દિલ્હી : વર્ષ 1912માં એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં ડૂબી ગયેલા ટાઈટેનિક જહાજ દુર્ઘટનાની ફરી એકવાર ચર્ચા થઈ રહી છે. તેનું કારણ એ છે કે એક સબમરીન જે તેના ભંગાર બતાવવા માટે પાંચ લોકોને લઈ ગઈ હતી તે ગુમ થઈ ગઈ હતી. કંપની ઓશનગેટે સબમરીનમાં સવાર તમામ પાંચ લોકોના મોતની પુષ્ટિ કરી છે. એવા અહેવાલો છે કે મુસાફરોએ 2 કરોડ રૂપિયામાં ટિકિટ ખરીદી હતી.
હવે કેટલાક લોકો આવા સાહસોની ખૂબ ટીકા કરી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે કે જે જગ્યાને કબ્રસ્તાન ગણવી જોઈએ તે બતાવવા માટે લોકોને લઈ જવામાં આવી રહ્યા છે. જ્યારે કેટલાક લોકોએ આ પ્રકારની મુસાફરીને આત્મઘાતી મિશન સાથે સરખાવી છે. છેલ્લાવર્ષથી ચાલતી જે ટાઈટેનિક દુર્ઘટનાની ચર્ચા છેલ્લા 111 વર્ષથી જારી છે,આજે અમે તમને જણાવીશું સંપૂર્ણ કહાની વિશે.
ટાઇટેનિક એક વિશાળ સમુદ્રી જહાજ હતું. તેનું સાચું નામ RMS ટાઇટેનિક હતું. આ વિશે કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભગવાન પણ વહાણને ડૂબાડી શકતા નથી. તેની લંબાઈ 269 મીટર હતી અને તે સ્ટીલનું બનેલું હતું. તેમાં લગભગ 3300 લોકો માટે રહેવાની સુવિધા હતી, જેમાં ક્રૂ અને મુસાફરોનો સમાવેશ થાય છે. જો કે, જ્યારે તે બ્રિટનથી અમેરિકા જઈ રહ્યું હતું, ત્યારે એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં રાત્રિ દરમિયાન એક અકસ્માતનો શિકાર બન્યું, જેનાથી થોડા કલાકોમાં જહાજ ડૂબી ગયું. આજે પણ તેનો કાટમાળ ત્યાં જ પડ્યો છે, તેને હટાવી શકાયો નથી
તાજેતરમાં બનેલી ઘટનામાં સંડોવાયેલા લોકો આ જ કાટમાળ જોવા ગયા હતા. ટાઇટેનિક વિશે એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેની ડિઝાઇન એવી હતી કે જો એક રૂમમાં પાણી ભરાય તો તે બીજા રૂમને ડૂબાડી ન શકે. નવાઈની વાત એ છે કે જહાજ ડૂબવાના ઈતિહાસમાં ટોચનું સ્થાન મેળવનાર ટાઈટેનિકને પ્રમોટ કરતી વખતે એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે તે ડૂબી શકે નહીં. કારણ એ હતું કે તેમાં ઘણા ભોંયરાઓ હતા. જે વોટરટાઈટ દિવાલોમાંથી બનાવવામાં આવી હતી. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે બેઝમેન્ટની બે હરોળમાં પાણી ભરાઈ જાય તો પણ આ જહાજ ડૂબશે નહીં.
ટાઇટેનિક જહાજ કેટલું મોટું હતું?
આ જહાજ આયર્લેન્ડના બેલફાસ્ટની હાર્લેન્ડ એન્ડ વુલ્ફ નામની કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. તેની લંબાઈ 269 મીટર, પહોળાઈ 28 મીટર અને ઊંચાઈ 53 મીટર હતી. જહાજમાં ત્રણ એન્જિન હતા. તેમજ ભઠ્ઠીઓમાં 600 ટન જેટલા કોલસાનો વપરાશ થતો હતો. તે સમયે તેને બનાવવાનો ખર્ચ 1.5 મિલિયન પાઉન્ડ હતો.તેને તૈયાર કરવામાં ત્રણ વર્ષ લાગ્યા. જહાજમાં 3300 લોકો બેસી શકે છે. જ્યારે તે પ્રથમ વખત નીકળ્યું ત્યારે 1300 મુસાફરો અને 900 ક્રૂ મેમ્બર્સ બોર્ડમાં હતા. લક્ઝરી શિપની ટિકિટ ઘણી મોંઘી હતી. તે સમયે, ફર્સ્ટ ક્લાસ માટે ટિકિટની કિંમત 30 પાઉન્ડ, સેકન્ડ ક્લાસ માટે 13 પાઉન્ડ અને થર્ડ ક્લાસ માટે 7 પાઉન્ડ હતી.
ટાઇટેનિક જહાજ ક્યારે અને ક્યાં ડૂબી ગયું?
ટાઇટેનિક જહાજ દુર્ઘટનાના થોડા મહિના પહેલાની વાત છે, જ્યારે ગ્રીનલેન્ડના એક ભાગથી ગ્લેશિયરનો 500 મીટર મોટો ટુકડો અલગ થઈ ગયો હતો. તે હવા અને સમુદ્ર દ્વારા દક્ષિણ તરફ જવા લાગ્યો. ત્યારબાદ 14 એપ્રિલ સુધીમાં તે 125 મીટર થઈ ગયું હતું. 14 એપ્રિલ, 1912ની એ જ રાત્રે તે ટાઇટેનિક સાથે ટકરાઈ હતી. ત્યારબાદ ચાર કલાકમાં જ વહાણ ડૂબી ગયું. ત્યારે જહાજની ઝડપ 41 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક હતી. તે ઈંગ્લેન્ડના સાઉથમ્પ્ટનથી અમેરિકાના ન્યૂયોર્ક શહેર તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું હતું.
ઘટના સમયે વિમાનમાં 2200 લોકો સવાર હતા. આ અકસ્માતમાં 1500 લોકોના મોત થયા હતા. તેને અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો દરિયાઈ અકસ્માત કહેવામાં આવે છે. બ્રિટન અને અમેરિકાની સરકારે અકસ્માતનું કારણ જાણવા માટે તપાસ હાથ ધરી. ત્યારબાદ હિમખંડ સાથે અથડાવાનું કારણ આપવામાં આવ્યું હતું. દુર્ઘટનામાં મૃત્યુ પામેલા લોકોના સંબંધીઓનું કહેવું છે કે સમુદ્ર તટમાં આવેલી આ જગ્યાને ખલેલ પહોંચાડવી જોઈએ નહીં, આ તેમના સંબંધીઓની દફનવિધિ છે.
ટાઇટેનિક જહાજનો કાટમાળ ક્યાં મળી આવ્યો હતો
ટાઇટેનિક જહાજનો કાટમાળ સપ્ટેમ્બર 1985માં મળ્યો હતો. તે એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં સમુદ્ર સપાટીથી 2600 ફૂટ નીચે છે. તેની શોધનું કામ અમેરિકા અને ફ્રાન્સે કર્યું. આ કામમાં યુએસ નેવીએ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. જ્યાંથી કાટમાળ મળ્યો તે સ્થાન કેનેડામાં સેન્ટ જોન્સથી 700 કિમી દક્ષિણે અને યુએસમાં હેલિફેક્સથી 595 કિમી દક્ષિણપૂર્વમાં છે. જહાજ બે ટુકડામાં મળી આવ્યું હતું, બંને એકબીજાથી 800 મીટર દૂર પડેલા હતા. આજુબાજુ ઘણો કાટમાળ પડ્યો હતો.
ડૂબી ન શકાય તેવું ટાઇટેનિક શા માટે ડૂબી ગયું?
આ જહાજની ટક્કર એક વિશાળ હિમખંડને લઈને થઈ હતી, તે સમયે તે એટલાન્ટિક સમુદ્રને તેજ ગતિએ પાર કરી રહ્યું હતું. હિમખંડ સાથે અથડાયા બાદ જહાજ ડૂબી ગયું હતું. તે પાણીથી ભરેલું હતું અને વોટરટાઈટ કમ્પાર્ટમેન્ટ્સની દિવાલો, જે રક્ષણાત્મક કવચ તરીકે માનવામાં આવતી હતી,તે નાશ પામી હતી. પાંચ જેટલા વોટરટાઈટ રૂમમાં પાણી ભરાઈ ગયા હતા. એવું કહેવાય છે કે તે સમયનું સ્ટીલ મજબૂત નહોતું. જ્યારે જહાજ હિમખંડ સાથે અથડાયું ત્યારે તેની રચના બદલાઈ ગઈ. દરવાજા બંધ થઇ રહ્યા ન હતા.
તમામ પ્રયાસો બાદ પણ અકસ્માત કેમ અટક્યો નહીં
કહેવાય છે કે ટાઈટેનિકે તેની સફર શરૂ કરી તેના થોડા દિવસો પહેલા જ એક અન્ય જહાજ એટલાન્ટિક મહાસાગરને પાર કરી ગયું હતું. ત્યાર બાદ 12 એપ્રિલે એટલે કે દુર્ઘટનાના બે દિવસ પહેલા જ તેણે વાયરલેસ મેસેજ દ્વારા ટાઇટેનિકને હિમખંડની હાજરી વિશે ચેતવણી આપી હતી. પરંતુ આ સંદેશ ક્યારેય ટાઇટેનિક સુધી પહોંચ્યો ન હતો. જો કે, આ ચેતવણી આપનાર જહાજ પણ છ વર્ષ પછી 1918માં પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન ડૂબી ગયું હતું.
ટાઈટેનિક બનાવતી કંપની વ્હાઇટ સ્ટારના મેનેજિંગ ડાયરેક્ટર જે બ્રુસ પણ દુર્ઘટનાગ્રસ્ત જહાજમાં સવાર હતા. તે અહિયાંથી નીકળેલી છેલ્લી લાઇફબોટમાં હાજર લોકોમાંના એક હતા તેમણે બાદમાં તેણે અમેરિકી સેનેટને જણાવ્યું કે તે હિમખંડ સાથે અથડામણ દરમિયાન સૂઈ રહ્યો હતો. કેપ્ટને તેમને કહ્યું કે જહાજનું ડૂબવું લગભગ નિશ્ચિત છે.
આ સિવાય જહાજમાં હાજર ટેલિગ્રાફર્સે હિમખંડની ટક્કર દરમિયાન ખતરાના સંકેતો મોકલવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. આર્થર મૂર જેઓ સુધી સિગ્નલ પહોંચ્યો હતો. આર્થર સામેલ હતા. ત્યારબાદ તે 4800 કિલોમીટર દૂર સાઉથ વેલ્સમાં પોતાના ઘરે બેઠા હતા. તેણે ઘરના રેડિયો સ્ટેશન પર આ સિગ્નલો પકડ્યા. તે બીજા દિવસે 15 એપ્રિલે પોલીસ સ્ટેશન પણ ગયો હતો. પણ તેની વાત પર કોઈ વિશ્વાસ કરતું ન હતું.
તે સમયસર આ જહાજને ડૂબતા બચાવી શક્યા નહીં. પરંતુ તે કાટમાળની શોધ કરનારાઓમાંના એક હતા. આર્થરે સોનાર ટેક્નોલોજી પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. હવે આ કાટમાળને કાટ લાગી ગયો છે, બેક્ટેરિયા અને અન્ય કીટાણુઓ ઝડપથી તેનો નાશ કરી રહ્યા છે. નિષ્ણાતો માને છે કે તે દિવસ દૂર નથી જ્યારે ટાઇટેનિકનું અસ્તિત્વ જ ઇતિહાસ બની જશે.