આત્મનિર્ભર ભારત: વિશ્વની પાંચ સૌથી મોટી કોલસાની ખાણોમાંથી બે હવે ભારતમાં
નવી દિલ્હીઃ છત્તીસગઢ સ્થિત કોલ ઇન્ડિયાની પેટાકંપની સાઉથ ઇસ્ટર્ન કોલફિલ્ડ્સ લિમિટેડ (એસઇસીએલ) ગેવરા અને કુસુન્દા કોલસા ખાણોએ WorldAtlas.com દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલી વિશ્વની 10 સૌથી મોટી કોલસા ખાણોની યાદીમાં બીજું અને ચોથું સ્થાન મેળવ્યું છે. છત્તિસગઢ રાજ્યના કોરબા જિલ્લામાં આવેલી આ બે ખાણોમાં દર વર્ષે 100 મિલિયન ટન કોલસાનું ઉત્પાદન થાય છે, જે ભારતના કુલ કોલસાના ઉત્પાદનમાં 10 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. ગેવરા ઓપનકાસ્ટ ખાણની વાર્ષિક ઉત્પાદન ક્ષમતા 70 મિલિયન ટન છે અને નાણાકીય વર્ષ 23-24માં તેણે 59 મિલિયન ટન કોલસાનું ઉત્પાદન કર્યું હતું. આ ખાણે વર્ષ 1981માં કામગીરી શરૂ કરી હતી અને આગામી 10 વર્ષ માટે દેશની ઊર્જા આવશ્યકતાઓને પહોંચી વળવા માટે તેની પાસે પૂરતા કોલસાના ભંડાર છે.
કુસ્મુંડા ઓસી ખાણે નાણાકીય વર્ષ 23-24માં 50 મિલિયન ટનથી વધુ કોલસાનું ઉત્પાદન કર્યું હતું, જે આ સિદ્ધિ મેળવનાર ગેવરા પછી ભારતની માત્ર બીજી ખાણ હતી. ક્વારીડિસ્ક્રીપ્શનનો ઉચ્ચ કોણીય દેખાવ આપોઆપ ઉત્પન્ન થાય છે આ ખાણોએ “સરફેસ માઇનર” જેવા વિશ્વના કેટલાક સૌથી મોટા અને સૌથી અદ્યતન ખાણકામ મશીનો તૈનાત કર્યા છે, જે ઇકો-ફ્રેન્ડલી ખાણકામ કામગીરી માટે વિસ્ફોટ કર્યા વિના કોલસાને બહાર કાઢે છે અને કાપી નાખે છે. ઓવરબર્ડન દૂર કરવા (કોલસાની સીમને ઉજાગર કરવા માટે માટી, પથ્થર વગેરેના સ્તરો દૂર કરવાની પ્રક્રિયા), ખાણોમાં વિશ્વની કેટલીક સૌથી મોટી એચઇએમ (હેવી અર્થ મૂવિંગ મશીનરી) જેમ કે 240 ટનના ડમ્પર, 42 ક્યુબિક મીટર પાવડો અને વર્ટિકલ રિપર્સ સાથે પર્યાવરણને અનુકૂળ અને બ્લાસ્ટ-ફ્રી ઓબી દૂર કરવા માટે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
એસઈસીએલના સીએમડી ડો.પ્રેમ સાગર મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે, છત્તીસગઢ રાજ્ય માટે આ ખરેખર ગર્વની ક્ષણ છે કે વિશ્વની પાંચ સૌથી મોટી કોલસાની ખાણોમાંથી બે ખાણો હવે રાજ્યમાં છે. શ્રી મિશ્રાએ કોલસા મંત્રાલય, એમઓઇએફસીસી, રાજ્ય સરકાર, કોલ ઇન્ડિયા, રેલવે, વિવિધ હિતધારકો અને સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ કોલસા યોદ્ધાઓ પ્રત્યે આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો, જેમણે આ મહાન સિદ્ધિ હાંસલ કરવા માટે અવિરત પણે કામ કર્યું છે.
