પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ કેન્દ્રોથી નાગરિકોને અંદાજે રૂ..23,000 કરોડની બચત
નવી દિલ્હીઃ વર્ષ 2023માં, ફાર્માસ્યુટિકલ વિભાગમાં વિવિધ કાર્યક્રમો અને પહેલનો અમલ કરવામાં આવ્યો હતો. ભારત સરકારની એક મોટી પહેલ ‘પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ પરિયોજના’એ રોકાણ અને ઉત્પાદનમાં વધારો કરીને ફાર્માસ્યુટિકલ ક્ષેત્રમાં ભારતની ઉત્પાદન ક્ષમતાને મજબૂત કરવા માટે ગરીબ અને વંચિતોને ગુણવત્તાયુક્ત જેનેરિક દવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવા અને પીએલઆઈ યોજના માટે 10,000 રિટેલ આઉટલેટ્સ ખોલવાનું લક્ષ્ય હાંસલ કર્યું છે. આ ઉપરાંત ડિપાર્ટમેન્ટે મેડિકલ ઇક્વિપમેન્ટના ડોમેસ્ટિક મેન્યુફેક્ચરિંગને પ્રોત્સાહન આપવા અને ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગને મજબૂત બનાવવા પર પણ ખાસ ભાર મૂક્યો હતો.
પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ પરિયોજના (PMBJP)
પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ પરિયોજના (પીએમબીજેપી) એ વિભાગની મુખ્ય યોજના છે, જેના દ્વારા ગુણવત્તાયુક્ત જેનેરિક દવાઓ સમર્પિત આઉટલેટ્સ દ્વારા તમામને વાજબી કિંમતે ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે, જે આ રીતે ઓળખાય છે. પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ કેન્દ્રો (પીએમબીજેકે). આ યોજનાનો અમલ ફાર્માસ્યુટિકલ્સ વિભાગ હેઠળ કાર્યરત સ્વાયત્ત સોસાયટી ફાર્માસ્યુટિકલ્સ એન્ડ મેડિકલ ડિવાઇસીસ બ્યુરો ઓફ ઇન્ડિયા (પીએમબીઆઇ) મારફતે થઈ રહ્યો છે. 30.11.2023 સુધી દેશભરમાં 10,006 પ્રધાનમંત્રી ભારતીય જનઔષધિ કેન્દ્રો (પીએમબીજેકે) ખોલવામાં આવ્યા છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્યો ગુણવત્તાયુક્ત દવાઓ અને સર્જિકલ ચીજવસ્તુઓ તમામને પરવડે તેવા ભાવે ઉપલબ્ધ કરાવવી અને એ રીતે ગ્રાહકો/દર્દીઓના ખિસ્સામાંથી થતા ખર્ચમાં ઘટાડો કરવો અને જેનરિક દવાઓને લોકોમાં લોકપ્રિય બનાવાનો છે.
પીએમબીજેપીની પ્રોડક્ટ બાસ્કેટમાં 1965 દવાઓ અને 293 સર્જિકલ ઉપકરણો સામેલ છે, જે તમામ મુખ્ય થેરાપ્યુટિક જૂથો જેવા કે, એન્ટિ-ઇન્ફેક્શન, એન્ટિ-ડાયાબિટિસ, કાર્ડિયોવાસ્ક્યુલર્સ, એન્ટિ-કેન્સર, ગેસ્ટ્રો-ઇન્ટેસ્ટાઇનલ મેડિસિન્સ વગેરેને આવરી લે છે, જે આ કેન્દ્રો મારફતે વેચાણ માટે ઉપલબ્ધ છે. વર્ષ 2023 માં, ઉત્પાદન બાસ્કેટમાં 206 દવાઓ અને 13 સર્જિકલ ઉપકરણો ઉમેરવામાં આવ્યા છે.
સુવિધા સેનિટરી નેપકિન્સ
મહિલાઓ માટે વાજબી કિંમતે માસિક સ્ત્રાવ દરમિયાન સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ સરળતાપૂર્વક ઉપલબ્ધ થાય એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે જન ઔષધિ સુવિધા સેનિટરી નેપકિન્સને સમગ્ર દેશમાં પીએમબીજેકે મારફતે ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી રહ્યાં છે. 30.11.2023 સુધીમાં આ કેન્દ્રો મારફતે 47.87 કરોડથી વધુ જન ઔષધિ સુવિધા સેનિટરી પેડ્સનું વેચાણ થયું છે. વર્ષ 2023માં 30.11.2023 સુધીમાં 15.87 કરોડ જન ઔષધિ સુવિધા સેનિટરી પેડ્સનું વેચાણ થયું છે.
નાગરિકોને બચત
વર્ષ 2022-23માં પીએમબીઆઈએ રૂ.1235.95 કરોડનું વેચાણ નોંધાવ્યું હતું, જેના પગલે નાગરિકોને આશરે રૂ.7416 કરોડની બચત થઈ હતી. ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં 30.11.2023 સુધીમાં પીએમબીઆઈએ રૂ.935.25 કરોડનું વેચાણ કર્યું છે, જેના કારણે નાગરિકોને અંદાજે રૂ.4680 કરોડની બચત થઈ છે. આમ, આ અંતર્ગત કુલ મળીને અંદાજે રૂ.23,000 કરોડની બચત થઈ છે.
