સાયબર કૌભાંડ: સાયબર કૌભાંડ શું છે, તેના કેટલા પ્રકાર છે અને આપણે તેનાથી કેવી રીતે બચી શકીએ?
આજના ડિજિટલ યુગમાં, ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ ઝડપથી વધી રહ્યો છે, પરંતુ તેની સાથે સાયબર ગુનાઓનું પ્રમાણ પણ વધી રહ્યું છે. સાયબર ફ્રોડએ એક ગુનો છે જેમાં છેતરપિંડી, ઓળખ ચોરી અને નાણાકીય નુકસાન જેવી ઘટનાઓનો સમાવેશ થાય છે. સાયબર ફ્રોડએ ઓનલાઈન છેતરપિંડીની એક પદ્ધતિ છે જેમાં ગુનેગારો ઈન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરીને લોકોને ગેરમાર્ગે દોરે છે અને તેમની અંગત માહિતી, બેંક વિગતો, પાસવર્ડ વગેરે ચોરી કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ ઘણા સ્વરૂપો લઈ શકે છે, જેમ કે ફિશિંગ, માલવેર હુમલા, નકલી કોલ્સ, વગેરે.
• સાયબર ફ્રોડના પ્રકારો
ફિશિંગઃ ફિશિંગ એ એક પ્રકારની ઓનલાઈન છેતરપિંડી છે જેમાં છેતરપિંડી કરનારાઓ નકલી ઈમેલ, વેબસાઇટ અથવા સંદેશા મોકલીને તમારી વ્યક્તિગત માહિતી મેળવવાનો પ્રયાસ કરે છે.
તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
કોઈપણ અજાણી લિંક પર ક્લિક કરશો નહીં. ઇમેઇલ મોકલનારની સત્યતા તપાસો. વેબસાઇટનો URL કાળજીપૂર્વક તપાસો.
માલવેર હુમલાઃ માલવેર (વાયરસ, ટ્રોજન, સ્પાયવેર) નો ઉપયોગ કરીને હેકર્સ તમારી સિસ્ટમને વાયરસ લગાવી શકે છે અને તમારી માહિતી ચોરી શકે છે.
તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
વિશ્વસનીય એન્ટીવાયરસ સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ કરો. અજાણી વેબસાઇટ્સ પરથી ફાઇલો ડાઉનલોડ કરશો નહીં.
નકલી કોલ અને એસએમએસ ફ્રોડઃ સાયબર ગુનેગારો બેંક અધિકારી, સરકારી કર્મચારી અથવા અન્ય કોઈ વિશ્વસનીય વ્યક્તિ તરીકે પોતાને રજૂ કરીને લોકો પાસેથી બેંક વિગતો મેળવવાનો પ્રયાસ કરે છે. આજકાલ, આ કૌભાંડ રોજબરોજ બની રહ્યું છે અને ડિજિટલ એરેસ્ટ દ્વારા લોકો સાથે છેતરપિંડી થઈ રહી છે.
તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
કોઈપણ અજાણ્યા નંબર પરથી આવતા કોલ પર તમારી અંગત માહિતી શેર કરશો નહીં. બેંક સંબંધિત માહિતી ફક્ત સત્તાવાર વેબસાઇટ અથવા શાખામાંથી જ મેળવો.
ઓનલાઈન પેમેન્ટ ફ્રોડઃ આમાં, ગુનેગારો નકલી પેમેન્ટ લિંક્સ અથવા નકલી વેબસાઇટ્સનો ઉપયોગ કરીને તમારા બેંક ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડવાનો પ્રયાસ કરે છે.
તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
ફક્ત વિશ્વસનીય પેમેન્ટ ગેટવેનો ઉપયોગ કરો. ચુકવણી કરતી વખતે, વેબસાઇટનું SSL પ્રમાણપત્ર (https) તપાસો.
સોશિયલ મીડિયા ફ્રોડઃ ઘણી વખત સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર નકલી પ્રોફાઇલ બનાવીને લોકો છેતરપિંડીનો ભોગ બને છે.
તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
અજાણ્યાઓ સાથે વાતચીત કરતી વખતે સાવધાની રાખો. તમારી અંગત માહિતી જાહેરમાં શેર કરશો નહીં.
• સાયબર ફ્રોડથી બચવાના રસ્તાઓ
મજબૂત પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરોઃ પાસવર્ડમાં મોટા અને નાના અક્ષરો, સંખ્યાઓ અને ખાસ અક્ષરોનું મિશ્રણ હોવું જોઈએ.
ટુ-ફેક્ટર ઓથેન્ટિકેશન (2FA) સક્ષમ કરોઃ આ તમારા એકાઉન્ટની સુરક્ષાને વધુ વધારે છે.
શંકાસ્પદ લિંક્સ પર ક્લિક કરશો નહીં: જો તમને કોઈ અજાણી લિંક અથવા જોડાણ મળે, તો પહેલા તેને તપાસો.
એન્ટીવાયરસ અને ફાયરવોલનો ઉપયોગ કરો: આ તમારા ઉપકરણને સુરક્ષિત રાખવામાં મદદ કરે છે.
ફક્ત અધિકૃત સ્ત્રોતોમાંથી જ એપ્લિકેશન્સ ડાઉનલોડ કરો: ફક્ત ગૂગલ પ્લે સ્ટોર અથવા એપલ એપ સ્ટોરમાંથી જ એપ્લિકેશન્સ ઇન્સ્ટોલ કરો.
