15મી સદીમાં નિર્માણ પામેલા આ મંદિરનો જાણો ઈતિહાસ
ભારત એક ધાર્મિક દેશ છે, અહિયાં સનાતન ધર્મને લગતી અનેક વાતો અનેક જગ્યા પર જોવા મળે છે. આવામાં જો વાત કરવામાં આવે ગુજરાતમાં આવેલા ગિરનારની તો ત્યાં આજથી લગભગ 500 વર્ષ પહેલા એક મંદિર બનાવવામાં આવ્યું હતુ, અને તેનો ઇતિહાસ કઈક આવો છે.
જાણકારી અનુસાર, જૂનાગઢની ગિરનાર ટેકરી પર આવેલ દેવી અંબિકાને સમર્પિત મંદિર છે. મંદિરનો સૌથી પહેલો ઉલ્લેખ 8મી સદીમાં નોંધવામાં આવ્યો હતો. હાલનું આ મા અંબાનું મંદિર 15મી સદીમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું.
પ્રારંભિક મંદિર 784 CE (કદાચ 8મી સદીના મધ્યમાં) પહેલા બાંધવામાં આવ્યું હતું. કારણ કે દિગંબરા આચાર્ય જીનાસેનના હરિવંસાપુરાણમાં મંદિરનો ઉલ્લેખ છે.
વિક્રમ સંવત 1249ના એક શિલાલેખમાં વાઘેલા મંત્રી વાસ્તુપાલની રાયવટક (ગિરનાર) ટેકરી પર અંબિકા મંદિરની યાત્રાનો ઉલ્લેખ છે. જિનહર્ષસૂરિ ઉલ્લેખ કરે છે કે, વસ્તુપાળે અને તેમના ભાઈ તેજપાલે મુલાકાત લીધી હતી તેમજ મંદિરના વિશાળ મંડપ અને અંબિકાના પરિકરનું નિર્માણ કર્યું હતું.
એક માન્યતા એવી પણ છે કે મધ્યયુગીન કાળના અંતમાં મંદિર બ્રાહ્મણવાદી પરંપરાના નિયંત્રણ હેઠળ આવ્યું હતું. ત્યારપછીના હુમલા દરમિયાન મૂળ મૂર્તિ ખોવાઈ ગઈ હતી અને હાલમાં મંદિરમાં ફલાહીની પૂજા કરવામાં આવે છે. હાલનું મંદિર 15મી સદીની આસપાસ બાંધવામાં આવ્યું છે. તેથી મંદિર નિર્માણ, જીર્ણોદ્ધાર અને પુનઃનિર્માણનો ઇતિહાસ 8મી સદીના મધ્યથી 15મી સદી સુધી વિસ્તરેલો છે.
