આજે વિશ્વ હાયપરટેન્શન દિવસ :જાણો આ વર્ષની થીમ, લક્ષણો, કારણો અને નિવારણ વિશે

દુનિયામાં જેમ જેમ ટેન્શન વધી રહ્યું છે, એ જ ઝડપે હાઈપરટેન્શન એટલે કે હાઈ બીપીનો રોગ લોકોને પોતાની ઝપેટમાં લઈ રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, સામાન્ય લોકોને હાઈપરટેન્શનની બિમારી વિશે જાગૃત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે દર વર્ષે 17 મેના રોજ વિશ્વ હાયપરટેન્શન દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. હાઈપરટેન્શનમાં, શરીરનું બ્લડ પ્રેશર વધી જાય છે, જેનો સૌથી મોટો ખતરો હૃદય માટે છે. દર વર્ષે વિશ્વ હાયપરટેન્શન દિવસ નિમિત્તે હાયપરટેન્શન જેવી ગંભીર બીમારીઓ સામે અભિયાન ચલાવવામાં આવે છે.

હાઈ બ્લડ પ્રેશરના લક્ષણો અને કારણો: આ પ્રસંગે, સામાન્ય લોકોમાં હાઈ બ્લડપ્રેશરના લક્ષણો, જોખમો અને નિવારણ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે ઘણા પ્રકારના વૈશ્વિક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ કાર્યક્રમોનું આયોજન વિશ્વની સરકારી અને બિન-સરકારી સંસ્થાઓ અને વિશ્વની મોટી તબીબી સંસ્થાઓ વતી કરવામાં આવે છે.

આ વર્ષની થીમ શું છે  

આ વર્ષે એટલે કે 2023 માં વિશ્વ હાયપરટેન્શન દિવસની થીમ છે –  ‘measure your blood pressure accurately, control it and live longer’,. આ વર્ષે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન આ ખાસ થીમ દ્વારા હાઈ બ્લડ પ્રેશરના જોખમો વિશે જાગૃત કરશે અને તેની સાથે ઓછી આવક ધરાવતા પરિવારોને બ્લડ પ્રેશર પરીક્ષણ સંબંધિત સચોટ માહિતી આપવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે.

હાયપરટેન્શનના કારણો

હાયપરટેન્શન એ એક તબીબી સ્થિતિ છે જે કોઈપણ ઉંમરની વ્યક્તિને થઈ શકે છે.જ્યારે શરીરની રક્ત ધમનીઓની દિવાલો પર લોહીનું દબાણ લાંબા સમય સુધી વધે છે, ત્યારે તેને હાઈપરટેન્શન કહેવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, હૃદય નિયમિત ગતિ કરતાં વધુ ઝડપથી લોહી પંપ કરે છે અને ધમનીઓમાં બ્લડ પ્રેશર વધે છે.

આવી સ્થિતિમાં હાર્ટ એટેકનો ખતરો વધી જાય છે. સામાન્ય બ્લડ પ્રેશર 120/80 mm Hg ની રેન્જમાં આવે છે. જો નીચેનો આંકડો એટલે કે 80 નો આંકડો વધુ નીચે આવે તો બ્લડ પ્રેશર નીચું માનવામાં આવે છે અને જો ઉપરનો આંકડો 120ને પાર કરે તો તેને હાઈ એટલે કે હાઈ બ્લડ પ્રેશર ગણવામાં આવે છે.

વધતી જતી ઉંમર, તણાવ, આનુવંશિક પરિબળો, સતત બગડતી જીવનશૈલી, ખોટો આહાર, વધુ પડતું વજન અને ખોરાકમાં સોડિયમની વધુ માત્રાને કારણે બ્લડ પ્રેશર ઊંચું રહે છે. આની સાથે દારૂનું વધુ પડતું સેવન અને ધૂમ્રપાન પણ આનું કારણ કહી શકાય.

હાયપરટેન્શનના લક્ષણો અને બચાવના ઉપાયો

હાયપરટેન્શનના લક્ષણો શરૂઆતમાં દેખાતા નથી. બ્લડપ્રેશર વધ્યા પછી દર્દીને ખૂબ પરસેવો થાય છે, હૃદયના ધબકારા વધી જાય છે, તનાવ અને ચિંતાને કારણે શરીરમાં બેચેની થાય છે, પ્રયાસ કરવા છતાં ઊંઘ આવતી નથી, ચિડિયાપણું મનમાં વર્ચસ્વ જમાવે છે. ક્યારેક હાઈ બીપીને કારણે ચક્કર પણ આવે છે અને દર્દીને ઉલ્ટી પણ થઈ શકે છે.

આરોગ્ય નિષ્ણાતો સામાન્ય રીતે માને છે કે યોગ્ય જીવનશૈલી અને યોગ્ય આહારનું પાલન કરીને હાઇપરટેન્શનને અટકાવી શકાય છે.

પૌષ્ટિક આહાર લેવો જોઈએ, મીઠાનું પ્રમાણ ઓછું કરવું જોઈએ, આહારમાં લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજીનું પ્રમાણ વધારવું જોઈએ, નિયમિત કસરત કરવી જોઈએ, દારૂ અને ધુમ્રપાન ન કરવું જોઈએ, તો હાઈપરટેન્શનથી દૂર રહેવાના પ્રયાસો સફળ થઈ શકે છે.