રાષ્ટ્રીય હાથશાળ વિકાસ કાર્યક્રમ માટે રૂ. 192.06 કરોડ જાહેર કરવામાં આવ્યા: કેન્દ્ર સરકાર
નવી દિલ્હીઃ કાપડ રાજ્યમંત્રી પાબિત્રા માર્ગેરિતાએ રાજ્યસભામાં એક લેખિત નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “રાષ્ટ્રીય હાથશાળ વિકાસ કાર્યક્રમ માટે રૂ. 192.06 કરોડ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે, જેમાંથી રૂ. 171.98 કરોડ હાથશાળ કામદારો માટે ‘કાચા માલ પુરવઠા યોજના’ હેઠળ વિતરિત કરવામાં આવ્યા છે.” તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે કાપડ મંત્રાલય દેશભરના હાથશાળ વણકર/કામદારોના કલ્યાણ માટે રાષ્ટ્રીય હાથશાળ વિકાસ કાર્યક્રમ (NHDP) હેઠળ ઘણી અન્ય યોજનાઓ અમલમાં મૂકી રહ્યું છે. આમાં 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના વિજેતા હાથશાળ કામદારોને દર મહિને 8,000 રૂપિયાની નાણાકીય સહાય, ગરીબીમાં જીવતા અને વાર્ષિક આવક 1 લાખ રૂપિયાથી ઓછી ધરાવતા કામદારોને નાણાકીય સહાય, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવતી કાપડ સંસ્થાઓમાં ડિપ્લોમા, અંડર ગ્રેજ્યુએટ અને અનુસ્નાતક અભ્યાસક્રમો કરવા માટે હાથશાળ કામદારોના બાળકોને (બે બાળકો સુધી) વાર્ષિક 2 લાખ રૂપિયા સુધીની શિષ્યવૃત્તિનો સમાવેશ થાય છે.
કાપડ રાજ્ય મંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે પ્રધાનમંત્રી જીવન જ્યોતિ વીમા યોજના (PMJJBY) અને પ્રધાનમંત્રી સુરક્ષા વીમા યોજના (PMSBY) જેવી વીમા યોજનાઓ દ્વારા કુદરતી અથવા આકસ્મિક મૃત્યુ અને સંપૂર્ણ અથવા આંશિક અપંગતાના કિસ્સામાં સાર્વત્રિક અને સસ્તું સામાજિક સુરક્ષા પણ પૂરી પાડવામાં આવી રહી છે. બીજા પ્રશ્નના જવાબમાં, પાબિત્રા માર્ગેરિટાએ જણાવ્યું હતું કે કાપડ મંત્રાલય હેઠળના વિકાસ કમિશનર (હેન્ડલૂમ્સ) ની કચેરી, બે યોજનાઓ લાગુ કરે છે – રાષ્ટ્રીય હસ્તકલા વિકાસ કાર્યક્રમ (NHDP) અને વ્યાપક હસ્તકલા ક્લસ્ટર વિકાસ યોજના (CHCDS).
આ યોજનાઓ હેઠળ, કારીગરોને તેમની જરૂરિયાતના આધારે માર્કેટિંગ કાર્યક્રમો, કૌશલ્ય વિકાસ, ક્લસ્ટર વિકાસ, ઉત્પાદક કંપનીઓની રચના, કારીગરોને સીધો લાભ, માળખાગત સુવિધાઓ અને ટેકનોલોજી સહાય, સંશોધન અને વિકાસ સહાય, ડિજિટાઇઝેશન, બ્રાન્ડિંગ દ્વારા નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે સરકારે હેન્ડલૂમ ક્ષેત્ર માટે ‘ઈન્ડી હાટ’ પહેલ શરૂ કરી છે જે આત્મનિર્ભર ભારત અને વોકલ ફોર લોકલ ઝુંબેશના ઉદ્દેશ્ય સાથે જોડાયેલી છે. ‘ઈન્દી હાટ’ કાર્યક્રમનું આયોજન ભારતના સૌથી મોટા કાપડ વેપાર મેળા, ભારત ટેક્સ માટે કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં કાર્યક્રમમાં ભાગ લેનારા સો કરતાં વધુ દેશોના મુલાકાતીઓ અને પ્રદર્શકોને ભારતીય હસ્તકલા અને હાથવણાટની શ્રેષ્ઠ વસ્તુઓ પ્રદર્શિત કરવામાં આવી હતી.
