ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખરે મન કી બાત @100 પર રાષ્ટ્રીય કોન્ક્લેવનું ઉદ્ઘાટન કર્યું

દિલ્હી : ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખરે આજે નવી દિલ્હીમાં વિજ્ઞાન ભવનમાં કેન્દ્રીય માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી  અનુરાગ ઠાકુરની ઉપસ્થિતિમાં મન કી બાત @100 પર એક દિવસીય રાષ્ટ્રીય કોન્ક્લેવનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. વડાપ્રધાનના માસિક રેડિયો પ્રસારણની સતત સફળતાને ચિહ્નિત કરવા કોન્ક્લેવનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે જે સમગ્ર ભારતમાં 100 કરોડથી વધુ લોકો સુધી પહોંચ્યું છે.

આ પ્રસંગે બોલતા ઉપરાષ્ટ્રપતિ ધનખરે 2014ને એક એવો યુગકાલીન વિકાસ ગણાવ્યો જેણે ભારતને પ્રગતિ અને અણનમ ઉદયના માર્ગ પર લઈ જવાના ભાગ્યને આકાર આપ્યો છે. ગઠબંધન સરકારને વિકાસ પર બ્રેક ગણાવતા, ધનખરે “2014માં, 30 વર્ષના અંતરાલ પછી, એક પક્ષની બહુમતી સરકારના રૂપમાં ભારતને સંસદમાં રાજકીય સ્થિરતા પ્રાપ્ત કરી” એમ જણાવતા તેમના અવલોકનને યોગ્ય ઠેરવ્યું. તેમણે વધુમાં નોંધ્યું કે 2014માં વડાપ્રધાનએ મન કી બાતના રૂપમાં લોકો સાથે અંગત સંવાદનો તેમનો પ્રયોગ શરૂ કર્યો હતો. આ પ્રયોગનું બીજું પરિણામ આવ્યું, જે અત્યાર સુધીના સંચાર માધ્યમ, રેડિયોને મોખરે લાવ્યું.

ઉપરાષ્ટ્રપતિએ માસિક પ્રસારણને સંપૂર્ણપણે અરાજકીય હોવા બદલ પ્રશંસા કરી અને 100 એપિસોડની સિદ્ધિની પ્રશંસા કરી. તેમણે મન કી બાતને આપણી સભ્યતાનું પ્રતિબિંબ ગણાવ્યું હતું.

ઉદઘાટન કાર્યક્રમ પછીના સત્રો વિશે બોલતા, તેમણે કહ્યું કે નારી શક્તિ માટે હવે શ્રેષ્ઠ સમય છે, અને સ્ત્રીઓ સિદ્ધિઓના અવિભાજ્ય ક્ષેત્રોમાં પ્રવેશી રહી છે, જે એ હકીકત સાથેનું ઉદાહરણ છે કે આપણા રાષ્ટ્રપતિ એક અત્યંત પ્રતિભાશાળી આદિવાસી મહિલા છે. સાંસ્કૃતિક રીતે સમૃદ્ધ દેશ તેના પોતાના યોગદાનને ભૂલી ગયો છે અને તે ભાવનાને પુનર્જીવિત કરવામાં વડાપ્રધાનનું યોગદાન તેમના મન કી બાત દ્વારા નોંધપાત્ર છે, એમ તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું.

ધનખરે 2047માં જ્યારે ભારત આઝાદીના 100 વર્ષ પૂરા કરે છે ત્યારે તેના વિશે વાત કરી હતી અને કહ્યું હતું કે ભારત@100 અને દેશ કેવો હશે તેનો મજબૂત પાયો MannKiBaat@100 દ્વારા મૂકવામાં આવ્યો છે. તેમણે આ કાર્યક્રમને દેશમાં નકારાત્મકતામાં સામાન્ય ઘટાડો અને સર્વાંગી હકારાત્મક ભાવનાત્મકતામાં વધારો થવાનો શ્રેય પણ આપ્યો. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે જ્યારે અગાઉ દેશ આશા ગુમાવી રહ્યો હતો અને વિશ્વભરમાં આપણી છબી ખરડાઈ ગઈ હતી, ત્યારે હવે આપણે ભારતને ટોચ પર રાખીએ છીએ.

“મન કી બાતે ખૂબ જ ટૂંકા ગાળામાં સ્થાનિક કારીગરો, પ્રતિભા અને કૌશલ્યોને બ્રાન્ડેડ કર્યા છે. જાતિ, સંપ્રદાય અને ધર્મ દ્વારા વિભાજિત દેશમાં પ્રતિભાનો ઉપયોગ કરવામાં અસમર્થ તે વિવિધતાનો કલગી છે. તે જનતા કર્ફ્યુ દરમિયાન ઉદાહરણ તરીકે જન ચળવળનો આશ્રયદાતા છે, જે વડાપ્રધાન દ્વારા માત્ર પગલાં લેવા માટેનો એક કોલ હતો. આ કાર્યક્રમ આપણા લોકોની આકાંક્ષાઓને પૂર્ણ કરે છે, આપણને આગળ જોવા માટે પ્રેરિત કરે છે”, એમ ધનખરે જણાવ્યું હતું.

કેન્દ્રીય મંત્રી અનુરાગ ઠાકુરે તેમના વક્તવ્ય દરમિયાન કહ્યું હતું કે મન કી બાત એક ભારત શ્રેષ્ઠ ભારતની થીમ પર વણાયેલી છે. આ કાર્યક્રમ ભારતના સામાન્ય લોકોની સિદ્ધિઓને ઉજાગર કરવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે અને આ સંદેશાવ્યવહાર માટે પસંદ કરવામાં આવેલ માધ્યમ રેડિયો સમૂહ સંચારનું મૂળ માધ્યમ છે.

મંત્રીએ 106 મહાનુભાવોની હાજરીને સ્વીકારી કે જેમનો મન કી બાતની વિવિધ આવૃત્તિઓ દરમિયાન ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે અને વધુમાં કહ્યું કે અત્યાર સુધી પ્રસારિત થયેલા 99 એપિસોડમાં 700 થી વધુ લોકો અને સંસ્થાઓની સિદ્ધિઓનો ઉલ્લેખ જોવા મળ્યો છે. જ્યારે સરકારે રમતવીરોને પ્રોત્સાહિત કરવા ખેલો ઈન્ડિયાની શરૂઆત કરી છે, ત્યારે મન કી બાતે તેમની સિદ્ધિઓને દેશના દરેક ઘર સુધી લઈ જઈને તેમની પ્રેરણા માટે બળ ગુણક તરીકે કામ કર્યું છે.

IIM રોહતકના તાજેતરના સર્વેક્ષણ દ્વારા બહાર આવ્યું છે તેમ મન કી બાત વર્તનને પ્રભાવિત કરવાની એક પદ્ધતિ બની ગઈ છે. એક ઉદાહરણ ટાંકીને મંત્રીએ યાદ કર્યું કે જ્યારે પ્રધાનમંત્રીએ નવજાત બાળકીઓના અવસાન પછી બાળકીઓના અવયવોનું દાન કરનાર દંપતીની પ્રશંસા કરી હતી, ત્યારે અંગદાનનો સંદેશ દરેક પરિવાર માટે ઉષ્માભેર હતો.

ઠાકુરે શ્રોતાઓને માહિતગાર કર્યા કે જ્યારે વડાપ્રધાન વિદેશની મુલાકાતે જાય છે, ત્યારે તેઓ તેમની સાથે દેશના નાનામાં નાના પ્રદેશો માટે ભેટો લઈ જાય છે અને યજમાન દેશના મહાનુભાવોને ભેટ આપે છે, આ રીતે ભારતના ખૂણેખૂણેથી વિશ્વભરમાં ઓળખાણ અને પ્રતીકો મળે છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે વિશ્વભરના ઘણા સર્વેક્ષણોમાં વડાપ્રધાન મોદીને વિશ્વના નેતાઓમાં સૌથી વધુ લોકપ્રિય તરીકે જોવામાં આવે છે તે મન કી બાતની અસરકારક પહોંચનો પુરાવો છે.

એપલના સીઈઓ ટિમ કૂકની ભારતની તાજેતરની મુલાકાતને ટાંકીને મંત્રીએ કહ્યું કે આજે વૈશ્વિક નિરાશા વચ્ચે વિશ્વ ભારત અને તેની અર્થવ્યવસ્થાને આશાના કિરણ તરીકે જુએ છે.

વડાપ્રધાન ભારતના લોકો પાસેથી તેમના રેડિયો પ્રસારણ માટે ઇનપુટ્સ માંગે છે. મંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે મન કી બાતના પ્રથમ 15 એપિસોડ માટે જ 61 હજાર ઇનપુટ મળ્યા હતા. 2017 વિવિધ ભાષાઓમાં વડાપ્રધાનના સંબોધનના અનુવાદ દ્વારા કાર્યક્રમની પહોંચના વિસ્તરણનું સાક્ષી રહ્યું.

ઉદ્ઘાટન કાર્યક્રમમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ દ્વારા બે પુસ્તકોનું વિમોચન કરવામાં આવ્યું હતું. સૌપ્રથમ, ‘મન કી બાત@100’ પર એક કોફી ટેબલ બુક, ‘મન કી બાત’ની સફર અને કેવી રીતે આ કાર્યક્રમ પ્રધાનમંત્રી અને નાગરિકો વચ્ચે સીધા સંચારમાં નવા યુગની શરૂઆત કરવામાં પરિણમ્યો તે દર્શાવે છે. પ્રસાર ભારતીના ભૂતપૂર્વ સીઈઓ, એસ.એસ. વેમપતિનું બીજું પુસ્તક, ‘કલેક્ટિવ સ્પિરિટ, કોંક્રીટ એક્શન’, વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી સાથે વડાપ્રધાન મોદીની ચાલી રહેલી વાતચીતના આકર્ષક પાસાઓનું દસ્તાવેજીકરણ કરે છે, જેમાં સામાજિક, આર્થિક, પર્યાવરણીય, સાંસ્કૃતિક, આરોગ્ય અને ફિટનેસ મુદ્દાઓ જે આપણા રાષ્ટ્રના હૃદય સાથે પડઘો પાડે છે.

માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયના સચિવે તેમના સ્વાગત પ્રવચનમાં જણાવ્યું હતું કે પ્રેક્ષકોમાં ઉપસ્થિત 106 સિદ્ધિઓ સામાજિક પરિવર્તન તરફ દોરી જતા સમુદાયની ભાગીદારીના પ્રધાનમંત્રીના વિઝનનું પ્રતિબિંબ છે. તેમણે મન કી બાતને લોકોને પ્રેરણા અને સશક્તિકરણ કરીને જબરદસ્ત સામાજિક પ્રભાવ પાડવાનો શ્રેય આપ્યો. તેમણે ટિપ્પણી કરી હતી કે ઓલ ઈન્ડિયા રેડિયોના ઈતિહાસમાં મન કી બાત સૌથી લોકપ્રિય કાર્યક્રમ બની ગયો છે.

આ પ્રસંગે ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખરના પત્ની ડૉ. સુદેશ ધનખર અને પ્રસાર ભારતીના સીઈઓ ગૌરવ દ્વિવેદી પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

દિવસભરના કોન્ક્લેવમાં નારી શક્તિ, વિરાસત કા ઉત્થાન, જન સંવાદ સે આત્મનિર્ભરતા અને આહ્વાન સે જન આંદોલન વિષય પર ચાર થીમ આધારિત સત્રોનો સમાવેશ થાય છે અને ત્યારબાદ વિદાય સત્રનો સમાવેશ થાય છે.

માસિક રેડિયો પ્રસારણ મન કી બાતનો 100મો એપિસોડ 30મી એપ્રિલ 2023ના રોજ પ્રસારિત થશે.