરવામાં સફળ રહ્યું છે. નિષ્ણાતોના મતે આ સફળતા પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા ઉત્પાદન અને વન આવરણમાં વધારાને કારણે પ્રાપ્ત થઈ છે.
રિપોર્ટમાં એવું પણ બહાર આવ્યું છે કે 2014-16 વચ્ચે ગ્રીનહાઉસ ગેસનું ઉત્સર્જન વાર્ષિક 1.5 ટકાના દરે ઘટી રહ્યું હતું. તે જ સમયે, 2016-19 વચ્ચે, તે ત્રણ ટકાના દરે ઘટવાનું શરૂ કર્યું. પર્યાવરણ પ્રધાન ભૂપેન્દ્ર યાદવે જણાવ્યું હતું કે ભારતે 2005 અને 2019 વચ્ચે તેના જીડીપી ઉત્સર્જનની તીવ્રતામાં 33 ટકાનો ઘટાડો કર્યો છે. જો આપણે જોઈએ તો લગભગ 11 વર્ષ પહેલા આપણે આ લક્ષ્ય હાંસલ કર્યું છે. ઉત્સર્જન ઘટવા છતાં ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા વધી રહી છે.