નવી દિલ્હીઃ
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ગુરુવારે ઘાનાની રાજધાની અક્રામાં ક્વામે નક્રુમાહ મેમોરિયલ પાર્કની મુલાકાત લીધી અને ઘાનાના સ્થાપક રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. ક્વામે નક્રુમાહને શ્રદ્ધાંજલિ આપી. ડૉ. નક્રુમાહ આફ્રિકન સ્વતંત્રતા ચળવળના આદરણીય નેતા અને પાન-આફ્રિકનવાદના મજબૂત સમર્થક હતા. આ દરમિયાન, તેમની સાથે ઘાનાના ઉપરાષ્ટ્રપતિ પ્રો. નાના જેન ઓપોકુ-અગ્યેમાંગ પણ હતા. PM મોદીએ નક્રુમાહના માનમાં પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરી અને સ્વતંત્રતા, એકતા અને સામાજિક ન્યાયમાં તેમના યોગદાનને યાદ કરીને એક મિનિટનું મૌન પાળ્યું.
આ શ્રદ્ધાંજલિ ઘાનાના સમૃદ્ધ ઇતિહાસ અને બંને દેશો વચ્ચે મિત્રતા અને સહકારના મજબૂત બંધન પ્રત્યે ભારતના ઊંડા આદરને પ્રતિબિંબિત કરે છે. ડોન આર્થર દ્વારા ડિઝાઇન કરાયેલ ક્વામે નક્રુમાહ મેમોરિયલ પાર્ક, ડૉ. ક્વામે નક્રુમાહ અને તેમની પત્ની ફાતિયા નક્રુમાહની સ્મૃતિને સમર્પિત છે, જ્યાં તેમના અવશેષો રાખવામાં આવ્યા છે.
ડૉ. ક્વામે એનક્રુમાહે 1957માં બ્રિટિશ વસાહતી શાસનથી ગોલ્ડ કોસ્ટ, જેને પાછળથી ઘાના નામ આપવામાં આવ્યું, ની સ્વતંત્રતા મેળવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. આ સિદ્ધિ સબ-સહારન આફ્રિકામાં પ્રથમ સ્વતંત્રતા હતી, જેણે સમગ્ર ખંડમાં સ્વતંત્રતા ચળવળોને પ્રેરણા આપી હતી. એનક્રુમાહે પાન-આફ્રિકનવાદને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું અને આફ્રિકન દેશોની એકતા માટે કામ કર્યું હતું. તેમણે બિન-જોડાણવાદી ચળવળની સહ-સ્થાપના કરી હતી અને તેમના પુસ્તક “નિયો-કોલોનિયલિઝમ: ધ લાસ્ટ સ્ટેજ ઓફ ઈમ્પીરીયલિઝમ” માં વસાહતી શોષણના નવા સ્વરૂપોનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું. જો કે, તેમના સરમુખત્યારશાહી શાસન અને આર્થિક નીતિઓએ 1966માં તેમને ઉથલાવી દીધા.
બુધવારે અગાઉ, PM મોદીને ઘાનાના રાષ્ટ્રપતિ જોન મહામા દ્વારા દેશના સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન “ધ ઓફિસર ઓફ ધ ઓર્ડર ઓફ ધ સ્ટાર ઓફ ઘાના” થી નવાજવામાં આવ્યા હતા. આ સન્માન પર પ્રધાનમંત્રી મોદીએ કહ્યું, “આ મારા અને 1.4 અબજ ભારતીયો માટે ગર્વની ક્ષણ છે. હું રાષ્ટ્રપતિ મહામા, ઘાના સરકાર અને ઘાનાના લોકોનો હૃદયપૂર્વક આભાર માનું છું. હું આ સન્માન બંને દેશોની યુવા પેઢી, તેમની આકાંક્ષાઓ, સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વિવિધતા અને ભારત-ઘાનાના ઐતિહાસિક સંબંધોને સમર્પિત કરું છું.”
એ વાત જાણીતી છે કે આ મુલાકાત 30 વર્ષથી વધુ સમયમાં કોઈ ભારતીય વડા પ્રધાનની ઘાનાની પ્રથમ મુલાકાત છે. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ રાષ્ટ્રપતિ મહામા સાથે વાતચીત કરી, જેમાં બંને નેતાઓ ભારત-ઘાના સંબંધોને “વ્યાપક ભાગીદારી” ના સ્તરે લઈ જવા સંમત થયા. આ મુલાકાત આફ્રિકા અને ગ્લોબલ સાઉથ સાથે ભારતના સતત જોડાણને પ્રતિબિંબિત કરે છે.