ભાવનગરઃ દેશમાં વિદેશી અને સ્વદેશી માલવાહક જહાજોની ઉંમર 25 વર્ષ કે તેથી વધુ હશે તો તેને ભારતીય જળસીમામાં પ્રવેશ નહીં આપવાનો કેન્દ્ર સરકારે નિર્ણય લીધો છે. પર્યાવરણ, સલામતી સહિતના મુદ્દે લેવામાં આવેલો નિર્ણય અલંગ શિપ રીસાયકલિંગ ઉદ્યોગ માટે સકારાત્મક સાબિત થઇ શકે છે. અને અલંગના જહાંજવાડામાં વધુ જહાંજ ભંગાવવા માટે આવી શકે છે.
અલંગ શિપ રીસાયકલિંગ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ એસોસિએશનના સૂત્રોએ જણાવ્યુ હતુ કે, છેલ્લા એક વર્ષથી અલંગમાં જહાજોની સંખ્યા નાટકીય રીતે ઘટી રહી છે.પરંતુ, ભારતીય જળસીમામાં 25 વર્ષથી જૂના માલવાહક જહાજોને પ્રવેશવા નહીં દેવા અંગેના પરિપત્રનો કડક અમલ કરવામાં આવશે, તો જૂના જહાજોને સ્ક્રેપમાં વેચવા સીવાય કોઇ વિકલ્પ બચશે નહીં, અને અલંગને પરોક્ષ રીતે જહાજોની વધુ સંખ્યાનો લાભ થઇ શકે છે. આ પગલું જહાજના કાફલાને યુવાન બનાવવાની ભારતની યોજનાના ભાગરૂપે આવે છે. વધુ વિશિષ્ટ રીતે, ટગ્સ, ગેસ કેરિયર્સ, સેલ્યુલર કન્ટેનર જહાજો, ઓફશોર ફ્લીટ, ડ્રેજર્સ અને જીઓટેક્નિકલ જહાજો માટે, પ્રતિબંધ 30 વર્ષથી વધુ જૂના જહાજો માટે છે, જ્યારે કાર્ગો જહાજો, ટેન્કરો અને બલ્ક કેરિયર્સ માટે, તે 25 વર્ષ સુધી સેટ છે. બાર્જ, એન્કર હેન્ડલિંગ અને ટોઇંગ ટગ્સ અંગે, પ્રતિબંધ 25 વર્ષ જૂના જહાજો માટે છે, જ્યારે તમામ વિભાગોમાં સેકન્ડ-હેન્ડ જહાજોની મર્યાદા 20 વર્ષની છે. 15 વર્ષ કે તેથી વધુ જૂના સેકન્ડ હેન્ડ ડ્રેજરો પર પણ પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે.
સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ શીપ મંત્રાલયની માર્ગદર્શિકા અનુસાર, જહાજની ઉંમર શિપ રજિસ્ટ્રી દ્વારા જારી કરાયેલા પ્રમાણપત્રમાં ઉલ્લેખિત બિલ્ડ તારીખથી નક્કી કરવામાં આવશે. ડીજી શિપિંગે માહિતી આપી હતી કે, ભારતીય શિપિંગ રજિસ્ટ્રી એકવાર આવા જહાજો વય મર્યાદા વટાવે અને તેમને રજિસ્ટ્રીમાંથી કાઢી નાખે ત્યારે તે આપોઆપ ડી-રજિસ્ટર થઈ જશે. છેલ્લે ‘ભારતીય નિયંત્રિત ટનેજ’ શાસન હેઠળ ખરીદેલા જહાજો પણ આ કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ આવશે. ભારતીય કાર્ગો માટે સ્પર્ધા કરવા માંગતા વિદેશી જહાજો માટે કાયદો સમાન હશે, કારણ કે તેમની મર્યાદા 20 વર્ષની હશે. પરિપત્રનો સમગ્ર ભારતના તમામ બંદરો પર કેટલો સ્પષ્ટ અને કડક અમલ થઇ શકે છે તેના પર જૂના જહાજો પરના પ્રતિબંધની અસર રહી શકે છે, જૂના જહાજ પર અંકુશ મુકાય તો દરિયાઇ પ્રદૂષણની સરકારની ચિંતામાં ઘટાડો થઇ શકે છે.
