દિવાળી પછી દિલ્હીની હવા ખતરનાક સ્તરે પહોંચી ગઈ છે. રાજધાનીમાં એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ (AQI) 400 ની નજીક પહોંચી ગયો છે અને દરેકની ચિંતા વધી ગઈ છે, પરંતુ પ્રદૂષણના મામલે પાકિસ્તાન સાથે કોઈ સ્પર્ધા કરી શકે તેમ નથી. તાજેતરમાં પાકિસ્તાનના લાહોરનો AQI 1900 નોંધાયો હતો, જે દિલ્હી કરતા 5 ગણો વધે હતો. આ સ્તર વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) દ્વારા નિર્ધારિત સ્તર કરતા અનેક ગણું વધારે છે. લાહોર વિશ્વના સૌથી પ્રદૂષિત શહેરોની વાસ્તવિક સમયની યાદીમાં ટોચ પર છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે જ્યારે એર ક્વોલિટી ઇન્ડેક્સ 1900 પર પહોંચી જાય ત્યારે શ્વાસ લેવો કેટલો જોખમી છે.
પ્રદૂષણનું સ્તર એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ એટલે કે AQI દ્વારા માપવામાં આવે છે. આના દ્વારા હવામાં હાજર કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO), ઓઝોન, નાઇટ્રોજન ડાયોક્સાઇડ (NO2), પાર્ટિક્યુલેટ મેટર એટલે કે PM 2.5 અને PM 10 પ્રદૂષકોની તપાસ કરવામાં આવે છે. આનું રીડીંગ શૂન્યથી 500 સુધીનું છે. હવામાં જેટલા વધુ પ્રદૂષકો હશે, તેટલું AQI સ્તર ઊંચું હશે. AQI જેટલું ઊંચું, હવા તેટલી વધુ ઝેરી છે. જો કે 200-300 વચ્ચેનો AQI સ્વાસ્થ્ય માટે ખરાબ માનવામાં આવે છે, પરંતુ લાહોરમાં તે ખતરાના નિશાનથી ઉપર ગયો છે.
• AQI 1900 કેટલું ગંભીર છે?
આરોગ્ય નિષ્ણાતોના મતે, AQI 1900ના સ્તરે પહોંચવું એ કટોકટીની સ્થિતિ છે. જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાનું રક્ષણ ન કરે, તો તે સ્વાસ્થ્યને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તાત્કાલિક તબીબી સહાયની જરૂર છે. 1900 AQI માં ટકી રહેવું પણ મુશ્કેલ બની શકે છે.