સમાન દેખાતી કાંજીવરમ અને બનારસી સાડીઓ વચ્ચે છે અનેક તફાવત
જ્યારે પણ પરંપરાગત સાડીઓની વાત કરવામાં આવે છે, ત્યારે બનારસી અને કાંજીવરમ સાડીઓનું નામ સૌથી પહેલા આવે છે. બંને ખૂબ જ સુંદર છે, શાહી દેખાવ આપે છે અને લગ્ન કે ખાસ પ્રસંગો માટે પહેલી પસંદગી માનવામાં આવે છે. ક્યારેક તેમની ચમક, ઝરી વર્ક અને ડિઝાઇન એટલી સમાન હોય છે કે પહેલી નજરે ઓળખવું મુશ્કેલ બની જાય છે કે કઈ સાડી બનારસી છે અને કઈ કાંજીવરમ. ખાસ કરીને જ્યારે બંનેના ડુપ્લિકેટ વર્ઝન પણ બજારમાં ઉપલબ્ધ છે, ત્યારે વાસ્તવિક તફાવત સમજવો વધુ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. આ બે સાડીઓ, જે સમાન દેખાય છે, તેમની રચના, વણાટ, ડિઝાઇન અને પરંપરાની દ્રષ્ટિએ ખરેખર ખૂબ જ અલગ છે. તો ચાલો આજે અમે તમને આ બે સાડીઓ વચ્ચેના 10 તફાવતો જણાવીએ જેથી આગલી વખતે તેમને ખરીદતી વખતે, તમે જાણી શકો કે તમે કાંજીવરમ સાડી ખરીદી રહ્યા છો કે બનારસી સાડી.
ઉત્પત્તિઃ બનારસી સાડીઓ ઉત્તર પ્રદેશના વારાણસી (બનારસ) ની ભેટ છે અને તેનો ઇતિહાસ મુઘલ કાળ સાથે જોડાયેલો છે. બીજી બાજુ, કાંચીવરમ સાડીઓ તમિલનાડુના કાંચીપુરમ શહેરની છે, જ્યાં તે પરંપરાગત તમિલ બ્રાહ્મણ વણકર દ્વારા બનાવવામાં આવે છે.
રેશમની ગુણવત્તાઃ બનારસી સાડીઓ મુખ્યત્વે ‘કટન’ રેશમમાંથી બનાવવામાં આવે છે જે ખૂબ જ નરમ અને હલકું હોય છે. બીજી બાજુ, કાંચીવરમ સાડીઓ દક્ષિણ ભારતના શુદ્ધ શેતૂર રેશમનો ઉપયોગ કરે છે, જે જાડી, ટકાઉ અને થોડી ભારે હોય છે.
ડિઝાઇન અને મોટિફઃ બનારસી ડિઝાઇનમાં, તમને મુઘલ શૈલી જેવી કે જાળીદાર પેટર્ન, લતા, પાંદડા અને ફૂલો મળે છે. બીજી બાજુ, કાંચીવરમમાં મંદિર, હાથી, મોર અને પરંપરાગત દક્ષિણ ભારતીય ડિઝાઇન છે. કાંચીવરમની સરહદ અને પલ્લુ પર ઊંડા કલાકૃતિ કરવામાં આવે છે.
વણાટ તકનીકઃ બનારસી સાડીઓ બ્રોકેડ તકનીકનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવે છે જેમાં ડિઝાઇન સોના અથવા ચાંદીની જરીથી વણાયેલી હોય છે. જ્યારે કાંચીવરમ સાડીઓમાં, શરીર અને પલ્લુને અલગથી વણવામાં આવે છે અને પછી “કોરવાઈ” નામની ખાસ તકનીકનો ઉપયોગ કરીને જોડવામાં આવે છે.
રંગ અને પોતઃ બનારસી સાડીઓ સામાન્ય રીતે નરમ રંગો અને સૂક્ષ્મ ચમકમાં આવે છે, જેમ કે લાલ, ગુલાબી, ક્રીમ, વગેરે. કાંચીવરમ સાડીઓ વધુ વાઇબ્રન્ટ રંગો અને કોન્ટ્રાસ્ટ બોર્ડર્સમાં આવે છે, જેમ કે લાલ-લીલો, વાદળી-સોનેરી કોન્ટ્રાસ્ટ.
આરામઃ બનારસી સાડીઓ હળવા હોય છે અને તેથી પહેરવામાં સરળ હોય છે, ખાસ કરીને ઉનાળામાં. બીજી બાજુ, કાંચીવરમ ભારે હોય છે અને લગ્નો અથવા મોટા તહેવારો માટે વધુ યોગ્ય છે.
ઝરી વર્કઃ બનારસી સાડીઓ મોટે ભાગે નકલી ઝરીનો ઉપયોગ કરે છે, જોકે કેટલાક શુદ્ધ ઝરી વર્ઝન પણ ઉપલબ્ધ છે. બીજી બાજુ, કાંચીવરમ સાડીઓ પરંપરાગત રીતે વાસ્તવિક ચાંદીની ઝરીનો ઉપયોગ કરે છે, જે તેમને ખૂબ ખર્ચાળ બનાવી શકે છે.
વિવિધતાઃ બનારસી સાડીઓ કટન, તાંચોઈ, જામદાની, જ્યોર્જેટ જેવી ઘણી જાતોમાં આવે છે. કાંચીવરમ સાડીઓ પરંપરાગત પલ્લુ બોર્ડર, બ્રાઇડલ ચેક અને ફ્લોરલ મોટિફ્સ ધરાવતી ડિઝાઇન સાથે વધુ લોકપ્રિય છે.
કિંમતમાં તફાવતઃ બનારસી સાડીઓની કિંમત 2000 થી 70,000 રૂપિયા સુધી હોઈ શકે છે, જે રેશમની ડિઝાઇન અને ગુણવત્તાના આધારે હોય છે. કાંચીવરમ સાડીઓ 5000 થી 1 લાખ રૂપિયા સુધીની હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને જો શુદ્ધ ચાંદીની જરી વર્કનો ઉપયોગ કરવામાં આવે.
કોને ક્યારે પહેરવું? : બનારસી સાડીઓ હળવા વજનની હોય છે અને તે કાર્યો, પૂજા અથવા હલ્દી જેવા ધાર્મિક વિધિઓ માટે પહેરવામાં આવે છે. કાંચીવરમ સાડીઓ દુલ્હનો અને લગ્ન, ગૃહપ્રવેશ અથવા દિવાળી જેવા મોટા પરંપરાગત ધાર્મિક વિધિઓ માટે યોગ્ય છે.
