લખનૌઃ મહાકુંભ 2025 ફક્ત એક આધ્યાત્મિક ધાર્મિક વિધિ નહીં પરંતુ સ્વચ્છતા અને પર્યાવરણ સંરક્ષણ માટે એક જન આંદોલન બની ગયું છે. નમામિ ગંગે મિશને ગંગાની શુદ્ધતા અને પવિત્રતા જાળવવા માટે 10 સુએજ ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટ (STP) સક્રિય કર્યા છે, જ્યારે સલોરી, રસુલાબાદ અને નૈની ખાતે ત્રણ નવા STP પર કામ પૂરજોશમાં ચાલી રહ્યું છે. ગંગા અને યમુનાની સ્વચ્છતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે 37 ગટરોને સંપૂર્ણપણે ટેપ અને ટ્રીટ કરવામાં આવ્યા છે.
- ઘન કચરા વ્યવસ્થાપન માટે 37.75 લાખ લાઇનર બેગનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે.
ભક્તોની સુવિધા અને મેળા વિસ્તારની સ્વચ્છતા માટે, 12,000 FRP શૌચાલય, 16,100 પ્રિફેબ્રિકેટેડ સ્ટીલ શૌચાલય, 20,000 સામુદાયિક પેશાબગૃહ અને 20,000 કચરાપેટીઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. ઘન કચરા વ્યવસ્થાપન માટે 37.75 લાખ લાઇનર બેગનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે, જે કચરાનો કાર્યક્ષમ નિકાલ સુનિશ્ચિત કરે છે.
- મેળા વિસ્તારમાં, ભક્તોને સ્વચ્છતા અને ગંગા સંરક્ષણ વિશે જાગૃત કરવામાં આવી રહ્યા છે.
મેળા વિસ્તારમાં 1,500 તાલીમ પામેલા ‘ગંગા સેવાદૂત’ ભક્તોને સ્વચ્છતા અને ગંગા સંરક્ષણ વિશે જાગૃત કરી રહ્યા છે. શેરી નાટકો, પોસ્ટર ઝુંબેશ અને જાહેર સંવાદ દ્વારા સ્વચ્છતાને જન આંદોલન બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. નમામી ગંગેના કોમ્યુનિકેશન હેડ નજીબ અહસાને જણાવ્યું હતું કે નમામી ગંગે પેવેલિયનમાં આધુનિક તકનીકો દ્વારા ગંગાની જૈવવિવિધતા, સ્વચ્છતાના પ્રયાસો અને ઇકોલોજીને રસપ્રદ રીતે રજૂ કરવામાં આવી રહી છે. ઇન્ટરેક્ટિવ બાયોડાયવર્સિટી ટનલ ગંગાના જળચર જીવનનું પ્રદર્શન કરે છે, જ્યારે ડિજિટલ પ્રદર્શન ગંગા સફાઈ અભિયાનની સફળતાની વાર્તાઓ વર્ણવે છે.
પ્રયાગ પ્લેટફોર્મ પર ગંગા, યમુના અને સહાયક નદીઓના પાણીના સ્તર અને ગુણવત્તાનો રીઅલ-ટાઇમ ડેટા પ્રદર્શિત કરવામાં આવી રહ્યો છે. ગટર શુદ્ધિકરણ મોડેલ, નદી કિનારાનો વિકાસ અને ગંગા ડોલ્ફિનની પ્રતિકૃતિ ભક્તોને પર્યાવરણ સંરક્ષણ તરફ પ્રેરણા આપી રહી છે.
- નમામિ ગંગે મિશન હેઠળ બનેલા નવા ઘાટ પર્યાવરણને અનુકૂળ છે
નમામિ ગંગે મિશન હેઠળ બનાવવામાં આવેલા નવા ઘાટ પર્યાવરણને અનુકૂળ ટેકનોલોજી અને સૌર લાઇટિંગ, આધુનિક ચેન્જિંગ રૂમ અને બેઠક વ્યવસ્થાથી સજ્જ છે. ઘાટ પર નિયમિતપણે સ્વચ્છતા અભિયાન ચલાવવામાં આવી રહ્યા છે, જેનાથી ગંગાનો અવિરત પ્રવાહ અને શુદ્ધતા જળવાઈ રહે છે. ‘પેઇન્ટ માય સિટી’ અભિયાન હેઠળ, પ્રયાગરાજની દિવાલો અને જાહેર સ્થળોને જીવંત કલા અને પર્યાવરણ સંરક્ષણના સંદેશાઓથી શણગારવામાં આવ્યા છે. આ પહેલ સ્વચ્છતા અને સાંસ્કૃતિક જાગૃતિને ઊંડો સાંકળે છે.
મહાકુંભ 2025 માં ગંગા ટાસ્ક ફોર્સ, સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓ અને ભક્તોની મદદથી નદીના ઘાટોની સફાઈ કરવામાં આવી રહી છે. ગંગા હંમેશા સ્વચ્છ અને અવિરત રહે તે માટે કચરા વ્યવસ્થાપન, પાણી શુદ્ધિકરણ અને જનજાગૃતિ પર ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવી રહ્યું છે.