સેમી કન્ડક્ટર મુદ્દે ઈન્દિરા ગાંધીએ દુરંદેશી દાખવીને 1982માં સેમી કંડકટર લેબોરેટરીની સ્થાપના કરેલી
નવી દિલ્હીઃ આજે ભારત ખાસ કરીને તાઈવાનની કંપનીઓને દેશમાં સેમીકન્ડક્ટર ફેક્ટરીઓ સ્થાપવા માટે આમંત્રણ આપી રહ્યું છે. બદલાતા ભવિષ્યની જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે આ ક્ષેત્ર માટે PLI સ્કીમ પણ શરૂ કરી છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે દેશમાં સેમિકન્ડક્ટરનું ઉત્પાદન 40 વર્ષ પહેલા શરૂ થયું હતું. સેમિકન્ડક્ટર ભારત માટે નવી વાત નથી, વર્ષ 1982માં જ્યારે ઈન્દિરા ગાંધી વડાપ્રધાન હતા ત્યારે ચંદીગઢને અડીને આવેલા મોહાલીમાં ‘સેમી કંડક્ટર લેબોરેટરી’ (એસસીએલ)ની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.ત્યાર બાદ તે સરકારી સંશોધન કેન્દ્ર હતું, જે હવે દેશના સેમિકન્ડક્ટર સપનાને નવી પાંખો આપી શકે છે.
આજે પણ મોહાલીમાં હાજર SCLનું નામ કોઈ જાણતું નથી, પરંતુ તે હજી પણ ભારત માટે ખાસ છે. તેનું કારણ એ છે કે તેણે સંરક્ષણ અને અવકાશ ક્ષેત્રમાં પોતાની ક્ષમતા સાબિત કરી છે. તે દેશમાં 180nm ચિપસેટ બનાવવાની કુશળતા ધરાવે છે. આ ચિપસેટની 60 ટકા માંગને પૂર્ણ કરે છે. તેથી, SCL પાસે હજુ પણ આગામી સમયમાં આ સેગમેન્ટમાં સેમિકન્ડક્ટર્સની વૈશ્વિક માંગને પહોંચી વળવાની ક્ષમતા છે. ઘણી વિદેશી કંપનીઓ ભારતમાં તેમના સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટ્સ સ્થાપવાની યોજના પર કામ કરી રહી છે. પરંતુ જમીન સુધી પહોંચવામાં ઓછામાં ઓછા ચાર વર્ષ લાગશે. આવી સ્થિતિમાં, સેમિકન્ડક્ટર લેબોરેટરી થોડી મહેનત પછી જ ઝડપથી સારા પરિણામ આપી શકે છે. સરકારનું ધ્યાન પણ આ તરફ ગયું છે અને તેણે SCLને પણ તેની PLI સ્કીમમાં ભાગીદાર બનાવ્યું છે.
સરકાર SCLના આધુનિકીકરણ પર ધ્યાન આપી રહી છે. અહીં એક બ્રાઉનફિલ્ડ સેમિકન્ડક્ટર ફેક્ટરી (હાલની ફેક્ટરીનું નવું વિસ્તરણ) સ્થાપવાની યોજના ચાલી રહી છે, જે સંયુક્ત સાહસ તરીકે સ્થાપવામાં આવશે. SCL ની સ્થાપના 1982 માં સંશોધન સંસ્થા તરીકે કરવામાં આવી હતી. તેણે 1984 માં સેમિકન્ડક્ટર બનાવવાનું શરૂ કર્યું, જે આજે વિશ્વની સૌથી મોટી સેમિકન્ડક્ટર કંપની, તાઇવાન સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપની (TSMC) ની સ્થાપનાના ત્રણ વર્ષ પહેલાં છે. જોકે TSMC આજે વિશ્વના 54 ટકા સેમિકન્ડક્ટરનું ઉત્પાદન કરે છે. વર્ષ 2022માં તેની આવક 60 અબજ ડોલર રહી છે. તેનાથી વિપરીત, એસસીએલ કોઈક રીતે ટકી રહી છે. 2022માં તેની આવક માત્ર 5 મિલિયન ડોલર રહી છે.
(PHOTO-FILE)
