વિવિધ દેશમાં કાર્યરત મેટ્રોના અત્યાધુનિક વિશિષ્ટ કલબમાં સામેલ થવા કોલકાતા મેટ્રો રેલવે તૈયાર
નવી દિલ્હીઃ ભારતની પ્રથમ મેટ્રો – 24 ઓક્ટોબર 1984ના રોજ ભારતીય રેલ્વે દ્વારા બનાવવામાં આવેલ કોલકાતા મેટ્રો રેલ્વે લગભગ 40 વર્ષથી કોલકાતાની લાઈફલાઈન તરીકે સેવા આપી રહી છે. કોલકાતા મેટ્રો રેલ્વેમાં, સ્ટીલ થર્ડ રેલ દ્વારા મેટ્રો રેક્સને 750V DC પર રોલિંગ સ્ટોકને પાવર સપ્લાય કરવામાં આવે છે. મેટ્રો રેક પર સ્થાપિત સ્ટીલનું બનેલું થર્ડ રેલ કરન્ટ કલેક્ટર (TRCC) ત્રીજી રેલમાંથી ઇલેક્ટ્રિક કરંટ ભેગો કરે છે. કોલકાતા મેટ્રો રેલ્વે છેલ્લા 40 વર્ષથી સ્ટીલની ત્રીજી રેલનો ઉપયોગ કરી રહી છે.
કોલકાતા મેટ્રો રેલ્વેએ હવે સ્ટીલ થર્ડ રેલ સાથેના હાલના કોરિડોરમાં રેટ્રો ફિટમેન્ટ સાથે બાંધવામાં આવી રહેલા તમામ આગામી કોરિડોરમાં સંયુક્ત એલ્યુમિનિયમ થર્ડ રેલનો ઉપયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું છે. આ અત્યાધુનિક પરિવર્તન સાથે, કોલકાતા મેટ્રો રેલ્વે હવે લંડન, મોસ્કો, બર્લિન, મ્યુનિક અને ઇસ્તંબુલ મેટ્રોની સમકક્ષ આધુનિક સુવિધાઓથી સજ્જ થશે અને તેમની ક્લબના સભ્ય તરીકે જોડાશે. આ સ્થળોએ પણ મેટ્રો સ્ટીલ થર્ડ રેલથી એલ્યુમિનિયમ થર્ડ રેલમાં બદલાઈ ગઈ છે.
આ સંદર્ભે, મેટ્રો રેલવે કોલકાતાએ દમદમથી શ્યામબજાર વચ્ચેના વિભાગને આવરી લેવા માટે પ્રથમ તબક્કામાં હાલની ત્રીજી રેલને બદલવા માટે ટેન્ડર બહાર પાડ્યું છે. બીજા તબક્કામાં શ્યામબજારથી સેન્ટ્રલ અને જેડી પાર્કથી ટોલીગંજ સુધી કામ શરૂ કરવામાં આવશે. ત્રીજા તબક્કામાં મહાનાયક ઉત્તમ કુમાર (ટોલીગંજ) થી કવિ સુભાષ (નવા ગરિયા) વચ્ચેના સેક્શન પર કામ શરૂ કરવામાં આવશે.
સ્ટીલ ઉપર એલ્યુમિનિયમ સંયુક્ત થર્ડ રેલના ફાયદા જોઈએ તો, પ્રતિરોધક વર્તમાન નુકશાનમાં ઘટાડો થશે અને બહેતર ટ્રેક્શન વોલ્ટેજ સ્તર હશે કારણ કે સ્ટીલ થર્ડ રેલનો પ્રતિકાર સંયુક્ત એલ્યુમિનિયમ થર્ડ રેલ કરતા લગભગ છ ગણો વધારે છે. સ્ટીલ થર્ડ રેલની સરખામણીમાં ઓછા ટ્રેક્શન સબસ્ટેશન એટલે કે 35 કિમી મેટ્રો કોરિડોર માટે લગભગ રૂ. 210 કરોડના મૂડી રોકાણની સીધી બચત. નીચા વોલ્ટેજ ડ્રોપ કોલકાતા મેટ્રો રેલ્વે પાસે ઉપલબ્ધ સિંગલ રેક સાથે ઝડપી રેમ્પ-અપની સુવિધા આપશે. ઓછી જાળવણી અને ખર્ચ – દર 5 વર્ષે ત્રીજી રેલની પેઇન્ટિંગ હવે જરૂરી નથી. ત્રીજા રેલ પરિમાણના માપનની આવર્તન નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડી શકાય છે. રસ્ટને કારણે નુકસાન થવાની સંભાવના રહેશે નહીં. ટ્રેનની કામગીરીની કાર્યક્ષમતામાં સુધારો. ઉર્જા કાર્યક્ષમતામાં વ્યાપક સુધારો અને કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટમાં ઘટાડો. સંયુક્ત એલ્યુમિનિયમ ત્રીજી રેલનો ઉપયોગ કરીને દર વર્ષે અંદાજિત ઊર્જા બચત આશરે 6.7 મિલિયન યુનિટ્સ હોઈ શકે છે. ટ્રેનોનો આગળનો ભાગ વધુ સારો રહેશે.
