ભારતમાં દર વર્ષે સરેરાશ 58,000 લોકોના સાપ કરડવાથી મૃત્યુ થાય છે. ચોક્કસપણે આ આંકડો ચિંતાજનક છે. જો આપણે સમગ્ર વિશ્વમાં મૃત્યુના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો, 80,000 થી 130,000 સુધી સાપ કરડવાથી થતા કુલ મૃત્યુમાં ભારતનો હિસ્સો સૌથી વધુ છે. આ જ કારણ છે કે ભારતને વિશ્વની સ્નેક બાઈટ કેપિટલ કહેવામાં આવે છે.
ઈન્ડિયન મિલિયન ડેડ સ્ટડી 2020 મુજબ, ભારતમાં દર કલાકે લગભગ 6 લોકો સાપ કરડવાથી જીવ ગુમાવે છે. જો સાપ કરડવાના કેસની વાત કરીએ તો દર વર્ષે 30 થી 40 લાખ કેસ નોંધાય છે. સર્પદંશના આ વધતા જતા કેસોને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે સર્પદંશને નોટિફાયેબલ બીમારીની શ્રેણીમાં સામેલ કર્યો છે.
તમામ રોગો કે જેમાં ચેપ ફેલાવાની ઉચ્ચ સંભાવના હોય છે, જેના પરિણામે મૃત્યુ થાય છે અથવા યોગ્ય સારવાર શોધવા માટે શક્ય તેટલી વહેલી તકે પરીક્ષણ કરવાની જરૂર હોય છે, તે સૂચિત રોગોની સૂચિમાં ઉમેરવામાં આવે છે. રાજ્ય સરકારો સૂચના જારી કરવા માટે જવાબદાર છે. મોટાભાગના રાજ્યો ક્ષય રોગ, એચઆઇવી, કોલેરા, મેલેરિયા, ડેન્ગ્યુ અને હેપેટાઇટિસ જેવા ચેપને ધ્યાન આપવા યોગ્ય માને છે.
આપણે બધા જાણીએ છીએ કે સાપ કરડતાની સાથે જ તેનો સ્ત્રાવ લોહીમાં ભળવા લાગે છે અને આખા શરીરમાં ફેલાઈ જાય છે. આ સમય દરમિયાન નસોને નુકસાન થવા લાગે છે જેના કારણે હૃદય અને ફેફસાં લકવાગ્રસ્ત થઈ શકે છે. જો સાપ કરડવાની સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો દર્દીનું મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, સાપના ડંખથી મૃત્યુ અટકાવવા અથવા ગંભીર શારીરિક સમસ્યાઓને રોકવા માટે દર્દીને એન્ટિવેનોમ આપવાની જરૂર છે.