અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નવા આંતરરાષ્ટ્રીય ટેરિફ નિયમોએ વિશ્વ અર્થતંત્રમાં હલચલ મચાવી દીધી છે. ભારતનો ઇલેક્ટ્રિક વાહન (EV) ઉદ્યોગ પણ આનાથી અસ્પૃશ્ય નથી. ખાસ કરીને ચીન પર લાદવામાં આવેલા આ ટેરિફ પછી, એવું માનવામાં આવે છે કે હવે સસ્તા અને સબસિડીવાળા લિથિયમ-આયન બેટરી સેલ ભારતમાં મોટી માત્રામાં આવી શકે છે. આ ફેરફારો ભારત માટે તકો લાવી શકે છે, પરંતુ તે પડકારો પણ ઉભા કરી શકે છે – ખાસ કરીને ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ પહેલ માટે.
લિથિયમ-આયન રિસાયક્લિંગ સંસ્થા, LICO મટિરિયલ્સના સ્થાપક અને CEO ગૌરવ ડોલવાણીના જણાવ્યા અનુસાર, “મને લાગે છે કે ચીન પ્લસ વન વ્યૂહરચના માટે ભારત એક શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. મને લાગે છે કે ભારતમાં બેટરીના ઉત્પાદનનો ખર્ચ ચીન, જાપાન અને કોરિયા જેવા દેશો કરતા ઘણો ઓછો છે.”
હાલમાં, ભારત તેની લિથિયમ-આયન સેલની જરૂરિયાતના 100 ટકા આયાત કરે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં દેશમાં લિથિયમના ભંડાર મળી આવ્યા હોવા છતાં, બેટરી સેલનું ઉત્પાદન હજુ પણ તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં છે. જોકે, આગામી થોડા વર્ષોમાં મોટા ફેરફારો આવવાના છે. રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ ગુજરાતમાં એક ગીગાફેક્ટરી બનાવી રહી છે, જેનો હેતુ 2030 સુધીમાં 100 GWh ઉત્પાદન ક્ષમતા સુધી પહોંચવાનો છે. આ ઉપરાંત, એક્સાઇડ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ 6 GWh ક્ષમતા ધરાવતું એકમ પણ સ્થાપી રહી છે. અને ઓલા ઇલેક્ટ્રિકે પહેલાથી જ પોતાના નળાકાર કોષોનું ઉત્પાદન શરૂ કરી દીધું છે.
એટેરો રિસાયક્લિંગના સીઈઓ નીતિન ગુપ્તા માને છે કે ભારતીય બજારમાં હજુ પણ આ વધારાની બેટરીઓને હેન્ડલ કરવા માટે પૂરતી ક્ષમતા છે. પરંતુ જો વિદેશી કંપનીઓ તરફથી સસ્તી બેટરીઓનું પૂર આવે છે, તો આ ચોક્કસપણે ભારતમાં નવા રોકાણની ગતિ ધીમી કરી શકે છે. પહેલેથી જ, EV નું વેચાણ ધીમું છે અને ગામડાંઓ અને નગરોમાં સસ્તા વાહનોની માંગ પણ ઘટી ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, કંપનીઓ માટે વિદેશથી આયાત કરાયેલી સસ્તી બેટરીનો ઉપયોગ કરીને સસ્તી EV બનાવવાનો એક આકર્ષક વિકલ્પ બની શકે છે.
ડેલોઇટ ઇન્ડિયાના એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર વિજય ચૌહાણ, જે ભૂતપૂર્વ IRS અધિકારી છે, કહે છે કે ભારતમાં ઘણા કાયદા છે જે “ડમ્પિંગ” અથવા સસ્તા વિદેશી માલના પૂરને રોકવાની શક્તિ ધરાવે છે. જો કોઈ વિદેશી ઉત્પાદન સ્થાનિક ઉદ્યોગને નુકસાન પહોંચાડે છે, તો સરકાર તેના પર એન્ટિ-ડમ્પિંગ ડ્યુટી લાદી શકે છે.