શિયાળાના આગમનની સાથે જ ધુમ્મસ શરૂ થઈ જાય છે. ઘણીવાર આપણા મગજમાં એ વાત આવે છે કે, શિયાળામાં ધુમ્મસ શા માટે થાય છે. ખાસ કરીને પહાડી વિસ્તારોમાં વરસાદની મોસમમાં ધુમ્મસ પણ હોય છે. આજે અમે તમને જણાવીશું કે શિયાળા અને વરસાદમાં ધુમ્મસ કેમ અને કેવી રીતે બને છે.
- ધુમ્મસ કેમ રચાય છે?
ધુમ્મસ એ પાણીની વરાળનો એક પ્રકાર છે. વાયુ અવસ્થામાં હવા ચોક્કસ માત્રામાં પાણીની વરાળ અથવા પાણીને પકડી શકે છે. જેમ જેમ વધુ ને વધુ પાણી હવા ભરાય છે. હવા વધુ ભેજવાળી બને છે. હવામાં પાણીની વરાળનું પ્રમાણ ભેજ તરીકે ઓળખાય છે. જ્યારે પાણીની વરાળ હવાને સંપૂર્ણપણે સંતૃપ્ત કરવાનું શરૂ કરે છે. તેથી પાણીના ટીપાં ઘનીકરણ થવા લાગે છે, અથવા વાયુમાંથી ફરી પ્રવાહીમાં ફેરવાય છે. તેથી પ્રવાહીના આ ટીપાં હવામાં અટકી જાય છે અને ગાઢ ઝાકળ તરીકે દેખાય છે, જેને ધુમ્મસ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
- હિમપાત કેમ થાય છે
ધુમ્મસમાં હાજર પાણીના કણોને કારણે તેમાંથી જોવું મુશ્કેલ બની જાય છે. જ્યારે આ પ્રક્રિયા અત્યંત ઠંડા પર્વતીય વિસ્તારોમાં થાય છે, ત્યારે પાણીના ટીપાં થીજી જાય છે અને બરફના નાના સ્ફટિકોમાં ફેરવાય છે. જેને આપણે ‘સ્નોફોલ’ અથવા સ્નો ફોલિંગ કહીએ છીએ.
- ધુમ્મસ શું છે
શિયાળા દરમિયાન ધુમ્મસ જોવા મળે છે. જ્યારે વરસાદના દિવસોમાં હવામાં ભેજનું પ્રમાણ વધવાને કારણે ધુમ્મસ સર્જાય છે. પહાડી અને જંગલવાળા વિસ્તારોમાં ધુમ્મસ વધુ જોવા મળે છે.