દુબઈ: ઇઝરાયલે શુક્રવારે સવારે ઇરાનની રાજધાની પર હુમલો કર્યો અને દેશના પરમાણુ કાર્યક્રમને નિશાન બનાવ્યો, જેના કારણે પશ્ચિમ એશિયાના બે કટ્ટર હરીફો વચ્ચે સંપૂર્ણ યુદ્ધની આશંકા ઉભી થઈ છે. 1980 ના દાયકામાં ઇરાક સાથેના યુદ્ધ પછી તેને ઇરાન પરનો સૌથી મોટો હુમલો માનવામાં આવી રહ્યો છે. ઇઝરાયલે ઇરાનના મુખ્ય પરમાણુ સંવર્ધન કેન્દ્રને પણ નિશાન બનાવ્યું હતું અને હુમલા પછી ત્યાંથી કાળો ધુમાડો નીકળતો જોવા મળ્યો હતો. ઇઝરાયલી હુમલામાં ઇરાનના અર્ધલશ્કરી દળ ‘રિવોલ્યુશનરી ગાર્ડ’ના વડા જનરલ હુસૈન સલામીનું મૃત્યુ થયું હતું. દેશના સરકારી ટેલિવિઝનએ તેના સમાચારમાં આ માહિતી આપી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ હુમલાઓમાં ટોચના લશ્કરી અધિકારીઓ અને વૈજ્ઞાનિકો પણ માર્યા ગયા છે. આ હુમલો ઇરાનના ઝડપથી વધી રહેલા પરમાણુ કાર્યક્રમ પર વધતા તણાવ વચ્ચે થયો છે.
ઇરાનના સુપ્રીમ લીડર આયાતુલ્લાહ અલી ખામેનીએ હુમલા બાદ કહ્યું હતું કે, ઇઝરાયલને “કઠોર સજા” આપવામાં આવશે. યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના વહીવટીતંત્રે કહ્યું કે, આ હુમલાઓમાં તેનો કોઈ હાથ નથી, અને યુએસ હિતો અથવા કર્મચારીઓને લક્ષ્ય બનાવતી કોઈપણ કાર્યવાહી કરવા સામે ચેતવણી આપી હતી. ઈરાનના પરમાણુ સંવર્ધન કાર્યક્રમને રોકવા માટે ચાલી રહેલી વાટાઘાટોનું કોઈ પરિણામ ન આવ્યા બાદ અમેરિકાએ ઇઝરાયલને સંયમ રાખવાની અપીલ કરી હતી. ઇઝરાયલી નેતાઓએ આ હુમલાને રાષ્ટ્રના અસ્તિત્વ માટેની લડાઈ ગણાવી હતી અને કહ્યું હતું કે એવો ભય હતો કે ઈરાન પરમાણુ બોમ્બ બનાવી શકે છે અને આ હુમલો આ નિકટવર્તી જોખમને રોકવા માટે જરૂરી હતો.
જોકે, હજુ સુધી સ્પષ્ટ નથી કે ઈરાન આ લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે કેટલું નજીક છે અથવા ઈરાન ખરેખર નજીકના ભવિષ્યમાં હુમલો કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે કે નહીં. ઇઝરાયલે ઈરાનને પરમાણુ શસ્ત્રો બનાવતા રોકવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ‘ઓપરેશન રાઇઝિંગ લાયન’ શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી હતી, અને ઇઝરાયલી વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂએ શુક્રવારે દાવો કર્યો હતો કે ઈરાનના મુખ્ય સંવર્ધન કેન્દ્ર સહિત અન્ય લક્ષ્યો પર હુમલો કરવામાં આવ્યો છે.
નેતન્યાહૂએ શુક્રવારે સવારે એક વિડિઓ સંદેશમાં કહ્યું હતું કે, “થોડા સમય પહેલા ઇઝરાયલે ‘ઓપરેશન રાઇઝિંગ લાયન’ શરૂ કર્યું છે જે ઇઝરાયલના અસ્તિત્વ માટે ઈરાની ખતરાને દૂર કરવા માટે એક લક્ષિત લશ્કરી કાર્યવાહી છે. આ કાર્યવાહી જ્યાં સુધી ખતરો દૂર ન થાય ત્યાં સુધી ચાલુ રહેશે.” નેતન્યાહૂએ કહ્યું, “તાજેતરના મહિનાઓમાં, ઈરાને એવા પગલાં લીધાં છે જે તેણે પહેલાં ક્યારેય લીધા નથી. જેમ કે સમૃદ્ધ યુરેનિયમમાંથી શસ્ત્રો બનાવવાનું પગલું, અને જો તેને રોકવામાં નહીં આવે, તો ઈરાન ખૂબ જ ઓછા સમયમાં પરમાણુ શસ્ત્રો બનાવી શકે છે. આ એક વર્ષમાં થઈ શકે છે, તે થોડા મહિનામાં થઈ શકે છે, અથવા તે એક વર્ષથી ઓછા સમયમાં થઈ શકે છે. આ ઇઝરાયલના અસ્તિત્વ માટે સ્પષ્ટ ખતરો છે.”
બીજી બાજુ, ઈરાનની સમાચાર એજન્સી ‘IRNA’ એ ખામેનીને ટાંકીને એક નિવેદન બહાર પાડ્યું. તેણે પુષ્ટિ આપી કે હુમલામાં ટોચના લશ્કરી અધિકારીઓ અને વૈજ્ઞાનિકો માર્યા ગયા હતા. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “ઇઝરાયલે રહેણાંક કેન્દ્રો પર હુમલો કરીને તેના દુર્ભાવનાપૂર્ણ સ્વભાવનો પર્દાફાશ કર્યો છે.” ઇઝરાયલે ઈરાનની રાજધાનીમાં અનેક સ્થળોએ હુમલો કર્યો. નેતન્યાહૂએ કહ્યું કે પરમાણુ અને લશ્કરી સ્થાપનોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત, ઈરાનના પરમાણુ કાર્યક્રમ અને તેના બેલિસ્ટિક મિસાઈલ શસ્ત્રાગારનું નેતૃત્વ કરતા અધિકારીઓને પણ નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા.
આંતરરાષ્ટ્રીય પરમાણુ ઊર્જા એજન્સી (IAEA) એ પુષ્ટિ આપી છે કે ઇઝરાયલી હુમલામાં નતાન્ઝમાં ઈરાનના યુરેનિયમ સંવર્ધન કેન્દ્રને નિશાન બનાવવામાં આવ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે તે રેડિયેશન સ્તરનું નજીકથી નિરીક્ષણ કરી રહ્યું છે. હજુ સુધી સ્પષ્ટ નથી કે ઇઝરાયલી વિમાન ઈરાની હવાઈ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ્યા હતા કે તેઓએ ફક્ત ઈરાન પર “સ્ટેન્ડઓફ મિસાઈલો” ચલાવી હતી. હુમલા સમયે ઇરાકના લોકોએ ફાઇટર પ્લેનનો અવાજ સાંભળ્યો હતો. ઇઝરાયલે અગાઉ ઇરાકી સરહદથી ઇરાન પર હુમલો કર્યો હતો.
યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગુરુવારે કહ્યું હતું કે તેમને નથી લાગતું કે કોઈ હુમલો નિકટવર્તી છે, પરંતુ તેમણે એ પણ સ્વીકાર્યું કે તે “પણ થઈ શકે છે.” યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ માર્કો રુબિયોએ કહ્યું હતું કે ઇઝરાયલે “ઈરાન સામે એકપક્ષીય કાર્યવાહી” કરી છે અને ઇઝરાયલે અમેરિકાને કહ્યું છે કે આ હુમલાઓ તેના સ્વ-બચાવ માટે જરૂરી હતા.
વ્હાઇટ હાઉસ દ્વારા જારી કરાયેલા એક નિવેદનમાં, રુબિયોએ કહ્યું હતું કે, “અમે ઈરાન સામેના હુમલામાં સામેલ નથી અને અમારી ટોચની પ્રાથમિકતા આ ક્ષેત્રમાં યુએસ દળોનું રક્ષણ કરવાની છે.” હુમલા પછી, ઇઝરાયલનું મુખ્ય એરપોર્ટ બંધ કરી દેવામાં આવ્યું હતું અને બેન્ચમાર્ક બ્રેન્ટ ક્રૂડના ભાવમાં લગભગ આઠ ટકાનો વધારો થયો હતો. ઇરાન અને ઇઝરાયલ બંનેએ તેમના હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ કરી દીધા છે.
દરમિયાન, ઇઝરાયલના સંરક્ષણ પ્રધાન ઇઝરાયલ કાત્ઝે કહ્યું હતું કે હુમલા પછી, “ઇઝરાયલ અને તેની નાગરિક વસ્તી પર મિસાઇલ અને ડ્રોન હુમલાની શક્યતા છે.” ઇઝરાયલ ડિફેન્સ ફોર્સિસ (IDF) ના ચીફ ઓફ સ્ટાફ લેફ્ટનન્ટ જનરલ ઇયાલ ઝમીરએ કહ્યું છે કે ઇઝરાયલે ઇરાનના પરમાણુ કાર્યક્રમને રોકવા માટે લશ્કરી હુમલો કર્યો હતો.
લેફ્ટનન્ટ જનરલ ઝમીરે એક નિવેદનમાં કહ્યું, “આપણે કાર્યવાહી માટે વધુ રાહ જોઈ શકતા નથી, આપણી પાસે કોઈ વિકલ્પ નથી.” તેમણે કહ્યું, “ઇતિહાસે આપણને શીખવ્યું છે કે જે લોકો આપણને નષ્ટ કરવા માંગે છે તેમની સામે આપણે માથું ન નમાવવું જોઈએ, તેથી આપણે આપણું અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવા માટે લડીએ છીએ….”
