આજે 1 મેના રોજ શા માટે ઉજવાય છે આંતરરાષ્ટ્રીય મજૂર દિવસ,જાણો તેનો ઈતિહાસ
આજે 1 મેના રોજ સમગ્ર વિશ્વ આંતરરાષ્ટ્રીય મજૂર દિવસની ઉજવણી કરે છે. છેલ્લા 132 વર્ષથી આ દિવસ મજૂરો માટે ઉજવવામાં આવે છે. તે આપણા અને તમારા જીવનને સીધી અસર કરે છે. જાણો કેવી રીતે? આજે પણ જો તમારી ઓફિસમાં તમારા કામના કલાકો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે તો તેના માટે મજૂર આંદોલન પણ જવાબદાર છે. ઈતિહાસ સાક્ષી છે કે આ દિવસે સમગ્ર વિશ્વમાં મજૂરોના અનિશ્ચિત કામના કલાકો બદલીને 8 કલાક કરવામાં આવ્યા હતા. જેની પાછળની કહાની અહીં જાણો-
હકીકતમાં, વર્ષ 1877 માં, કામદારોએ તેમના કામના કલાકો નક્કી કરવાની તેમની માંગને લઈને આંદોલન શરૂ કર્યું હતું. જે પછી, 1 મે, 1886 ના રોજ, આખા અમેરિકામાં લાખો મજૂરોએ એક થઈને આ મુદ્દાને લઈને હડતાલ કરી. આ હડતાળમાં 11 હજાર ફેક્ટરીઓના લગભગ 3 લાખ 80 હજાર કામદારોએ ભાગ લીધો હતો.
આ હડતાલ પછી, વર્ષ 1889 માં પેરિસમાં યોજાયેલી આંતરરાષ્ટ્રીય મહાસભાની બીજી બેઠકમાં, ફ્રેન્ચ ક્રાંતિને ધ્યાનમાં રાખીને એક ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ પ્રસ્તાવમાં આંતરરાષ્ટ્રીય મજૂર દિવસની ઉજવણીના મુદ્દાને સ્વીકારવામાં આવ્યો હતો. આ પ્રસ્તાવ પાસ થતાની સાથે જ અમેરિકામાં માત્ર 8 કલાક કામ કરવાની પરવાનગી આપવામાં આવી હતી. કામનો સમયગાળો અને દિવસો ઉપરાંત મજૂર આંદોલનમાં મહેનતાણું અંગે પણ અનેક વખત પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. આ આંદોલનોને કારણે જ દેશના રાજ્યોમાં લઘુત્તમ વેતન નક્કી કરવામાં આવે છે. પરંતુ આજે પણ મજૂર સંગઠનો પ્રશ્ન ઉઠાવે છે કે મોટા ઔદ્યોગિક એકમો, ખાનગી સંસ્થાઓ વગેરેમાં કામ કરતા મજૂરોને મોંઘવારી પ્રમાણે વેતન મળતું નથી.
ભારતમાં લેબર કિસાન પાર્ટી ઓફ હિન્દુસ્તાને 1 મે 1923ના રોજ મદ્રાસમાં તેની શરૂઆત કરી હતી. તે સમયે તેને મદ્રાસ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવતો હતો. ભારત સહિત લગભગ 80 દેશોમાં આ દિવસ પહેલી મેના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. દેશના એંસી દેશોમાં આ દિવસે રજા હોય છે. યુરોપમાં, આ દિવસ ઐતિહાસિક રીતે ગ્રામીણ મૂર્તિપૂજક તહેવારો સાથે સંકળાયેલ છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય મજૂર દિવસ 1 મે 1886 ના રોજ શરૂ થયો. આ દિવસની ઉજવણી પાછળનું કારણ મજૂર સંગઠનોની હડતાળ છે. આ કામદારો આઠ કલાકથી વધુ કામ ન કરવાને કારણે હડતાળ પર હતા. કહેવાય છે કે આ હડતાલ દરમિયાન શિકાગોના હેય માર્કેટમાં બોમ્બ બ્લાસ્ટ થયો હતો. આનો સામનો કરવા માટે પોલીસે મજૂરો પર ગોળીબાર કર્યો જેમાં સાત મજૂરોના મોત થયા. આ પછી, 1889 માં પેરિસમાં આંતરરાષ્ટ્રીય મહાસભાની બીજી બેઠકમાં, જ્યારે ફ્રેન્ચ ક્રાંતિને યાદ કરીને, એક ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યો કે તેને આંતરરાષ્ટ્રીય મજૂર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે. તેમજ અમેરિકામાં માત્ર 8 કલાક કામ કરવાની પરવાનગી આપવામાં આવી હતી.
