ભારતે ગુરુવારે વેપાર અંતર અને ખર્ચ ઘટાડવા માટે ઈરાનના ચાબહાર બંદરનો વધુ ઉપયોગ કરવા માટે મજબૂત દલીલ કરી હતી, વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકરે જણાવ્યું હતું કે ભારત અને મધ્ય એશિયાઈ દેશોએ પ્રાદેશિક જોડાણ વધારવા માટે વધુ સંસાધનોનું રોકાણ કરવાની જરૂર છે. આનાથી માલ પરિવહનનું અંતર અને ખર્ચ ઘટશે.
તેમણે કહ્યું કે ભારત અને તમામ મધ્ય એશિયાઈ દેશો ટ્રાન્સપોર્ટ ઇન્ટરનેશનલ રૂટિયર્સ (TIR) સિસ્ટમના સભ્યો છે, જે ક્રોસ બોર્ડર ફ્રેઇટ હિલચાલને સરળ અને ઝડપી બનાવશે. તમને જણાવી દઈએ કે ચાબહાર બંદર ઈરાનના બલુચિસ્તાન પ્રાંતમાં આવેલું છે અને ભારત-ઈરાન સાથે મળીને તેનો વિકાસ કરી રહ્યા છે. જયશંકરે વધુમાં ભાર મૂક્યો કે બંને પક્ષોએ લાંબા ગાળાના કરારો, પરસ્પર રોકાણો અને સંયુક્ત સાહસો દ્વારા સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવા જોઈએ.
મધ્ય એશિયા સાથે ભાગીદારીનો ઉલ્લેખ
કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન, તુર્કમેનિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રીનો દ્વારા હાજરી આપેલ ભારત-મધ્ય એશિયા વ્યાપાર સમિટમાં બોલતા, જયશંકરે કહ્યું કે ભારત ડિજિટલ ચુકવણી અને સેવાઓ માટે ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ બનાવવા માટે મધ્ય એશિયા સાથે ભાગીદારી કરવા માંગે છે.
INSTC ને વધુ સંસાધનો આપવા પર ભાર
વિદેશ મંત્રીએ ભારત અને મધ્ય એશિયા વચ્ચે પરસ્પર જોડાણ વધારવા પર ભાર મૂક્યો. આંતરરાષ્ટ્રીય ઉત્તર-દક્ષિણ પરિવહન માર્ગ (INSTC)નો ઉલ્લેખ કરતા, જયશંકરે કહ્યું કે INSTC માટે વધુ સંસાધનો પૂરા પાડવાની જરૂર છે. INSTC એ 7,200 કિમી લાંબો પરિવહન પ્રોજેક્ટ છે જે ભારત, ઈરાન, અફઘાનિસ્તાન, રશિયા, મધ્ય એશિયા અને યુરોપને જોડે છે.
વેપારમાં વૈવિધ્યકરણ કરવું જરૂરી છે – જયશંકર
જયશંકરે કહ્યું કે વેપારમાં વૈવિધ્યકરણ કરવું જરૂરી છે જેથી દરેકને નવા વિકલ્પો અને સ્પર્ધા મળી શકે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થા $4 ટ્રિલિયનથી વધુ હોવાનું વર્ણવતા, તેમણે કહ્યું કે તે દર વર્ષે 6-8% ના દરે વૃદ્ધિ પામી રહી છે, જેનાથી નવી માંગણીઓ અને તકો ઉભી થઈ રહી છે. તેમણે ઊર્જા, ખાણકામ અને ખાતરોને મુખ્ય ક્ષેત્રો તરીકે પણ ઓળખાવ્યા જેમાં ભારત અને મધ્ય એશિયા વચ્ચે સહયોગ વધારી શકાય છે.