જયપુરઃ રામસર વારસા સ્થળોની યાદીમાં ભારતના બે વધુ ઐતિહાસિક સ્થળોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ સાથે, ભારતમાં રામસર સ્થળોની સંખ્યા વધીને 91 થઈ છે. રાજસ્થાનના ફલોદીમાં ખીચાન અને ઉદયપુરમાં મેનાર વેટલેન્ડને રામસર સ્થળોની પ્રતિષ્ઠિત યાદીમાં ઉમેરવામાં આવ્યા છે. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે જણાવ્યું કે, આ એ વાતનો બીજો પુરાવો છે કે, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના પર્યાવરણ સંરક્ષણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાના કારણે ભારતને હરિયાળા ભવિષ્ય માટેના પ્રયાસોમાં સફળતા મળી રહી છે. રામસર સ્થળ એ એક જળપ્લાવિત ક્ષેત્ર (જળભૂમિ) છે જેને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પર્યાવરણ માટે મહત્વપૂર્ણ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવી છે. તેને રામસર સંમેલન, એક આંતર-સરકારી સંધિ, 1975 માં યુનેસ્કો દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી.
રામસર સ્થળો શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
- તેઓ જળચર જીવન અને જળચર પક્ષીઓ માટે રહેઠાણોનું રક્ષણ કરીને જૈવવિવિધતાને બચાવવામાં મદદ કરે છે
- તેઓ કાર્બન સિક્વેસ્ટ્રેશન, પૂર નિયંત્રણ અને જળ ચક્ર નિયમનને સમર્થન આપીને આબોહવાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે
- તેઓ જળભૂમિના સંરક્ષણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જે વિવિધ ઇકોસિસ્ટમ છે જેમાં મેન્ગ્રોવ્સ, ઉચ્ચ-ઊંચાઈવાળા તળાવો અને જળભૂમિનો સમાવેશ થાય છે
રામસર સ્થળ માટે માપદંડ શું છે?
- તે કુદરતી જળભૂમિ પ્રકારનું દુર્લભ, અનન્ય અથવા પ્રતિનિધિત્વ ધરાવે છે
- તે લુપ્તપ્રાય, સંવેદનશીલ અથવા ગંભીર રીતે લુપ્તપ્રાય પ્રજાતિઓને સમર્થન આપે છે
- તે પ્રદેશની જૈવિક વિવિધતા જાળવવા માટે મહત્વપૂર્ણ પ્રજાતિઓને સમર્થન આપે છે
- તે તેમના જીવન ચક્રના નિર્ણાયક તબક્કે પ્રજાતિઓને સમર્થન આપે છે
- તે મોટી સંખ્યામાં જળપક્ષીઓને જીવન ટકાવવા સમર્થન આપે છે.