તાજેતરમાં, વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સની અસરને કારણે, ઘણા રાજ્યોમાં વરસાદ પડ્યો હતો અને તાપમાનમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો, જેના કારણે લોકોને ગરમીથી રાહત મળી હતી. હવામાન ખુશનુમા બની ગયું હતું, પરંતુ હવે ઉત્તર ભારતમાં ઉનાળાની ઋતુ શરૂ થવાની છે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર આગામી દિવસોમાં તાપમાનમાં વધુ વધારો થવા જઈ રહ્યો છે અને હાલમાં વરસાદની કોઈ શક્યતા નથી. આવી સ્થિતિમાં ગત વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ આકરી ગરમી અને વીજળીની ભારે માંગ જોવા મળી શકે છે. આ વર્ષે વીજળીની માંગ 270 ગીગાવોટની ઊંચાઈએ પહોંચવાની ધારણા છે.
પાવર સેક્ટરના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે 2024માં ભારે ગરમીના કારણે વીજળીની માંગના તમામ રેકોર્ડ તૂટી ગયા હતા. આ વર્ષે પણ આકરી ગરમી પડવાની સંભાવના છે. આવી સ્થિતિમાં વીજળીની માંગમાં વધારો થઈ શકે છે. પરંતુ આ વર્ષે પણ થર્મલ વીજળીની મદદથી માંગ પૂરી કરવામાં આવશે. સરકારે સંભવિત માંગને પહોંચી વળવા થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સ પાસે 50 મિલિયન ટન કોલસાનો સ્ટોક તૈયાર કર્યો છે.
કેન્દ્રીય કોલસા અને ખાણ મંત્રાલયે ફેબ્રુઆરીમાં કહ્યું હતું કે આગામી નાણાકીય વર્ષ માટે કોલસાની માંગ 906 મિલિયન ટન સુધી પહોંચવાનો અંદાજ છે. સૂત્રોનું કહેવું છે કે, 24 જાન્યુઆરી સુધી થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સમાં કોલસાનો સ્ટોક 47 મિલિયન ટનને વટાવી ગયો હતો. હવે અમારા થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સ પાસે 51 મિલિયન ટનથી વધુ કોલસો ઉપલબ્ધ છે. આગામી ઉનાળાને ધ્યાનમાં રાખીને અમે કોઈપણ સંકટ અને જોખમી પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છીએ.
વાસ્તવમાં કાળઝાળ ગરમી દરમિયાન ઉત્તર અને મધ્ય પ્રદેશમાં વીજળીની માંગ વધી જાય છે. પરંતુ કેટલાક વર્ષોથી પૂર્વ વિસ્તારમાં ગરમી અને દક્ષિણ વિસ્તારમાં ભારે ઔદ્યોગિક માંગને કારણે વીજળીની માંગ વધી રહી છે. આ તમામ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને મંત્રાલય સપ્લાય પ્લાન તૈયાર કરવામાં વ્યસ્ત છે. દરમિયાન, કેન્દ્રીય ઉર્જા મંત્રાલયે હાઇડ્રોપાવર પ્રોજેક્ટ્સને પાણી બચાવવાની સલાહ આપી છે જેથી પીક ડિમાન્ડ મહિનામાં પુરવઠો વધારી શકાય. ઉપરાંત, કોલસા આધારિત વીજ ઉત્પાદન એકમોને તેમના શ્રેષ્ઠ સ્તરે કામ કરવા સૂચના આપવામાં આવી છે. તે જ સમયે, ગેસથી ચાલતા વીજ ઉત્પાદન એકમો પહેલાની જેમ એક વિશેષ યોજના હેઠળ કામ કરશે. મંત્રાલયનું કહેવું છે કે રિન્યુએબલ એનર્જી માંગને પહોંચી વળવામાં ઘણી મદદ કરશે તેવી અપેક્ષા છે પરંતુ થર્મલ પાવર યુનિટનો હિસ્સો વધુ હશે.
