ભારતના રસ્તાઓ પર ટ્રાફિક અને ઘોંઘાટ સામાન્ય વાત છે, પણ સૌથી વધારે પરેશાન કરતી બાબત બિનજરૂરી હોર્ન વગાડવી છે. કેટલાક લોકો થોડી વાર થાય તો પણ જોરથી હોર્ન વગાડવાનું શરૂ કરી દે છે, જેનાથી રસ્તા પર ચાલતા લોકોને તો મુશ્કેલી પડે છે, પરંતુ તેની અસર આપણા સ્વાસ્થ્ય, સમાજ અને પર્યાવરણ પર પણ પડે છે.
હકિકતમાં, ડ્રાઇવિંગ કરનારા 90% લોકોને એ પણ ખબર નથી કે પ્રતિબંધિત વિસ્તારોમાં બિનજરૂરી રીતે હોર્ન વગાડવું એ ગુનો છે અને જો આમ કરતા પકડાય તો દંડની જોગવાઈ છે. આપણે સમજીએ કે બિનજરૂરી રીતે હોર્ન વગાડવાના શું નુકસાન છે અને આમ કરવા બદલ ટ્રાફિક પોલીસ મોટર વાહન નિયમો હેઠળ કેટલો દંડ ફટકારી શકે છે.
સ્વાસ્થ્ય પર પડે છે ખરાબ અસર
સતત જોરથી હોર્ન સાંભળવાથી કાન પર દબાણ આવે છે અને લાંબા સમય સુધી અવાજના સંપર્કમાં રહેવાથી સાંભળવાની શક્તિ ઘટી શકે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) અનુસાર, 85 ડેસિબલ (ડીબી) થી વધુ અવાજ સાંભળવાની ખોટનું કારણ બની શકે છે. ભારતમાં ટ્રાફિક હોર્ન ઘણીવાર 90-110 ડેસિબલ વચ્ચે હોય છે, જે કાન માટે અત્યંત જોખમી છે.
તેજ હોર્નના અવાજની મગજ પર નકારાત્મક અસર પડે છે અને તણાવ, ગુસ્સો અને ચીડિયાપણું વધે છે. ઘોંઘાટના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી ઊંઘમાં ઘટાડો થાય છે, જેનાથી થાક અને એકાગ્રતામાં ઘટાડો થાય છે.
આ સિવાય હાર્ટ અને બ્લડ પ્રેશરના દર્દીઓ પર પણ તેની ખરાબ અસર પડે છે. જોરથી હોર્ન સાંભળવાથી બ્લડ પ્રેશર વધી શકે છે, જે હાર્ટ એટેકનું જોખમ વધારે છે. ઘોંઘાટવાળા વિસ્તારોમાં રહેતા લોકોને હાઈ બીપી અને હાર્ટ એટેકનું જોખમ વધારે હોય છે.
કાનૂની જોગવાઈઓ અને દંડ
મોટર વ્હીકલ એમેન્ડમેન્ટ એક્ટ 2019 હેઠળ બિનજરૂરી હોર્ન વગાડવું ગેરકાયદેસર છે. ઘણા રાજ્યોમાં નો હોર્ન ઝોન બનાવવામાં આવ્યા છે, જેમ કે હોસ્પિટલો, શાળાઓ અને રહેણાંક વિસ્તારો. બિનજરૂરી હોર્ન વગાડવા પર 1,000 થી 2,000 સુધીનો દંડ થઈ શકે છે.
કેટલાક શહેરોમાં ધ્વનિ પ્રદૂષણ નિયંત્રણ નિયમો પણ લાગુ કરવામાં આવ્યા છે, જે અંતર્ગત વધુ પડતો અવાજ કરવા પર જેલ પણ થઈ શકે છે.
