નવી દિલ્હીઃ ભારત માટે વાયુ પ્રદૂષણ એક મોટી સમસ્યા છે. દેશના શહેરો, ખાસ કરીને દિલ્હી-એનસીઆર, પ્રદૂષણની દ્રષ્ટિએ સતત ટોચ પર રહે છે. દરમિયાન, સ્ટેટ ઓફ ગ્લોબલ એર રિપોર્ટ આવ્યો જે ખૂબ જ આશ્ચર્યજનક અને પરેશાન કરનારો છે. સ્ટેટ ઓફ ગ્લોબલ એર રિપોર્ટ અનુસાર, 2021માં ભારતમાં વાયુ પ્રદૂષણને કારણે પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લગભગ 170,000 બાળકોના મોત થવાની ધારણા છે. અહેવાલ મુજબ, સતત પ્રયાસો છતાં, 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં વાયુ પ્રદૂષણને કારણે મૃત્યુની સંખ્યા વધુ છે, ખાસ કરીને દક્ષિણ એશિયા અને પૂર્વ, પશ્ચિમ, મધ્ય અને દક્ષિણ આફ્રિકાની સરખામણીએ આ આંકડો વધારે છે.
ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર હેલ્થ મેટ્રિક્સ એન્ડ ઇવેલ્યુએશન દ્વારા ગ્લોબલ બર્ડન ઑફ ડિસીઝ, ઇન્જરીઝ અને રિસ્ક ફેક્ટર્સ સ્ટડી (GBD 2021)ના ડેટાના આધારે સ્ટેટ ઑફ ગ્લોબલ એર રિપોર્ટમાં ઘણી ચોંકાવનારી માહિતી સામે આવી છે. રિપોર્ટ અનુસાર ખરાબ હવા એટલે કે વાયુ પ્રદૂષણના કારણે નાના બાળકોમાં ન્યુમોનિયાની વધુ ફરિયાદો જોવા મળે છે. વૈશ્વિક સ્તરે પાંચમાંથી એક બાળક (20%)ના મૃત્યુ માટે ન્યુમોનિયા જવાબદાર છે. બીજા સ્થાને અસ્થમા છે, જે મોટા બાળકોમાં સૌથી વધુ છે. અંદાજ મુજબ, દક્ષિણ એશિયામાં પાંચ વર્ષથી ઓછી વયના બાળકોમાં વાયુ પ્રદૂષણ સંબંધિત મૃત્યુદર દર 100,000 બાળકોએ 164 છે, જે વૈશ્વિક સરેરાશ કરતા વધારે છે.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં 2021માં સૌથી વધુ વાયુ પ્રદૂષણ સંબંધિત મૃત્યુ (169,400 મૃત્યુ) નોંધાયાં છે. જે બાદ નાઈજીરિયા (114,100 મૃત્યુ), પાકિસ્તાન (68,100 મૃત્યુ), ઈથોપિયા (31,100 મૃત્યુ) અને બાંગ્લાદેશ (19,100 મૃત્યુ)નો સમાવેશ થાય છે. “બાળકો ખાસ કરીને વાયુ પ્રદૂષણ પ્રત્યે સંવેદનશીલ હોય છે, અને વાયુ પ્રદૂષણને કારણે થતા નુકસાનની શરૂઆત ગર્ભાશયમાં થઈ શકે છે, જેની સ્વાસ્થ્ય અસરો જીવનભર ટકી શકે છે.” બાળકોમાં આરોગ્યની અસરોમાં અકાળ જન્મ, ઓછું વજન, અસ્થમા અને ફેફસાના રોગોનો સમાવેશ થાય છે. 2021 માં, કુપોષણ પછી આ વય જૂથ માટે વાયુ પ્રદૂષણને કારણે મૃત્યુ એ દક્ષિણ એશિયામાં મૃત્યુનું બીજું સૌથી મોટું કારણ બની ગયું છે.