નવરાત્રી દરમિયાન અખંડ જ્યોતિ શા માટે પ્રગટાવવામાં આવે છે? તેનું મહત્વ અને નિયમો જાણો
ચૈત્ર માસના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિએ નવરાત્રી ઉત્સવ ઉજવવામાં આવે છે. 22મી માર્ચ 2023 એટલે કે આજથી ચૈત્ર નવરાત્રીનો પ્રારંભ થયો છે. આ સાથે હિન્દુ નવું વર્ષ 2080 પણ આજથી શરૂ થઈ ગયું છે. નવરાત્રિ દરમિયાન સમગ્ર 9 દિવસ સુધી મા દુર્ગાના નવ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે નવરાત્રિ પર માતા રાણીનું આગમન વિશેષ વાહન પર થાય છે, જેનું વિશેષ મહત્વ છે. આ વર્ષે માતા રાણી નવરાત્રિ પર હોડીમાં સવાર થઈને આવ્યા છે. નવરાત્રિ દરમિયાન મા દુર્ગાની સામે અખંડ જ્યોતિ પ્રગટાવવામાં આવે છે. નવરાત્રિ દરમિયાન અખંડ જ્યોતિના કેટલાક નિયમો છે. જો તે નિયમોનું પાલન કરવામાં આવે તો માતા રાણીના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે.
અખંડ જ્યોતનું મહત્વ
માન્યતાઓ અનુસાર ઘરોમાં કળશની સ્થાપના કર્યા બાદ અખંડ જ્યોતિ પ્રગટાવવામાં આવે છે. અખંડ જ્યોતિ એટલે એવી જ્યોત જે ખંડિત ન હોય. અખંડ પ્રકાશથી ઘરમાં સમૃદ્ધિ આવે છે અને માતાના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે અને મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. કહેવાય છે કે નવરાત્રિ દરમિયાન અખંડ જ્યોતિ ઓલવવી એ અશુભ છે. દીવામાં સમયાંતરે તેલ રેડવું પડે છે અને તેને પવનથી સુરક્ષિત રાખવું પડે છે.
અખંડ જ્યોતિના નિયમો
નવરાત્રિ દરમિયાન અખંડ જ્યોતિ પ્રગટાવવાનો પ્રથમ નિયમ એ છે કે જ્યોતિની સંભાળ રાખવા માટે કોઈને કોઈ વ્યક્તિ હોવી જોઈએ. જ્યોતિ પ્રજ્વલિતનો મતલબ એ છે કે,માતા તમારા ઘરમાં નવ દિવસ બિરાજમાન છે. અખંડ જ્યોતિ પ્રગટાવતા પહેલા માતાની પૂજા કરો. દીવો પ્રગટાવવા માટે કળશ અથવા ચૌકીનો ઉપયોગ કરો.
જો તમે પર દીવો પ્રગટાવતા હોવ તો તેના પર લાલ કપડું પાથરી દો અને જો તમે કળશની ઉપર દીવો પ્રગટાવતા હોવ તો તેની નીચે ઘઉં રાખો. અખંડ જ્યોતિની જ્યોત રક્ષાસૂત્રથી કરવી યોગ્ય માનવામાં આવે છે. દીવો પ્રગટાવવા માટે ઘી કે સરસવ-તલના તેલનો ઉપયોગ કરી શકાય. અખંડ જ્યોતિ મા દુર્ગાની જમણી બાજુ રાખવી જોઈએ. એવું કહેવાય છે કે જો દીવામાં સરસવનું તેલ મૂક્યું હોય તો તેને ડાબી બાજુ રાખવું જોઈએ.
અખંડ જ્યોતિ પ્રગટાવતા પહેલા, ભગવાન ગણેશ, મા દુર્ગાની પૂજા કરો અને મા દુર્ગા મંત્ર ‘ઓમ જયંતિ મંગલા કાલી ભદ્રકાલી કૃપાલિની દુર્ગા ક્ષમા શિવ ધાત્રી સ્વાહા સ્વધા નમોસ્તુતે’ નો જાપ કરો. અખંડ જ્યોતિને પવનથી બચાવો અને ધ્યાનમાં રાખો કે નવ દિવસ સુધી અખંડ જ્યોતિ કોઈપણ સંજોગોમાં ઓલવવી ન જોઈએ. દીવામાં ઘી કે તેલ ઓછું થાય કે તરત જ તેમાં નાખો. નવ દિવસ પછી દીવો ઓલવવો નહિ, પરતું તેને જાતે જ ઓલવા દો. જો તમે આ નિયમથી ઘરમાં અખંડ દીવો પ્રગટાવો છો તો તમને માતાની કૃપા મળે છે અને ઘરમાં સમૃદ્ધિ આવે છે.
