નવી દિલ્હીઃ રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન બે દિવસના પ્રવાસે આજે ભારત પધારી રહ્યા છે. આ મુલાકાતને લઈને રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હી માં સુરક્ષા વ્યવસ્થા કડક કરી દેવાઈ છે. રશિયન રાષ્ટ્રપતિના સ્વાગત માટે દિલ્હી સંપૂર્ણપણે તૈયાર છે. ભારત અને રશિયાની મિત્રતા ઘણી જૂની છે, તેથી પુતિનના આ પ્રવાસ દરમિયાન અનેક મહત્ત્વના મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થવાની સંભાવના છે. સંરક્ષણ ક્ષેત્રે રશિયા તરફથી ભારતને મળેલું સમર્થન SU-30MKI, MiG-29 અને S-400 જેવી સિસ્ટમ્સમાં સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને રશિયાના પ્રમુખ પુતિન વચ્ચે થનારી ચર્ચા ઉપર દુનિયાભરની નજર મંડાયેલી છે.
ભારતે રશિયા પાસેથી માત્ર શસ્ત્રો જ ખરીદ્યા નથી, પરંતુ બંને દેશો કેટલાક પ્રોજેક્ટ્સ પર સાથે મળીને કામ પણ કરી રહ્યા છે, જેનું તાજું ઉદાહરણ ભારતની સ્વદેશી બ્રહ્મોસ મિસાઇલ છે. યુક્રેન સાથેના યુદ્ધની શરૂઆત પછી પુતિનનો આ પહેલો ભારત પ્રવાસ હોવાથી, તેને અનેક દૃષ્ટિકોણથી ખાસ માનવામાં આવે છે.
- પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ પુતિન વચ્ચે નીચેના મુખ્ય મુદ્દાઓ પર ચર્ચા શક્ય છે:
સંરક્ષણ સહયોગ: S-400 ની નવી ખેપની ડિલિવરી અંગે વાતચીત થઈ શકે છે. ભારત અને રશિયા વચ્ચે 2018 માં $5 બિલિયનનો S-400 ડીલ થયો હતો, જેમાંથી 5 યુનિટમાંથી 3 યુનિટ ભારતને મળી ચૂક્યા છે.
નવી ટેકનોલોજી: ભારત નવી ટેકનોલોજીથી સજ્જ S-500 સિસ્ટમ ખરીદવા પર વિચાર કરી રહ્યું છે, જેના પર બંને નેતાઓ વચ્ચે વાતચીત થવાની શક્યતા છે.
સ્વદેશી ઉત્પાદન: રશિયા પહેલાથી જ સુખોઈ-57 (Su-57) ફાઇટર જેટની 70% ટેકનોલોજી ભારતને આપવા તૈયાર છે. આના પર ચર્ચા કરીને જો વાત બને તો ભવિષ્યમાં ભારત દેશમાં જ Su-57નું નિર્માણ કરી શકશે.
આધુનિકીકરણ: SU-30 ના આધુનિકીકરણ પર પણ વાત થઈ શકે છે.
- વેપાર અને ઊર્જા સંબંધો
રશિયા ભારત સાથેના તેના વેપાર સંબંધોને વધુ મજબૂત કરવા માગે છે, જેની એક મુખ્ય વજહ અમેરિકા પણ છે. રશિયા ભારત સાથેનો વેપાર $5 બિલિયન સુધી લઈ જવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે.
કરન્સીમાં વેપાર: ડોલર પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે ભારત અને રશિયા પોતાની કરન્સીમાં વેપાર કરવા અંગે પણ વિચારી રહ્યા છે.
નિકાસ વધારવા પર ફોકસ: ભારતીય વસ્તુઓની રશિયામાં નિકાસ વધારવા માટે ફૂડ, સી-ફૂડ, દવાઓ અને ડિજિટલ સેવાઓ પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવશે.
અન્ય ક્ષેત્રો: સુરક્ષા, વેપાર, તેલ અને પરમાણુ ઊર્જા જેવા ક્ષેત્રોમાં પણ બંને નેતાઓ વચ્ચે વાતચીત થવાની અપેક્ષા છે.
નવા કરાર: મોબિલિટી સમજૂતીની સાથે સાથે ઊર્જા, આબોહવા પરિવર્તન, આપત્તિ વ્યવસ્થાપન અને શિક્ષણ સાથે જોડાયેલા ક્ષેત્રો પર નવા કરાર અથવા જૂનાને અપડેટ કરવા પર પણ ચર્ચા થઈ શકે છે.