રવિવારના રોજથી નવલી નવરાત્રીનો આરંભ થઈ ગયો છે ત્યારે આજે નવરાત્રીનો ચોથો દિવસ છે, નવેનવ દિવસ માતાજીના અલગ અલગ રુપની પુજા કરવામાં આવે છે,જો ચોથા દિવસની વાત કરીએ તો આ દિવસ માતાજીના મા કૂષ્માંડાને સમર્પિત છે આ રુરની આજના દિવસે પુજા કરવામાં આવે છે.
ૃઆજે નવરાત્રિનો ચોથો દિવસ છે અને આજે મા ભગવતીના કુષ્માંડા સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. બ્રહ્માંડની રચના કરવાની શક્તિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી, તેઓ કુષ્માંડા તરીકે ઓળખાયા. પેટથી લઈને અંડકોષ સુધી તે બ્રહ્માંડને પોતાની અંદર સમાવે છે, તેથી જ તેને કુષ્માંડા કહેવામાં આવે છે.
આ સહીત એવું પણ માનવામાં આવે છે કે દેવી દુર્ગાના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી તમામ રોગો અને દુખ તમારાથી દૂર રહે છે. તેણીને કુષ્માંડા દેવી તરીકે પૂજવામાં આવે છે કારણ કે તેણી તેના હળવા સ્મિત દ્વારા ઇંડા એટલે કે બ્રહ્માંડને જન્મ આપે છે. સંસ્કૃત ભાષામાં કુષ્માંડાને કુમ્હાર કહે છે. કુમ્હાર પેઠ દેવી કુષ્માંડાને પ્રસાદ તરીકે ખૂબ જ પ્રિય માનવામાં આવે છે.
ચતુર્થીના દિવસે માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમની પૂજા કરવાથી તમામ રોગ અને દુ:ખ દૂર થાય છે અને આયુષ્ય અને કીર્તિ વધે છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, કુષ્માંડા દેવી સૂર્યમંડળની આંતરિક દુનિયામાં નિવાસ કરે છે. માત્ર દેવીનું આ સ્વરૂપ જ ત્યાં નિવાસ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
માતાના શરીરનું તેજ અને તેજ સૂર્ય જેવું તેજ છે. કુષ્માંડા દેવીના આ દિવસનો રંગ લીલો છે. માતાના સાત હાથમાં કમંડલ, ધનુષ્ય, બાણ, કમળનું પુષ્પ, અમૃત ભરેલું માટલું, ચક્ર અને ગદા છે. આઠમા હાથમાં માળા છે, જે તમામ સિદ્ધિઓ અને સંપત્તિ આપનારી માનવામાં આવે છે. માતાનું વાહન સિંહ છે.