નવી દિલ્હીઃ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતા હેઠળની આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિએ ઘઉં અથવા મેસ્લિન લોટ (HS કોડ 1101) માટે નિકાસ પ્રતિબંધો/પ્રતિબંધમાંથી મુક્તિની નીતિમાં સુધારાની દરખાસ્તને મંજૂરી આપી છે. જેથી હવે ઘઉંના લોટની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની મંજૂરી આપશે જે ઘઉંના લોટની વધતી કિંમતો પર અંકુશની ખાતરી કરશે અને સમાજના સૌથી સંવેદનશીલ વર્ગોની ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરશે.
રશિયા અને યુક્રેન ઘઉંના મુખ્ય નિકાસકારો છે જે વૈશ્વિક ઘઉંના વેપારના લગભગ 1/4માં હિસ્સો ધરાવે છે. તેમની વચ્ચેના સંઘર્ષને કારણે વૈશ્વિક ઘઉંની પુરવઠા શૃંખલામાં વિક્ષેપ પડવાથી ભારતીય ઘઉંની માંગમાં વધારો થયો. પરિણામે સ્થાનિક બજારમાં ઘઉંના ભાવમાં વધારો જોવા મળ્યો હતો. દેશના 1.4 અબજ લોકોની ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે, મે 2022 માં ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
જો કે, ઘઉંની નિકાસ પરના પ્રતિબંધને કારણે (જે સ્થાનિક બજારમાં વધતા ભાવને નિયંત્રિત કરવા અને દેશમાં ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે કરવામાં આવ્યું હતું), વિદેશી બજારોમાં ઘઉંના લોટની માંગ વધી છે અને ભારતમાંથી તેની નિકાસ થાય છે. 2021ના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં એપ્રિલ-જુલાઈ 2022 દરમિયાન 200%ની વૃદ્ધિ નોંધાવી છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘઉંના લોટની માંગમાં વધારો થવાથી સ્થાનિક બજારમાં ઘઉંના લોટના ભાવમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે.
અગાઉ, ઘઉંના લોટની નિકાસ પર પ્રતિબંધ અથવા કોઈ નિયંત્રણો ન મૂકવાની નીતિ હતી. તેથી, ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા અને દેશમાં ઘઉંના લોટની વધતી કિંમતો પર અંકુશ મૂકવા માટે ઘઉંના લોટની નિકાસ પરના પ્રતિબંધ/પ્રતિબંધોમાંથી મુક્તિ પાછી ખેંચીને નીતિમાં આંશિક ફેરફાર જરૂરી હતો.