નવી દિલ્હીઃ રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુજીએ આજે નવી દિલ્હીમાં વિજ્ઞાન ભવનમાં આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં શિક્ષક દિન નિમિત્તે દેશના 45 શિક્ષકોને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો એનાયત કર્યા હતા. આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિએ તેમના શિક્ષકોને યાદ કર્યા અને કહ્યું કે શિક્ષકોએ તેમને માત્ર શીખવ્યું જ નહીં પરંતુ તેમને પ્રેમ અને પ્રેરણા પણ આપી છે. તે તેના પરિવાર અને શિક્ષકોના માર્ગદર્શનના બળ પર જ કોલેજમાં જવા માટે તેના ગામની પ્રથમ પુત્રી બન્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે તેમણે જીવનમાં જે કંઈપણ મેળવ્યું છે તેના માટે તેઓ હંમેશા તેમના શિક્ષકોના ઋણી રહેશે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે, આજના જ્ઞાન અર્થતંત્રમાં વિજ્ઞાન, સંશોધન અને નવીનતા વિકાસનો આધાર છે. આ ક્ષેત્રોમાં ભારતની સ્થિતિને વધુ મજબૂત બનાવવાનો શિલાન્યાસ શાળા શિક્ષણ દ્વારા કરવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે તેમની દૃષ્ટિએ વિજ્ઞાન, સાહિત્ય કે સામાજિક વિજ્ઞાનમાં મૂળ પ્રતિભાનો વિકાસ માતૃભાષા દ્વારા વધુ અસરકારક બની શકે છે.
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, આપણી માતાઓ જ આપણને શરૂઆતના જીવનમાં જીવવાની કળા શીખવે છે. તેથી, માતૃભાષા કુદરતી પ્રતિભાના વિકાસમાં મદદ કરે છે. માતા પછી શિક્ષકો આપણા જીવનમાં શિક્ષણને આગળ ધપાવે છે. જો શિક્ષકો પણ વિદ્યાર્થીઓને તેમની માતૃભાષામાં ભણાવશે તો વિદ્યાર્થીઓ સરળતાથી તેમની પ્રતિભાનો વિકાસ કરી શકશે. તેથી જ રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020માં, શાળા શિક્ષણ અને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે ભારતીય ભાષાઓના ઉપયોગ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે શિક્ષકોની જવાબદારી છે કે તેઓ તેમના વિદ્યાર્થીઓમાં વિજ્ઞાન અને સંશોધનમાં રસ કેળવે. સારા શિક્ષકો પ્રકૃતિમાં હાજર જીવંત ઉદાહરણોની મદદથી જટિલ સિદ્ધાંતોને સરળ બનાવીને સમજાવી શકે છે. શિક્ષકો વિશેની એક પ્રસિદ્ધ કહેવતનો ઉલ્લેખ કરતાં, તેમણે કહ્યું, “એક સામાન્ય શિક્ષક કંઈક સમજાવે છે; એક સારા શિક્ષક તેને સમજાવે છે; એક મહાન શિક્ષક દર્શાવે છે; અને એક મહાન શિક્ષક પ્રેરણા આપે છે.” તેમણે કહ્યું કે આદર્શ શિક્ષકમાં આ ચારેય ગુણો હોય છે. આવા આદર્શ શિક્ષકો જ વિદ્યાર્થીઓના જીવનનું ઘડતર કરીને સાચા અર્થમાં રાષ્ટ્રનું નિર્માણ કરે છે.
રાષ્ટ્રપતિએ શિક્ષકોને વિદ્યાર્થીઓમાં પ્રશ્નો પૂછવાની અને તેમની શંકા વ્યક્ત કરવાની ટેવને પ્રોત્સાહિત કરવા વિનંતી કરી. તેમણે કહ્યું કે વધુને વધુ પ્રશ્નોના જવાબ આપવાથી અને શંકાઓ દૂર કરવાથી તેમના જ્ઞાનમાં પણ વધારો થશે. એક સારા શિક્ષક હંમેશા કંઈક નવું શીખવા માટે ઉત્સાહિત હોય છે.