વિશ્વમાં પ્રથમ વખત વાયુ પ્રદૂષણને કારણે ફેફસાંનું કેન્સર જોવા મળ્યું,અભ્યાસમાં થયો ખુલાસો
દિલ્હી : વિશ્વમાં પ્રથમ વખત પીએમ 2.5 અને ફેફસાના કેન્સર વચ્ચેની લિંક મળી આવી છે, જે મુજબ ક્યારેય ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓના ફેફસામાં કેન્સર મ્યુટેશન જોવા મળ્યું છે. આ અભ્યાસ અમેરિકા, યુરોપ, તાઈવાન, કોરિયા અને ભારત સહિત વિવિધ દેશોમાં વાયુ પ્રદૂષણ અને લોકોના સ્વાસ્થ્યને લઈને કરવામાં આવ્યો છે.
કોરોના મહામારી દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક સલાહકાર રહેલા પ્રો. કે વિજયરાઘવને કહ્યું કે આ અભ્યાસ જાહેર આરોગ્ય નીતિ ઘડવામાં માર્ગદર્શન આપશે. આ અભ્યાસ દ્વારા વાયુ પ્રદૂષકો દ્વારા ફેફસાના એડેનો કાર્સિનોમાના પ્રમોશનની ઊંડી શોધ કરવામાં આવી છે. ઉંદર અને મનુષ્યોમાં અલગ-અલગ અભ્યાસોમાંથી આવતા પરિણામો જાહેર આરોગ્ય નીતિ પહેલ માટે પ્રેરણા પૂરી પાડી રહ્યા છે.
વૈજ્ઞાનિકોનો આ અભ્યાસ ધ નેચર મેડિકલ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયો છે, જેના કવર પેજ પર દિલ્હીના વાયુ પ્રદૂષણની તસવીર પ્રકાશિત કરવામાં આવી છે. આ અભ્યાસમાં, ફ્રાન્સિસ ક્રિક ઇન્સ્ટિટ્યૂટ અને UCL કેન્સર રિસર્ચ યુકેના મુખ્ય ચિકિત્સક, પ્રો. ચાર્લ્સ સ્વાન્ટને જાણવા મળ્યું કે હવામાં PM 2.5ના સંપર્કમાં આવવાથી ફેફસાંમાં એવા કોષોના વિકાસને પ્રોત્સાહન મળે છે જે કેન્સરનું કારણ બને છે. વાયુ પ્રદૂષિત શહેરોમાં રહેતા ચાર લાખથી વધુ લોકોના આ અભ્યાસમાં વૈજ્ઞાનિકોને PM 2.5નું ઉચ્ચ સ્તર ધરાવતા વિસ્તારોમાં અન્ય પ્રકારના કેન્સરના વધુ દરો પણ જોવા મળ્યા હતા.
વૈજ્ઞાનિકોના મતે ધૂમ્રપાન એ ફેફસાના કેન્સરનું સૌથી મોટું કારણ છે, પરંતુ યુકેમાં સૌથી વધુ વાયુ પ્રદૂષણમાં જીવતા 10માંથી એક વ્યક્તિમાં ફેફસાનું કેન્સર જોવા મળે છે. યુકેમાં દર વર્ષે લગભગ 6,000 લોકો કે જેમણે ક્યારેય ધૂમ્રપાન કર્યું નથી તેઓ ફેફસાના કેન્સરથી મૃત્યુ પામે છે. અગાઉ, વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO) એ 2019 માં જાહેર કરેલા એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે PM 2.5 વિશ્વભરમાં ફેફસાના કેન્સરથી ત્રણ લાખ મૃત્યુ માટે જવાબદાર છે.
પ્રો. વિજય રાઘવનના જણાવ્યા અનુસાર, આ અભ્યાસ એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે વૈજ્ઞાનિકોએ રોગશાસ્ત્ર અને ત્રણ પ્રી-ક્લિનિકલ મોડલના આધારે તથ્યોનું વિશ્લેષણ કર્યું છે. પ્રો. વિજય રાઘવને સમજાવ્યું કે વૈજ્ઞાનિકોએ આ અભ્યાસમાં એપિડર્મલ ગ્રોથ ફેક્ટર રીસેપ્ટર (EGFR) મ્યુટન્ટ લંગ કેન્સર નામના ફેફસાના કેન્સરની તપાસ કરી. જે લોકોએ ક્યારેય ધૂમ્રપાન કર્યું ન હતું તેમને EGFR જનીનમાં પરિવર્તન જોવા મળ્યું જે સામાન્ય રીતે ફેફસાના કેન્સરમાં જોવા મળે છે.
વૈજ્ઞાનિકોએ કહ્યું છે કે પીએમ 2.5 ના પ્રદૂષિત કણો માનવ વાળની પહોળાઈ કરતા ત્રણ ટકા નાના છે. જ્યારે તે શ્વાસ દ્વારા ફેફસાંમાં પહોંચે છે, ત્યારે તે કેન્સરનું સ્વરૂપ લે છે.
