નવી દિલ્હીઃ આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળે સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે પાકિસ્તાન નિર્ધારિત કાર્યક્રમ સિવાયના હેતુઓ માટે વિસ્તૃત ભંડોળ સુવિધા હેઠળ તેની કેન્દ્રીય બેંકને આપવામાં આવતી નાણાકીય સહાયના ઉપયોગને મંજૂરી આપી શકતું નથી. IMF અનુસાર, દુરુપયોગ અટકાવવા માટે સુરક્ષા પગલાં પણ મૂકવામાં આવ્યા છે, જેમાં અનધિકૃત સરકારી વિતરણ અથવા ઉધારનો સમાવેશ થાય છે. IMF તરફથી આ સ્પષ્ટતા એવા સમયે આવી છે જ્યારે એવા અહેવાલો છે કે ભારત પાકિસ્તાનને ભંડોળ પૂરું પાડવા અંગે વૈશ્વિક એજન્સી સાથે વાત કરી રહ્યું છે.
કોમ્યુનિકેશન ચીફ જુલી કોઝાકે જણાવ્યું હતું કે IMF ભંડોળ સ્પષ્ટપણે ચુકવણી સંતુલનની સમસ્યાઓને ઉકેલવા માટે છે. આમાં સ્થાપિત કાર્યક્રમની શરતોથી વિચલનોના કિસ્સામાં નાણાકીય વ્યવસ્થાપનમાં સુધારો કરવા જેવી માળખાકીય પરિસ્થિતિઓનો સમાવેશ થાય છે. એજન્સીના મતે, આ શરતો ભવિષ્યની સમીક્ષાઓને પ્રભાવિત કરશે.
તેમણે IMFના પ્રોટોકોલ તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું, જેના હેઠળ એક્ઝિક્યુટિવ બોર્ડ “સમયાંતરે લોન કાર્યક્રમોની સમીક્ષા કરે છે… જેથી નક્કી કરી શકાય કે તેમને પાટા પર પાછા લાવવા માટે નીતિગત ફેરફારોની જરૂર છે કે નહીં.” અમારા બોર્ડે શોધી કાઢ્યું કે પાકિસ્તાને ખરેખર બધા લક્ષ્યો હાંસલ કરી લીધા છે. તેણે કેટલાક સુધારાઓ પર પ્રગતિ કરી છે, અને તે કારણોસર બોર્ડે આગળ વધ્યું અને કાર્યક્રમને મંજૂરી આપી.
ચુકવણી પર દેખરેખ રાખવા અંગે IMF ની સ્પષ્ટતા એવા સમયે આવી છે જ્યારે ભારતે પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા અને ત્યારબાદ પાકિસ્તાન સેના દ્વારા લશ્કરી કાર્યવાહીમાં વધારો થવા છતાં આંતરરાષ્ટ્રીય એજન્સીઓ દ્વારા પાકિસ્તાનને અબજો ડોલરની નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે IMFના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર ક્રિસ્ટાલિના જ્યોર્જિવા સાથે સીધી વાત કરી હતી અને તેમને પાકિસ્તાનને કોઈપણ નાણાકીય સહાય મંજૂર ન કરવા વિનંતી કરી હતી. વાતચીત દરમિયાન, જ્યોર્જિવાને કહેવામાં આવ્યું કે ભારત કોઈપણ દેશને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાની વિરુદ્ધ નથી, પરંતુ તેમણે આ સહાયના સમય પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો. જ્યારે પાકિસ્તાની સેના પશ્ચિમ ભારતમાં લશ્કરી અને નાગરિક સ્થળો પર ડ્રોન અને મિસાઇલો છોડી રહી હતી ત્યારે પહેલી સહાય પૂરી પાડવામાં આવી હતી.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતે IMF ને જણાવ્યું છે કે પાછલા વર્ષોના ડેટા દર્શાવે છે કે સહાય મળ્યા પછી પાકિસ્તાનની શસ્ત્ર ખરીદીમાં વધારો થયો છે. જોકે, IMF એ નિર્દેશ કર્યો છે કે તેના બોર્ડે સપ્ટેમ્બર 2024 માં EFF ને મંજૂરી આપી હતી અને પહેલગામ હુમલાના એક મહિના પહેલા માર્ચ 2025 માં પ્રથમ પ્રગતિ સમીક્ષા હાથ ધરી હતી. અને, “તે સમીક્ષા પૂર્ણ થવાના પરિણામે, પાકિસ્તાનને તે સમયે (એટલે કે 9 મે) આ રકમ મળી”.