ભારતમાં છેલ્લા નવ મહિનામાં ‘સામાન્ય હવામાન’ 86 ટકા બગડ્યું, બિહારને સૌથી વધુ અસર
નવી દિલ્હીઃ હાલમાં ઝડપી હવામાન પરિવર્તનને કારણે, ગરમીના મોજા, વધતો પારો, પીગળતા ગ્લેશિયર્સ, પૂર, તોફાનો જેવી આત્યંતિક હવામાનની ઘટનાઓ વધી રહી છે. દરમિયાન CSEના તાજેતરના રિપોર્ટમાં ચોંકાવનારા ખુલાસા થયા છે. આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, આ વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં ભારતમાં લગભગ 86 ટકા દિવસો સામાન્ય હવામાન કરતા ઓછા નોંધાયા છે. રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે, બિહાર આવી ઘટનાઓથી સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયું છે. અહીં સૌથી વધુ માનવ મૃત્યુ નોંધાયા છે.
સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ (CSE) દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા ‘એક્સ્ટ્રીમ વેધર રિપોર્ટ 2023’માં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, ભારતમાં આ વર્ષે 1 જાન્યુઆરીથી 30 સપ્ટેમ્બર સુધીના 273 દિવસોમાંથી 176 દિવસોમાં ભારે હવામાનની ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. આ આફતોને કારણે વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં 2,923 લોકોના મોત થયા હતા. તેમજ 20 લાખ હેક્ટરનો પાક નાશ પામ્યો હતો. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે, આફતોના કારણે 80 હજારથી વધુ ઘરો બરબાદ થયા છે અને લગભગ 92,000 પ્રાણીઓએ પણ જીવ ગુમાવ્યો છે.
સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયરમેન્ટે પણ કહ્યું છે કે, ભારે હવામાનના કારણે થયેલા નુકસાનનો આ અંદાજ વાસ્તવિકતા કરતા ઓછો હશે. દરેક ઘટના માટે ડેટા એકત્ર કરવામાં આવતો નથી, જાહેર સંપત્તિના નુકસાન અથવા પાકના નુકસાનની ગણતરી કરવામાં આવતી નથી.
અહેવાલ અનુસાર, મધ્યપ્રદેશમાં સૌથી વધુ 138 ગંભીર હવામાન ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. ખરાબ હવામાનના કારણે બિહારમાં સૌથી વધુ 642 મૃત્યુ નોંધાયા છે. આ પછી, હિમાચલ પ્રદેશમાં 365 અને ઉત્તર પ્રદેશમાં 341 મૃત્યુ નોંધાયા છે. હિમાચલ પ્રદેશમાં પૂર જેવી આત્યંતિક હવામાનની ઘટનાઓને કારણે સૌથી વધુ ઘરો નષ્ટ થયા છે. જ્યારે પંજાબમાં સૌથી વધુ પ્રાણીઓના મોત નોંધાયા છે.
કેરળમાં 67 દિવસની ગંભીર હવામાન ઘટનાઓ નોંધાઈ હતી, જેના કારણે 60 જેટલા મૃત્યુ જોવા મળ્યા હતા. તેલંગાણામાં 62 હજાર હેક્ટરથી વધુ પાકને અસર થઈ છે. એટલું જ નહીં પરંતુ રાજ્યમાં 645 પશુઓને પણ અસર થઈ હતી. કર્ણાટકમાં ભારે વિનાશનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, જેમાં 11 હજારથી વધુ ઘરો નાશ પામ્યા હતા.
ઉત્તરપશ્ચિમ ભારતમાં, ઉત્તર પ્રદેશમાં સૌથી વધુ 113 હવામાનના દિવસો હતા. હિમાચલ પ્રદેશ, પંજાબ, હરિયાણા, ઉત્તરાખંડ અને રાજસ્થાન પણ નોંધપાત્ર રીતે પ્રભાવિત થયા છે. આસામમાં 102 આત્યંતિક હવામાન ઘટનાઓ નોંધાઈ જેમાં રાજ્યે 159 પ્રાણીઓ ગુમાવ્યા અને 48,000 હેક્ટરથી વધુ પાકનો નાશ થયો. નાગાલેન્ડમાં 1900 થી વધુ મકાનો ધરાશાયી થયા હતા.
