ઉનાળામાં ઘણા લોકોના નાકમાંથી વારંવાર લોહી નીકળે છે. આ સમસ્યા બાળકોથી લઈને વૃદ્ધો સુધી કોઈપણને થઈ શકે છે. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, તેને એક સામાન્ય પ્રક્રિયા તરીકે જોવામાં આવે છે, પરંતુ જો આ સમસ્યા વારંવાર થઈ રહી હોય, તો તે ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાનો સંકેત પણ હોઈ શકે છે. ચાલો તેના વિશે વિગતવાર જાણીએ.
• નાકમાંથી લોહી નીકળવાના કારણો
નાકમાં ઘણી નાજુક રક્ત ધમનીઓ હોય છે, જે નાકની આગળ અને પાછળની સપાટીની નજીક હોય છે. આ ધમનીઓ ખૂબ જ સરળતાથી નુકસાન થઈ શકે છે, જેના કારણે નાકમાંથી લોહી નીકળવાની સમસ્યા થાય છે. આ સમસ્યા ગરમી અથવા શિયાળાની ઋતુમાં ઘણી વખત થાય છે. વાસ્તવમાં, ઉનાળા અને શિયાળામાં સૂકી હવા નાકના પડદાને સૂકવી શકે છે, જેનાથી રક્ત ધમનીઓ ફાટવાનું જોખમ વધે છે. ઘણા બાળકો નાકમાં આંગળીઓ નાખે છે અને કેટલાક લોકો બળજબરીથી નાક સાફ કરે છે. આના કારણે, રક્ત ધમનીઓને પણ નુકસાન થઈ શકે છે, જેના કારણે નાકમાંથી લોહી નીકળે છે.
• આ કારણોને કારણે પણ આવું થાય છે
આ ઉપરાંત, સાઇનસાઇટિસ અથવા એલર્જીને કારણે, નાકની પટલ ફૂલી શકે છે, જેનાથી રક્તસ્ત્રાવનું જોખમ વધે છે. તે જ સમયે, શરદી અથવા રાયનોવાયરસને કારણે પણ નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવ થઈ શકે છે. કેટલાક લોકો એસ્પિરિન, વોરફેરિન અથવા નોન-સ્ટીરોઈડલ વગેરે જેવી લોહી પાતળું કરતી દવાઓનો ઉપયોગ કરે છે, જેનાથી રક્તસ્ત્રાવનું જોખમ વધે છે. ઉપરાંત, હાઈ બ્લડ પ્રેશરને કારણે નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવનું જોખમ રહેલું છે.
• નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવ આ ગંભીર રોગો સૂચવે છે
હિમોફિલિયા: આ એક આનુવંશિક રોગ છે, જેમાં લોહી ગંઠાઈ જવાની પ્રક્રિયામાં વિક્ષેપ પડે છે. આને કારણે, નાની ઈજા અથવા નાના દબાણથી પણ લાંબા સમય સુધી રક્તસ્ત્રાવ થઈ શકે છે. નાકમાંથી વારંવાર રક્તસ્ત્રાવ એ હિમોફિલિયાનું મુખ્ય લક્ષણ હોઈ શકે છે.
લ્યુકેમિયા (બ્લડ કેન્સર): લ્યુકેમિયા એ અસ્થિ મજ્જામાં બનતું કેન્સર છે, જે લોહીના પ્લેટલેટ્સની સંખ્યા ઘટાડી શકે છે. આનાથી રક્તસ્ત્રાવની સમસ્યા વધે છે અને વારંવાર નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવ તેનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
લીવર સિરોસિસ અને ફેટી લીવર: લીવર સિરોસિસ અથવા ફેટી લીવરના કિસ્સામાં પણ, લોહી ગંઠાઈ જવાની પ્રક્રિયા પ્રભાવિત થાય છે, જેના કારણે નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવ થઈ શકે છે. આ સમસ્યા એવા લોકોમાં જોવા મળે છે જેઓ વધુ દારૂ અથવા ઉચ્ચ કેલરીવાળા ખોરાકનું સેવન કરે છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશર: હાઈ બ્લડ પ્રેશર નાકમાં હાજર રક્ત ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જેના કારણે વારંવાર નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવ થાય છે. આ સમસ્યા ખાસ કરીને વૃદ્ધોમાં જોવા મળે છે.
નાકની ગાંઠ: જો નાક અથવા સાઇનસમાં ગાંઠ હોય, તો નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવની સમસ્યા હોઈ શકે છે. આ સ્થિતિ કેન્સર સાથે જોડાયેલી છે અને તેને તાત્કાલિક સારવારની જરૂર છે.
ઈડિયોપેથિક થ્રોમ્બોસાયટોપેનિક પરપુરા (ITP): આ સમસ્યામાં, લોહીમાં પ્લેટલેટ્સની સંખ્યા ઘટે છે, જેના કારણે રક્તસ્ત્રાવનું જોખમ વધે છે. વારંવાર નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવ તેનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
વારસાગત હેમોરહેજિક ટેલેન્જીક્ટેસિયા (HHT): આ એક દુર્લભ આનુવંશિક વિકાર છે જેમાં રક્તવાહિનીઓ અસામાન્ય રીતે વિકસે છે. આનાથી વારંવાર નાકમાંથી રક્તસ્ત્રાવ થઈ શકે છે.