ભારતમાં કમ્પ્રેસ્ડ નેચરલ ગેસ (CNG) વાહનોના વેચાણમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. એક અહેવાલ મુજબ, ચાલુ નાણાકીય વર્ષ (નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪-૨૫) ના અંત સુધીમાં, દેશમાં સીએનજી વાહનોનું વેચાણ 11 લાખનો આંકડો પાર કરી શકે છે. આ વધારો સરકાર દ્વારા સ્વચ્છ ઇંધણને પ્રોત્સાહન આપવા અને દેશભરમાં CNG ફિલિંગ સ્ટેશનોના વિસ્તરણને કારણે થયો છે.
અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં CNG વાહનોની કુલ સંખ્યા આ નાણાકીય વર્ષના અંત સુધીમાં 75 લાખ સુધી પહોંચી શકે છે, જે નાણાકીય વર્ષ 2016 માં 26 લાખ હતી. આનો અર્થ એ થયો કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં તેમની સંખ્યા ત્રણ ગણી વધી ગઈ છે. આ ઉપરાંત, CNG વાહનોની સંખ્યામાં 12 ટકાનો ચક્રવૃદ્ધિ વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર (CAGR) નોંધાયો છે.
અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે CNG વાહનોના વેચાણમાં વધારો થવાનું મુખ્ય કારણ દેશભરમાં CNG ફિલિંગ સ્ટેશનોનું વિસ્તરણ છે. નાણાકીય વર્ષ 2025 ના અંત સુધીમાં દેશમાં સીએનજી ફિલિંગ સ્ટેશનોની સંખ્યા 7400 થી વધુ થઈ શકે છે, જે નાણાકીય વર્ષ 2016 માં ફક્ત 1081 હતી. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, તેમની સંખ્યામાં વાર્ષિક 24 ટકાના દરે વધારો થયો છે.
સીએનજી ફિલિંગ સ્ટેશનોની સંખ્યામાં વધારાથી રિફ્યુઅલિંગ માટે લાંબી કતારો ઓછી થઈ છે, જેનાથી ગ્રાહકો માટે અનુભવ વધુ સારો બન્યો છે. આ ઉપરાંત, CNG પેસેન્જર વાહનોના 30 થી વધુ મોડેલ હવે બજારમાં ઉપલબ્ધ છે, જ્યારે અગાઉ ફક્ત થોડા જ વિકલ્પો ઉપલબ્ધ હતા. આ કારણે પણ CNG વાહનોની લોકપ્રિયતા વધી રહી છે.
ઇંધણ ખર્ચમાં બચત થતાં વાણિજ્યિક વાહનોમાં પણ સીએનજીનો ઉપયોગ વધ્યો છે. હાલમાં, વાણિજ્યિક વાહન સેગમેન્ટમાં CNGનો હિસ્સો લગભગ 10-11 ટકા છે. આ ઉપરાંત, ટુ-વ્હીલર સેગમેન્ટમાં નવા CNG મોડેલો પણ આવી રહ્યા છે. થ્રી-વ્હીલર સેગમેન્ટમાં CNGનો હિસ્સો 28-29 ટકા હોવા છતાં, તેને ઇલેક્ટ્રિક વાહનો તરફથી સખત સ્પર્ધાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
ભલે CNG વાહનોનું વેચાણ વધી રહ્યું હોય, પણ આગળ કેટલાક પડકારો છે. ક્રિસિલના રિપોર્ટ મુજબ, સીએનજીની કિંમતમાં વધારાને કારણે, તેના ભાવ પ્રતિ કિલો 4-6 રૂપિયા વધી શકે છે. વધુમાં, ઇલેક્ટ્રિક વાહનો અને હાઇબ્રિડ ટેકનોલોજી જેવા નવા વિકલ્પોને કારણે CNG વાહનોને સખત સ્પર્ધાનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
