પૃથ્વીના વધતા તાપમાનને કારણે છેલ્લા 10 વર્ષમાં દેશમાં હીટ વેવથી પ્રભાવિત રાજ્યોની સંખ્યામાં 35 ટકાનો વધારો થયો છે અને તેમની સંખ્યા 23 પર પહોંચી ગઈ છે, જ્યારે હિટ વેવના દિવસોની સંખ્યામાં ચાર ગણો વધારો થયો છે. રાષ્ટ્રીય સ્તરે સરેરાશ. ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD), નેશનલ ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટી (NDMA) અને નેશનલ સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ (NCDC)ના સંયુક્ત અહેવાલમાં આ માહિતી સામે આવી છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, 2015 અને 2024 ની વચ્ચે, દેશમાં ભારે ગરમીથી પ્રભાવિત રાજ્યોની સંખ્યા 17 થી વધીને 23 થઈ ગઈ છે. રાજ્યોની આ યાદીમાં અરુણાચલ પ્રદેશ, તમિલનાડુ, કેરળ, હિમાચલ પ્રદેશ, જમ્મુ-કાશ્મીર અને ઉત્તરાખંડના નામ સામેલ કરવામાં આવ્યા છે, જ્યાં મેદાની રાજ્યોની જેમ જ કાળઝાળ ગરમી અને ગરમ પવનોને કારણે જનજીવન ખૂબ પ્રભાવિત થઈ રહ્યું છે.
રિપોર્ટમાં સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે આ ગરમીનું વલણ હવામાન પરિવર્તનની અસરોને સાબિત કરે છે. 2014 પહેલા, તમિલનાડુ અને કેરળ જેવા દરિયાકાંઠાના રાજ્યો અને હિમાચલ અને અરુણાચલ પ્રદેશ જેવા પર્વતીય રાજ્યો ગરમીના મોજાથી પ્રભાવિત થયા ન હતા, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, ખાસ કરીને કોરોના રોગચાળા પછી, 2021 અને 2023 વચ્ચે હવામાનમાં ઝડપથી ફેરફાર થયો છે.
16 વર્ષ પહેલા…માત્ર નવ રાજ્યો પ્રભાવિત થયા હતા
એનસીડીસીએ જણાવ્યું હતું કે 16 વર્ષ પહેલા 2008માં દેશમાં માત્ર નવ રાજ્યો જ ભારે ગરમી અને હીટવેવ થી પ્રભાવિત હતા, જ્યાં સરકારો દર વર્ષે માર્ચ અને જુલાઈ વચ્ચે ચિંતિત રહેતી. ઓડિશા ઉપરાંત બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, પંજાબ, હરિયાણા, દિલ્હી, રાજસ્થાન, ગુજરાત, મધ્ય પ્રદેશના ઉત્તર પશ્ચિમ વિસ્તાર અને મહારાષ્ટ્રના વિદર્ભમાં ભારે ગરમીની અસર વર્તાતી હતી. પરંતુ. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં દેશમાં ગરમીએ અન્ય રાજ્યોને પણ પોતાની ચપેટમાં લીધા છે.
જાહેરાત
પંજાબ-હરિયાણામાં સતત ગરમી પડી રહી છે
ઉત્તર ભારતમાં ભારે ગરમીની સૌથી વધુ અસર પંજાબ અને હરિયાણા રાજ્યોમાં જોવા મળી રહી છે. હિમાલય ક્ષેત્રની નજીક હોવા છતાં, આ બે રાજ્યોમાં પાછલા વર્ષોની સરખામણીમાં હિટવેવના દિવસોની સંખ્યામાં લગભગ 12 ગણો વધારો નોંધાયો છે. એ પણ સમજી શકાય છે કે વર્ષ 2021માં આ બંને રાજ્યોમાં માત્ર બે જ હીટ વેવ આવી હતી, પરંતુ હવે આ આંકડો 24ને પાર કરી ગયો છે.