નવી દિલ્હીઃ ભારતમાં દરરોજ 45 બાળકો-કિશોરો માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામે છે. 2011 થી 2022 ની વચ્ચે, માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામેલા 18 વર્ષ કે તેથી ઓછી ઉંમરના બાળકો અને કિશોરોની સંખ્યામાં 113 ટકાનો વધારો થયો છે. તમામ પ્રકારના માર્ગ અકસ્માતોમાં બાળકો અને કિશોરોના મૃત્યુ 10 ટકા છે. બેંગલુરુ સ્થિત નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેન્ટલ હેલ્થ એન્ડ ન્યુરોસાયન્સ (NIMHANS) અને યુનિસેફના સંયુક્ત અહેવાલમાં આ માહિતી સામે આવી છે, જે મુજબ ભારતમાં બાળકોના મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ રોડ ટ્રાફિક અકસ્માતો છે. આ રિપોર્ટમાં, નિષ્ણાતોએ બાળ મુસાફરોને લઈને કારની સલામતી અંગે પણ પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા છે.
જ્યારે દેશમાં સૌથી વધુ વેચાતી 25 કારનું બાળ મુસાફરોની સલામતી માટે વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું, ત્યારે તેમાંથી 50 ટકાથી વધુ કારને ત્રણ કે તેથી ઓછાનું સલામતી રેટિંગ આપવામાં આવ્યું. રિપોર્ટના તારણો દર્શાવે છે કે 2011 થી 2022 ની વચ્ચે, બાળકો અને કિશોરોમાં અંદાજિત 198,236 માર્ગ અકસ્માતો થયા હતા અને તેમાંથી લગભગ 75 ટકા 14-17 વર્ષની વય જૂથમાં થયા હતા. વધુમાં, આ જૂથમાં મૃત્યુની સંખ્યા 2011 અને 2022 ની વચ્ચે બમણાથી વધુ થઈ ગઈ છે.
કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયના ડેપ્યુટી કમિશનર ડૉ. ઝોયા અલી રિઝવીએ જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં બાળકો અને કિશોરોના માર્ગ ટ્રાફિક અકસ્માતોના બોજ, જોખમો અને નિર્ણાયકોના આધારે, આ અહેવાલ ભારતમાં બાળકો અને કિશોરોના માર્ગ સલામતીને મજબૂત બનાવવા માટે ભલામણો કરી રહ્યો છે. જોકે, તેમણે એમ પણ કહ્યું કે હાઇવે પર ટ્રોમા કેર સેન્ટરો સ્થાપવા અને જિલ્લા હોસ્પિટલોમાં અકસ્માત અને કટોકટી સંભાળને મજબૂત બનાવવાના પ્રયાસો ચાલુ છે.
લગભગ 50% બાળકો અને કિશોરોના મૃત્યુ અકસ્માત સ્થળે જ થયા હતા. 21 ટકા કિસ્સાઓમાં માથામાં થયેલી ઇજાઓના કારણે મૃત્યુ થયા હતા, જ્યારે 20 ટકા કિસ્સાઓમાં નીચલા અંગોને નુકસાન થયું હતું. 10 રાજ્યોમાં 7024 બાળકો અને કિશોરોના માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ થયા, જેમાંથી રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેમનો હિસ્સો ૪૩ ટકા છે. આમાં હરિયાણા, યુપી, ઉત્તરાખંડ, રાજસ્થાન, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, મધ્યપ્રદેશ, કર્ણાટક, આંધ્રપ્રદેશ અને તમિલનાડુનો સમાવેશ થાય છે.
NIMHANS ના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર ડૉ. ગુરુરાજે જણાવ્યું હતું કે, આપણા મોટાભાગના રસ્તાઓ બાળકો અને કિશોરો માટે સલામત નથી. આ સાથે, આપણી ડ્રાઇવિંગ આદતો, વાહનોમાં સલામતીના પગલાંનો અભાવ અને માર્ગ સલામતીનું ગેરવહીવટ મુખ્ય કારણો છે.
