નવરાત્રિના છઠ્ઠા દિવસે મા કાત્યાયનીની પૂજા કરવાનો નિયમ છે.મા કાત્યાયનીને દેવી દુર્ગાનું છઠ્ઠું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે.પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, દેવી કાત્યાયનીનું નામ કાત્યાયની પડ્યું કારણ કે તે એક ઋષિની પુત્રી હતી. દેવી દુર્ગાના આ સ્વરૂપ વિશે એવું કહેવાય છે કે જે કોઈ નવરાત્રિના છઠ્ઠા દિવસે સાચા મન અને વિધિથી માતાની પૂજા કરે છે. માતા પોતે તે ભક્તના તમામ રોગો અને દોષોને દૂર કરે છે અને તેને સુખ અને સમૃદ્ધિ આપે છે.
કોણ છે મા કાત્યાયની
તેમની ચાર ભુજાઓમાં શસ્ત્રો,અસ્ત્રો અને કમળ છે, તેમનું વાહન સિંહ છે.તે બ્રજમંડળની પ્રમુખ દેવી છે. કૃષ્ણની પ્રાપ્તિ માટે ગોપીઓએ તેમની પૂજા કરી.લગ્ન સંબંધી બાબતો માટે તેમની પૂજા અચૂક છે, તેમની કૃપાથી લાયક અને ઈચ્છિત પતિની પ્રાપ્તિ થાય છે.જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં ગુરુનો સંબંધ તેમની સાથે હોવાનું માનવામાં આવે છે.
મા કાત્યાયની પૂજા વિધિ
મા કાત્યાયનીની પૂજા પીળા રંગથી કરવાની છે.સૌ પ્રથમ, મા કાત્યાયનીની પૂજા કરતા પહેલા, કલશ દેવતા એટલે કે ભગવાન ગણેશની પૂજા કરો.ભગવાન ગણેશને ફૂલ, અક્ષત, રોલી, ચંદન અર્પણ કરો અને તેમને દૂધ, દહીં, ખાંડ, ઘી અને મધથી સ્નાન કરાવો.દેવીને સૌથી પહેલા ભગવાન ગણેશને પણ પ્રસાદ ચઢાવો.પ્રસાદ પછી આચમન અને પછી પાન, સોપારી ચઢાવો.ત્યારબાદ કલશ દેવતાની પૂજા કર્યા પછી નવગ્રહ, દશદિકપાલ, નગર દેવતા, ગ્રામ દેવતાની પણ પૂજા કરો.આ બધાની પૂજા કર્યા પછી જ મા કાત્યાયનીની પૂજા શરૂ કરો.તેના માટે સૌથી પહેલા હાથમાં ફૂલ લઈને મા કાત્યાયનીનું ધ્યાન કરો.આ પછી માતા કાત્યાયનીની પંચોપચાર પૂજા કરીને તેમને લાલ ફૂલ, અક્ષત, કુમકુમ અને સિંદૂર ચઢાવો. આ પછી તેમની સામે ઘી કે કપૂર સળગાવીને આરતી કરો.અંતમાં માતાના મંત્રોનો પાઠ કરો.
મા કાત્યાયની મંત્ર
“कात्यायनी महामाये , महायोगिन्यधीश्वरी।
नन्दगोपसुतं देवी, पति मे कुरु ते नमः।।”