ભારતીય રેલ્વેની નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં 2.40 લાખ કરોડ રૂપિયાની રેકોર્ડ આવક નોંધાઈ
નવી દિલ્હીઃ ભારતીય રેલ્વેએ નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે 2.40 લાખ કરોડ રૂપિયાની રેકોર્ડ આવક નોંધાવી છે. આ રકમ પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં મળેલી આવક કરતાં લગભગ રૂ. 49,000 કરોડ વધુ છે, જે 25 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન નૂરની આવકમાં જોરદાર વધારો થયો હતો અને તે 1.62 લાખ કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચી ગયો હતો. પાછલા નાણાકીય વર્ષની સરખામણીમાં લગભગ 15 ટકાનો વધારો થયો છે. ભારતીય રેલ્વેની પેસેન્જર આવક પણ આ સમયગાળા દરમિયાન 61 ટકાની સૌથી વધુ વૃદ્ધિ સાથે રૂ. 63,300 કરોડ સુધી પહોંચી ગઈ છે. ભારતીય રેલ્વે ત્રણ વર્ષ પછી તેના પેન્શન ખર્ચની સંપૂર્ણ ચૂકવણી કરવામાં સક્ષમ છે. મજબૂત આવક વૃદ્ધિ અને ચુસ્ત ખર્ચ વ્યવસ્થાપનને કારણે રેલવેને 98.14 ટકાનો ઓપરેટિંગ રેશિયો હાંસલ કરવામાં મદદ મળી છે. ગુણોત્તર સુધારેલ લક્ષ્ય શ્રેણીની અંદર છે. તમામ આવક ખર્ચને પહોંચી વળ્યા પછી, રેલ્વે તેના આંતરિક સંસાધનોમાંથી મૂડી રોકાણ માટે રૂ. 3,200 કરોડ પૂરા પાડવામાં સક્ષમ હતી. (આમાં, DRF માટે રૂ. 700 કરોડ, DF માટે રૂ. 1,000 કરોડ અને RRSK માટે રૂ. 1,516.72 કરોડ આપવામાં આવ્યા હતા.)
નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં ભારતીય રેલવેની કુલ આવક રૂ. 2,39,803 કરોડ હતી, જે 2021-22માં રૂ. 1,91,278 કરોડ હતી. એ જ રીતે, ગ્રોસ ટ્રાફિક રિસિપ્ટ્સ 2022-23માં રૂ. 2,39,750 કરોડ હતી જે 2021-22માં રૂ. 1,91,206 કરોડ હતી. 2022-23માં રેલવેની કુલ આવક રૂ. 2,39,892 કરોડ હતી જ્યારે 2021-22માં રેલવેની કુલ આવક રૂ. 1,91,367 કરોડ હતી. રેલ્વેનો કુલ ખર્ચ 2022-23માં રૂ. 2,37,375 કરોડ હતો જે 2021-22માં રૂ. 2,06,391 કરોડ હતો. જ્યારે 2022-23માં ઓપરેટિંગ રેશિયો 98.14 ટકા હતો. રેલવેએ તેની નેટવર્ક ક્ષમતા વધારવા માટે એક લાખ કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કર્યું છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન, મહત્તમ 5,243 કિમી નવી રેલ્વે લાઈનો, રેલ્વે લાઈનોને બમણી કરવા અથવા બેથી વધુ રેલ્વે ટ્રેક નાખવામાં આવ્યા હતા. વર્ષ 2022-23માં, રેલ્વેએ રૂ. 6,657 કરોડના રોકાણ સાથે 6,565 કિલોમીટરની રેલ્વે લાઈનોનું વિદ્યુતીકરણ કર્યું હતું, જેના કારણે રેલ્વે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન 100 ટકા વિદ્યુતીકરણ લક્ષ્ય હાંસલ કરવા તરફ આગળ વધી રહી છે.
રેલ્વેનું ધ્યાન સુરક્ષાને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપવા પર છે. ગત નાણાકીય વર્ષમાં નેશનલ રેલ સેફ્ટી ફંડ હેઠળ વિવિધ સુરક્ષા કાર્યો પર રૂ. 11,800 કરોડનું રોકાણ કરવામાં આવ્યું હતું. જૂની રેલવે અસ્કયામતોના નવીનીકરણની જરૂરિયાતને ઓળખીને, સરકારે રૂ. 10,000 કરોડ પૂરા પાડ્યા છે, જ્યારે રેલવેએ પણ આવી સંપત્તિઓના અપગ્રેડેશન માટે આંતરિક સંસાધનોમાંથી રૂ. 1,800 કરોડનું યોગદાન આપ્યું છે. રેલ્વે ટ્રેક, પુલ, ગ્રેડ સેપરેટર્સ વગેરેને મજબૂત કરવા જેવા સલામતીનાં પગલાં પર વર્ષ દરમિયાન કુલ રૂ. 25,913 કરોડનું રોકાણ કરવામાં આવ્યું હતું.
ડેડિકેટેડ ફ્રેઈટ રેલ કોરિડોર (DFC) અને મુંબઈ-અમદાવાદ બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ પરના ઊંચા રોકાણોએ આ પ્રોજેક્ટ્સમાં ઝડપી પ્રગતિ સુનિશ્ચિત કરી છે. NHRSCL એ રૂ. 12,000 કરોડ અને DFCCIL એ રૂ. 14,900 કરોડ પ્રદાન કર્યા છે. સમગ્ર રેલવે તંત્રમાં વંદે ભારત ટ્રેનોની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. વેગનની ખરીદી 22,747 વેગન પર પહોંચી છે, જે એક વર્ષ અગાઉની સરખામણીએ 77.6 ટકા વધારે છે. 44,291 કરોડ રૂપિયાના આધુનિક રેલ્વે સાધનો ખરીદવામાં આવ્યા હતા જેથી રેલ્વેની લોડ વહન ક્ષમતામાં સુધારો થાય અને મુસાફરો માટે મુસાફરીને અનુકૂળ બનાવવામાં આવે. રેલવેનો ગ્રોસ બજેટ સપોર્ટ 2021-22માં રૂ. 1,17,507 કરોડની સામે 2022-23માં રૂ. 1,59,244 કરોડ હતો. જ્યારે 2022-23માં કુલ મૂડી ખર્ચ રૂ. 2,03,983 કરોડ હતો જે 2021-22માં રૂ. 1,90,267 કરોડનો મૂડી ખર્ચ હતો.
