25 જાન્યુઆરીએ શા માટે રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે ?જાણો તેનો ઇતિહાસ અને હેતુ
લોકશાહી દેશનો પાયો તેના નાગરિકોને આપવામાં આવેલા મતદાન અધિકારો પર આધાર રાખે છે. ભારત એક લોકશાહી અને બંધારણીય દેશ છે, જે લોકો દ્વારા, લોકો વડે, લોકો માટે શાસન કરે છે.ભારતની આઝાદી પછી, 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ દેશમાં બંધારણ અમલમાં આવ્યું.ભારતીય બંધારણે દરેક નાગરિકને ચોક્કસ અધિકારો આપ્યા છે.આ અધિકારો સાથે, આદર્શ નાગરિક માટે કેટલીક ફરજો પણ નિર્ધારિત કરવામાં આવી હતી.બંધારણમાં ભારતના નાગરિકનું એક કર્તવ્ય મતદાનનો અધિકાર છે.મતદારોનો અમૂલ્ય મત કોઈ ચોક્કસ પક્ષને પાંચ વર્ષ માટે સત્તામાં લાવે છે.આ રીતે વ્યક્તિ દેશ અને રાજ્યના વિકાસ માટે નાગરિક તરીકેની ફરજ નિભાવી શકે છે.જો કે, દેશમાં મતદાન ઓછું છે.મતદારોને મતદાન અંગે જાગૃત કરવા દર વર્ષે જાન્યુઆરી મહિનામાં રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.18 વર્ષની ઉંમર પછી, દરેક વય, વર્ગ અને લિંગના લોકોને મત આપવાનો અધિકાર છે.તો ચાલો જાણીએ કે શા માટે અને ક્યારે રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી શરૂ થઈ.
રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ ક્યારે છે?
ભારતમાં દર વર્ષે 25 જાન્યુઆરીએ રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.ભારતનું ચૂંટણી પંચ આ વર્ષે દેશભરમાં 12મા રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી કરી રહ્યું છે.વર્ષ 2011માં તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ પ્રતિભા દેવી પાટીલે સૌપ્રથમવાર 25 જાન્યુઆરી, 2011ના રોજ ‘રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ’ ઉજવવાનું શરૂ કર્યું હતું.
25મી જાન્યુઆરીએ જ શા માટે મનાવવામાં આવે છે મતદાતા દિવસ
ભારતની આઝાદીના ત્રણ વર્ષ પછી, જ્યારે બંધારણનો અમલ 26 જાન્યુઆરી, 1950ના રોજ થયો હતો, તેના એક દિવસ પહેલા એટલે કે 25 જાન્યુઆરી, 1950ના રોજ ચૂંટણી પંચની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. ભારતના ચૂંટણી પંચના સ્થાપના દિવસે રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણીનો હેતુ
ભારતમાં મતદાન અંગેનું વલણ ઓછું છે.અત્યાર સુધી દેશમાં મહિલાઓ અને ઘણા વર્ગના લોકો મતદાનના અધિકારનો ઉપયોગ કરતા નથી.જોકે દેશની પ્રગતિ માટે દરેક મત જરૂરી છે. તેથી, મતદાતા દિવસની ઉજવણીનો હેતુ તમામ પાત્ર મતદારોને ઓળખવાનો અને તેમને મતદાન કરવા પ્રેરિત કરવાનો છે.
મતદાર દિવસ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?
લાયક મતદારોની ઓળખ મતદાર દિવસના દિવસે કરવામાં આવે છે. જો તેમની ઉંમર 18 વર્ષથી વધુ હોય તો આવા યુવાનોના નામ મતદાર યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવે છે અને તેમનું ચૂંટણી ફોટો ઓળખ કાર્ડ બનાવવામાં આવે છે. આ દિવસે મતદારોને શપથ પણ લેવડાવવામાં આવે છે કે તેમણે પોતાના મતનો ઉપયોગ કરીને દેશના વિકાસ માટે યોગ્ય પ્રતિનિધિ ચૂંટવા જોઈએ.
