દિલ્હી : વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે બુધવારે કહ્યું હતું કે, પૂર્વી લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) પર ત્રણ વર્ષથી ચાલી રહેલા સૈન્ય અવરોધ વચ્ચે સરહદ પરની સ્થિતિ ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધોની સ્થિતિ નક્કી કરશે. જયશંકરે અહીં ચર્ચા સત્રમાં કહ્યું, ” આજે સરહદ પર સ્થિતિ હજુ પણ અસામાન્ય છે.” યુએસ સાથેના સંબંધો પર તેમણે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની તાજેતરની વોશિંગ્ટન મુલાકાતને વડા પ્રધાનની “સૌથી અર્થપૂર્ણ” મુલાકાત ગણાવી હતી અને કહ્યું હતું કે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો “અસાધારણ” રૂપથી વધુ સારા બની ગયા છે
ચીન સાથે ભારતના સંબંધોનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે સરહદ વ્યવસ્થાપન સંબંધિત વ્યવસ્થાઓના ઉલ્લંઘનને કારણે સંબંધ “મુશ્કેલ તબક્કા”માંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. પૂર્વી લદ્દાખમાં ભારત અને ચીનની સેનાઓ વચ્ચે મડાગાંઠ ચાલી રહી છે. જો કે, વ્યાપક રાજદ્વારી અને સૈન્ય વાટાઘાટો પછી બંને પક્ષોએ ઘર્ષણના ઘણા સ્થળોએથી સૈનિકોને પાછા ખેંચી લીધા છે.
જયશંકરે કહ્યું, “અમે માનીએ છીએ કે તે (ચીન) પાડોશી છે, મોટો પાડોશી દેશ છે. આજે તે ખૂબ જ અગ્રણી અર્થતંત્ર અને એક મહાન શક્તિ બની ગયું છે.” વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે કોઈપણ સંબંધ બંને પક્ષો દ્વારા જાળવવામાં આવે છે અને એકબીજાના હિતોનું સન્માન કરવું જોઈએ.
તેમણે કહ્યું, “અને અમારી વચ્ચે થયેલા કરારનું પાલન કરવું પડશે અને અમારી વચ્ચે થયેલા કરાર પર પાછા જવું એ આજે મુશ્કેલ સમયનું કારણ છે.” પરિસ્થિતિ નક્કી કરશે અને સરહદ પર પરિસ્થિતિ આજે પણ અસામાન્ય છે.
તેમણે કહ્યું કે છેલ્લા બે દાયકામાં યુએસ સાથેના સંબંધો વધુ મજબૂત બન્યા છે અને ભારત માટે વોશિંગ્ટનના અસાધારણ પગલાંનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જેમાં પરમાણુ કાયદાઓમાંથી મુક્તિ, નિકાસ નિયંત્રણો અને ચાવીરૂપ તકનીકોના સ્થાનાંતરણનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું, “તમે જોઈ શકો છો કે અમેરિકા સાથેના અમારા સંબંધો અસાધારણ રીતે સારા બન્યા છે. મને લાગે છે કે વડાપ્રધાનની સૌથી વધુ અર્થપૂર્ણ મુલાકાત તાજેતરના ભૂતકાળમાં થઈ છે.
રશિયા સાથે ભારતના સંબંધો અંગે જયશંકરે કહ્યું કે આ સંબંધ ખૂબ જ ખાસ અને કાયમી છે. વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે રશિયા સાથેના સંબંધોને લઈને ભારત પર દબાણ હોવા છતાં નવી દિલ્હીએ આ સંબંધના મહત્વ પર પોતાનું મૂલ્યાંકન કર્યું છે. તેમણે કહ્યું કે કેટલીકવાર સંરક્ષણ પુરવઠા પર ભારતની નિર્ભરતા જેવી બાબતો આ સંબંધને બૌદ્ધિક રીતે પડકારજનક બનાવે છે.જયશંકરે કહ્યું, “મને લાગે છે કે તે તેના કરતાં વધુ જટિલ છે. અમે રશિયા સાથે જે પણ કરી રહ્યા છીએ તેનું ભૌગોલિક રાજકીય મહત્વ છે.તેમણે કહ્યું કે આજે રશિયા અને ભારત વચ્ચેના સંબંધોની આર્થિક બાજુ પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવી રહ્યું છે.
