સુરતઃ શહેરમાં કોરોનાના બીજા કાળની વિદાય બાદ જનજીવન રાબેતા મુજબ બનતા ઉદ્યોગ-ધંધા પણ પહેલાની જેમ ધમધમવા લાગ્યા છે. સાથે હીરા ઉદ્યોગમાં પણ તેજી આવતા રત્નકલાકારો અને હીરાના કારખાનેદારો ખૂશખૂશાલ છે. પરંતુ સુરતના હીરા ઉદ્યોગને કામદારોની ભારે અછતનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. કોરોનાની પ્રથમ લહેર દરમિયાન વતન ગયેલા હીરા ઉદ્યોગના લાખો કામદારો હજુ પાછા ફર્યા નથી. નોધપાત્ર વાત એ છે કે, સરેરાશ, વિશ્વના દર 10 હીરામાંથી 9 હીરા સુરતમાં કારખાનાઓમાં તૈયાર થાય છે. સુરત ડાયમંડ ફેક્ટરીઓમાં ઉત્પાદિત હીરા દેશના વિવિધ વિસ્તારોમાં અને વિશ્વભરમાં મોકલવામાં આવે છે.
સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ સમગ્ર ગુજરાતમાં આશરે એક કરોડ લોકો પરોક્ષ રીતે હીરાના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા છે. જ્યારે 15 થી 16 લાખ લોકો હીરા ઉદ્યોગ સાથે સીધી રીતે સંકળાયેલા છે. સુરત શહેર હીરાનું હબ છે, અહીંના કારખાનાઓમાં રફ હીરા તૈયાર કરવામાં આવે છે અને પોલિશ કરવામાં આવ્યા છે. પરંતુ આજે સ્થિતિ એ છે કે સુરતનો હીરા ઉદ્યોગ કામદારોની તીવ્ર અછતનો સામનો કરી રહ્યો છે. કોરોના સમયગાળાના પ્રથમ તબક્કામાં શહેર છોડીને ગયેલા હીરા કંપનીઓના કામદારો હજુ પાછા ફર્યા નથી, જેના કારણે ઉત્પાદનમાં મોટો ઘટાડો થયો છે. ડાયમંડ એસોસિયેશનના પૂર્વ પ્રમુખ અને હાલમાં જીજેઇપીસી ચેરમેન દિનેશ નાવડીયાનું કહેવું છે કે કોરોનાના સમયગાળા પછી, વિશ્વભરમાં હીરાની માંગ વધી છે, પરંતુ આવા સમયે સુરતના હીરા કારખાનાઓમાં કામદારોની 25 ટકા અછત છે. સુરતના કારખાનાઓમાં કામ કરતા ગુજરાતના વિવિધ વિસ્તારોના કામદારો જ નહીં પરંતુ અન્ય રાજ્યોના કામદારો પણ પાછા ફર્યા નથી. આવી સ્થિતિમાં હીરા ઉદ્યોગની સંસ્થાઓ કામદારોને પરત લાવવા અને નવા કામદારો તૈયાર કરવા માટે ઘણા પ્રયત્નો કરી રહી છે.
કોરોના સમયગાળાએ દરેક માનવીનું જીવન બદલી નાખ્યું છે. હીરા ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા કામદારોના જીવનમાં પણ પરિવર્તન જોવા મળી રહ્યું છે. કેન્દ્ર સરકારની મનરેગા યોજના પણ સુરતમાં કામદારોની અછતનું કારણ હોવાનું માનવામાં આવે છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે જે કામદારો લોકડાઉન દરમિયાન તેમના ગામ ગયા હતા તેમને તેમના રાજ્યોમાં સરકારની મનરેગા યોજના હેઠળ કામ મળી રહ્યું છે. ત્રીજી લહેર આવવાની સંભાવનાને જોતા કેટલાક કામદારો સુરત પરત ફરવા માંગતા નથી. કામદારોને પરત લાવવા માટે સુરતના હીરા ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલી સંસ્થાઓ હીરાના કારખાનાઓના માલિકોને પગાર અને અન્ય સુવિધાઓ વધારવાની માંગ કરી રહી છે.
