અમદાવાદઃ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતના જાંબુઘોડા, પંચમહાલમાં લગભગ રૂ. 860 કરોડના પ્રોજેક્ટ્સ દેશને સમર્પિત કર્યા અને શિલાન્યાસ કર્યો હતો. આ પ્રસંગ્રે તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આજનો દિવસ ગુજરાતના આદિવાસી અને આદિવાસી સમુદાયો માટે મહત્વનો દિવસ છે. આ વિસ્તાર સાથેના તેમના લાંબા જોડાણને યાદ કરતાં પીએમએ જાંબુઘોડા ખાતે ઉપસ્થિત રહીને ખૂબ જ ગર્વ વ્યક્ત કર્યો હતો, જે ભારતના આદિવાસી સમુદાયના મહાન બલિદાનનો સાક્ષી છે. “આજે આપણે બધા ગર્વથી ભરપૂર છીએ કારણ કે આપણે શહીદ જોરિયા પરમેશ્વર, રૂપ સિંહ નાયક, ગલાલિયા નાયક, રવજીદા નાયક અને બાબરિયા ગાલમા નાયક જેવા અમર લડવૈયાઓને સલામ કરીએ છીએ.”
પીએમ મોદીએ વધુમાં કહ્યું હતું કે, સમગ્ર પ્રદેશના સ્વાસ્થ્ય, શિક્ષણ અને કૌશલ્ય વિકાસ સંબંધિત સેંકડો કરોડના પ્રોજેક્ટનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવી રહ્યું છે અને શિલાન્યાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે. ગોવિંદ ગુરુ યુનિવર્સિટી અને કેન્દ્રીય વિદ્યાલયના નવા વહીવટી કેમ્પસનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે આ પ્રોજેક્ટ્સ આપણા આદિવાસી બાળકોને ઘણી મદદ કરશે.
જાંબુઘોડાને પવિત્ર સ્થળ સાથે સરખાવતા નરેન્દ્ર મોદીએ આદિવાસીઓની બહાદુરી અને આઝાદીની લડાઈના ભવ્ય ઈતિહાસને યાદ કર્યો હતો. તેમણે નાયકડા ચળવળની વાત કરી જેણે 1857ની ક્રાંતિને વેગ આપ્યો હતો. પરમેશ્વર જોરિયાએ ચળવળનો વિસ્તાર કર્યો અને રૂપસિંહ નાયક પણ તેમની સાથે જોડાયા હતા. તેમણે તાત્યા ટોપે સાથે મળીને લડ્યા હતા, જેમણે 1857ના બળવામાં અગ્રણી ભૂમિકા ભજવી હતી, પીએમએ એ પ્રસંગને યાદ કર્યો જ્યારે તેમને એ વૃક્ષ આગળ નમન કરવાની તક મળી જ્યાં આ બહાદુરોને અંગ્રેજોએ ફાંસી આપી હતી. 2012માં ત્યાં એક પુસ્તક પણ બહાર પડ્યું હતું.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતમાં શાળાઓનું નામ શહીદોના નામ પર રાખવાની પરંપરાને યાદ કરી. વાડેક અને દાંડિયાપુરાની પ્રાથમિક શાળાઓનું નામ સંત જોરિયા પરમેશ્વર અને રૂપસિંહ નાયકના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું. આજે પીએમએ માહિતી આપી હતી કે, આ શાળાઓએ સંપૂર્ણપણે નવો દેખાવ પ્રાપ્ત કર્યો છે. આ શાળાઓમાં બંને આદિવાસી નાયકોની ભવ્ય પ્રતિમાનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું છે જે હવે શિક્ષણ અને સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં આદિવાસી સમાજના યોગદાન બંનેના મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્રો બની ગયા છે.
નરેન્દ્ર મોદીએ અગાઉની સરકાર દ્વારા સર્જાયેલી વિકાસની ખાઈને યાદ કરી હતી જે તેમને વારસામાં મળી હતી જ્યારે તેમને બે દાયકા પહેલા ગુજરાતની સેવા કરવાની તક આપવામાં આવી હતી. આદિવાસી વિસ્તારોમાં શિક્ષણ, પોષણ અને પાણીની પાયાની સુવિધાઓનો ઘણો અભાવ હતો. “આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે, અમે સબકા પ્રયાસની ભાવનાથી કામ કર્યું”, તેમણે કહ્યું, “અમારા આદિવાસી ભાઈઓ અને બહેનોએ પરિવર્તનનો હવાલો સંભાળ્યો અને સરકારે તેમના મિત્ર હોવાને કારણે, શક્ય તમામ મદદ કરી.” તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે પરિવર્તન એક દિવસના કાર્યનું પરિણામ નથી પરંતુ લાખો આદિવાસી પરિવારોના ચોવીસ કલાકના પ્રયાસો છે. તેમણે આદિવાસી પટ્ટામાં શરૂ થયેલી પ્રાથમિકથી માધ્યમિક સ્તર સુધીની 10 હજાર નવી શાળાઓ, ડઝનબંધ એકલવ્ય મોડલ શાળાઓ, દીકરીઓ માટેની વિશેષ નિવાસી શાળાઓ અને આશ્રમશાળાઓના ઉદાહરણો આપ્યા હતા. પીએમએ દીકરીઓને આપવામાં આવતી બસોમાં મફત મુસાફરીની સુવિધા અને શાળાઓમાં પૌષ્ટિક આહારની ઉપલબ્ધતાની પણ નોંધ લીધી હતી.
કન્યા શિક્ષા રથને યાદ કરતાં, PMએ લોકોને તેમની દીકરીઓને શાળાએ મોકલવા માટે સમજાવવાના સરકારના પ્રયાસો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે શાળામાં વૈજ્ઞાનિક શિક્ષણની ગેરહાજરી પણ આદિવાસી પટ્ટાને એક અન્ય પડકાર તરીકે દર્શાવી હતી અને માહિતી આપી હતી કે છેલ્લા બે દાયકામાં આદિવાસી જિલ્લાઓમાં 11 વિજ્ઞાન કોલેજો, 11 કોમર્સ કોલેજો, 23 આર્ટસ કોલેજો અને સેંકડો છાત્રાલયો ખોલવામાં આવી છે.
નરેન્દ્ર મોદીએ 20-25 વર્ષ પહેલાં આદિવાસી વિસ્તારોમાં શાળાઓની તીવ્ર અછત પર પણ પ્રકાશ ફેંક્યો હતો. “આજે 2 આદિવાસી યુનિવર્સિટીઓ છે, ગોધરામાં ગોવિંદ ગુરુ યુનિવર્સિટી અને નર્મદામાં બિરસા મુંડા યુનિવર્સિટી જે ઉચ્ચ શિક્ષણની શ્રેષ્ઠ સંસ્થાઓ બનાવે છે” તેમણે ઉમેર્યું. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે નવા કેમ્પસના ઉદ્ઘાટન પછી ગોવિંદ ગુરુ યુનિવર્સિટીમાં સુવિધાઓને વધુ વિસ્તૃત કરવામાં આવશે. અમદાવાદની સ્કીલ યુનિવર્સિટીના નવા કેમ્પસથી પંચમહાલ સહિત તમામ આદિવાસી વિસ્તારના યુવાનોને પણ ફાયદો થશે તેવો ઉલ્લેખ પણ તેમણે કર્યો હતો. “આ દેશની પ્રથમ યુનિવર્સિટી છે જેને ડ્રોન પાયલોટ લાયસન્સ આપવા માટે માન્યતા મળી છે”.
વનબંધુ કલ્યાણ યોજનાએ છેલ્લા દાયકાઓમાં આદિવાસી જિલ્લાઓના સર્વાંગી વિકાસમાં ભજવેલી વિશાળ ભૂમિકા પર પ્રકાશ ફેંકતા તેમણે કહ્યું કે છેલ્લા 14-15 વર્ષમાં આ અંતર્ગત 1 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. આદિવાસી વિસ્તારોમાં યોજના. તેમણે એ પણ માહિતી આપી હતી કે ગુજરાત સરકારે આગામી વર્ષોમાં 1 લાખ કરોડ રૂપિયા વધુ ખર્ચવાનું નક્કી કર્યું છે.
પ્રદેશના સર્વાંગી વિકાસની સમજ આપતાં PMએ પાઈપથી પાણીની સુવિધા, સૂક્ષ્મ સિંચાઈ અને આદિવાસી વિસ્તારોમાં ડેરી ક્ષેત્ર પર ભાર મૂકવાના ઉદાહરણો આપ્યા. આદિવાસી બહેનોને સશક્ત કરવા અને તેમની આવક વધારવા માટે સખી મંડળોની રચના કરવામાં આવી હોવાની માહિતી પણ તેમણે આપી હતી. આદિવાસી યુવાનોને ગુજરાતમાં ઝડપી ઔદ્યોગિકીકરણનો લાભ મળવો જોઈએ તે વાત પર ભાર મૂકતા, તેમણે વ્યવસાયિક કેન્દ્રો, આઈટીઆઈ અને કિસાન વિકાસ કેન્દ્રો જેવા ઘણા આધુનિક તાલીમ કેન્દ્રો ખોલવાનો ઉલ્લેખ કર્યો જેણે લગભગ 18 લાખ આદિવાસી યુવાનોને તાલીમ પ્રાપ્ત કરવામાં અને પ્લેસમેન્ટ મેળવવામાં મદદ કરી છે. .
20-25 વર્ષ પહેલાં સિકલ સેલ રોગના ખતરાને હાઇલાઇટ કરતાં પીએમએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે, આદિવાસી જિલ્લાઓમાં દવાખાનાનો અભાવ હતો અને મોટી હોસ્પિટલો અને મેડિકલ કોલેજો માટે નજીવી સુવિધાઓ હતી. “આજે”, તેમણે કહ્યું, “ડબલ એન્જિન સરકારે ગ્રામ્ય સ્તરે સેંકડો નાની હોસ્પિટલો સ્થાપી છે અને આદિવાસી વિસ્તારોમાં 1400 થી વધુ આરોગ્ય અને સુખાકારી કેન્દ્રો ખોલ્યા છે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે ગોધરા મેડિકલ કોલેજના નવા બિલ્ડિંગના કામથી દાહોદ, બનાસકાંઠા અને વલસાડમાં બનેલી મેડિકલ કોલેજો પરનું ભારણ ઘટશે.