ભારત ટૂંક સમયમાં સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદન ક્ષેત્રે એક મોટું પગલું ભરવા જઈ રહ્યું છે. કેન્દ્રીય આઇટી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે તાજેતરમાં જાહેરાત કરી છે કે દેશનો પહેલો ‘મેડ ઇન ઇન્ડિયા’ ચિપસેટ આ વર્ષે બજારમાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. ભારતના ટેકનોલોજીકલ વિકાસ માટે આ એક મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધિ હશે. અત્યાર સુધી, ચીન, અમેરિકા, જાપાન અને વિયેતનામ જેવા દેશો ચિપ ઉત્પાદન ક્ષેત્રે પ્રભુત્વ ધરાવતા હતા, પરંતુ હવે ભારત પણ આ રેસમાં જોડાવા જઈ રહ્યું છે. મંત્રીના જણાવ્યા અનુસાર, સરકાર આ ઉદ્યોગને મજબૂત બનાવવા માટે ઝડપથી કામ કરી રહી છે અને ભારતને સેમિકન્ડક્ટર હબ બનાવવા તરફ આગળ વધી રહી છે.
અશ્વિની વૈષ્ણવે એમ પણ કહ્યું કે, સરકાર હવે ફક્ત ચિપ ઉત્પાદન સુધી મર્યાદિત રહેવા માંગતી નથી, પરંતુ આગામી તબક્કામાં, સામગ્રી ઉત્પાદન, ડિઝાઇન અને સાધનો ઉત્પાદન પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે. ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદનનો વિકાસ માત્ર ટેકનોલોજીના ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભરતા તરફ દોરી જશે નહીં પરંતુ દેશના અર્થતંત્રને પણ મોટો વેગ આપશે.
વર્લ્ડ ઇકોનોમિક ફોરમમાં, મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે સેમિકન્ડક્ટર પ્રોગ્રામને ઉદ્યોગ તરફથી ખૂબ જ સકારાત્મક પ્રતિસાદ મળી રહ્યો છે. જોકે, તેમણે એ પણ સ્વીકાર્યું કે અદ્યતન ચિપ ઉત્પાદન સરળ નથી અને તેમાં મોટા ફેરફારોની જરૂર પડશે. પરંતુ ભારતની ક્ષમતાઓને જોતાં, આ લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવું મુશ્કેલ નહીં હોય.
તેમણે કહ્યું કે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI)નું મહત્વ સતત વધી રહ્યું છે અને સરકાર પણ આ ક્ષેત્રમાં ઝડપથી કામ કરી રહી છે. ભારતમાં AI ટેકનોલોજીને મજબૂત બનાવવા માટે એક નક્કર વ્યૂહરચના બનાવવામાં આવી રહી છે, જેથી તે ભવિષ્યમાં દેશની ટેકનોલોજીકલ પ્રગતિમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે.
ગ્લોબલ વાઇબ્રેન્સી રેન્કિંગ 2023 અનુસાર, ટોચના 10 AI દેશોમાં યુએસ, ચીન, યુકે, ભારત, યુએઈ, ફ્રાન્સ, દક્ષિણ કોરિયા, જર્મની, જાપાન અને સિંગાપોરનો સમાવેશ થાય છે. અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે AI ને લઈને ઉગ્ર સ્પર્ધા ચાલી રહી છે. અમેરિકા હાલમાં સંશોધન પત્રો, રોકાણો અને પેટન્ટના સંદર્ભમાં આગળ છે. સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીના મતે, યુએસ એઆઈ ક્ષેત્ર ચીન કરતા વધુ વિકસિત અને અસરકારક છે.
અશ્વિની વૈષ્ણવે તાજેતરમાં જાહેરાત કરી હતી કે ભારત પોતાનું AI મોડેલ વિકસાવી રહ્યું છે, જે આગામી 10 મહિનામાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. ભારત આ ક્ષેત્રમાં અમેરિકા અને ચીન સાથે સ્પર્ધા કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. ભારત ડીપસીક જેવું સસ્તું એઆઈ મોડેલ વિકસાવી શકે છે, જે લોકોને ઓછા ખર્ચે એઆઈ ટૂલ્સનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપશે. DRDO માને છે કે આટલા મોટા AI મોડેલ બનાવવા માટે અબજો ડોલર ખર્ચવા જરૂરી નથી. ચીને ખૂબ જ ઓછા ખર્ચે ડીપસીક વિકસાવીને અને તેને મફત ઉપયોગ માટે ઉપલબ્ધ કરાવીને અમેરિકાને પડકાર ફેંક્યો છે. ભારત પણ આ દિશામાં કામ કરી રહ્યું છે, જેથી AI ટેકનોલોજી સામાન્ય લોકો સુધી સુલભ બનાવી શકાય.
