નવી દિલ્હીઃ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના જન્મદિવસના રોજ શરૂ કરાયેલા, “સ્વચ્છતા હી સેવા અભિયાન” દેશભરમાં એક મુખ્ય જનભાગીદારી ચળવળ બની ગયું છે. વિવિધ રાજ્યો અને શહેરોમાં મોટા પાયે સ્વચ્છતા પ્રવૃત્તિઓ ચાલી રહી છે, જેમાં સ્વૈચ્છિક શ્રમ દાન, જાહેર જગ્યા સફાઈ, કચરા વ્યવસ્થાપન અને સ્વચ્છતા-લક્ષિત એકમોનું પરિવર્તન શામેલ છે. આ અભિયાન સ્થાનિક પરિવર્તન પ્રાપ્ત કરવા માટે સ્વચ્છતા-લક્ષિત એકમોને ઝડપથી ઓળખી, રૂપાંતરિત અને સુંદર બનાવી રહ્યું છે.
કેન્દ્રીય ગૃહનિર્માણ અને શહેરી વિકાસ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, આ અભિયાન હેઠળ અત્યાર સુધીમાં 1,109,151 સ્વચ્છતા લક્ષ્ય એકમો (CTU) ઓળખવામાં આવ્યા છે, જેમાંથી 248,241 સફાઈ કરવામાં આવી છે. આ એકમોમાં કુલ 9,669,975 લોકોએ ભાગ લીધો છે, જેનો સીધો લાભ 435,076 લોકોને મળ્યો છે. દેશભરમાં કુલ 253,884 જાહેર સ્થળોની સફાઈ કરવામાં આવી છે, જેમાં 7259,198 લોકોએ ભાગ લીધો છે.
તહેવારોને પર્યાવરણને અનુકૂળ બનાવવા માટે, દેશભરમાં 13,597 પર્યાવરણને અનુકૂળ પંડાલો બનાવવામાં આવ્યા હતા, અને 4710 સ્થળોએ ઉત્સવ પછી સફાઈ કરવામાં આવી હતી. વધુમાં, 1482 સ્વચ્છતા રંગોળી બનાવવામાં આવી હતી, 7,193 સ્વચ્છતા રેલીઓનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું અને 7,180 શિબિરો યોજવામાં આવી હતી. દેશભરમાં 2,068 વેસ્ટ ટુ આર્ટ ઇન્સ્ટોલેશન, 11,753 સ્વચ્છતા સ્પર્ધાઓ અને 2,285 સ્પોર્ટ્સ લીગ યોજવામાં આવી હતી. ઝુંબેશ દરમિયાન, 6,356 ફૂડ સ્ટ્રીટની સફાઈ કરવામાં આવી હતી, અને 43,895 ડોર-ટુ-ડોર જાગૃતિ ઝુંબેશ ચલાવવામાં આવી હતી. વધુમાં, 4,726 SBM સંપત્તિનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, 2,505 RRR કેન્દ્રો સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા અને 7,949 SUP ડ્રાઇવ ચલાવવામાં આવી હતી. અત્યાર સુધીમાં કુલ 18,952,202 લોકોએ આ ઝુંબેશમાં ભાગ લીધો છે.
આ અભિયાન હેઠળ, જમ્મુ અને કાશ્મીરના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર મનોજ સિન્હાએ શ્રીનગરના દાલ તળાવ ખાતે સ્વચ્છતા અભિયાન શરૂ કર્યું અને સફાઈ કર્મચારીઓનું સન્માન કર્યું. મહારાષ્ટ્રના પિંપરી ચિંચવાડમાં દાપોડી ઝીરો વેસ્ટ પ્રોજેક્ટને ટકાઉ શહેરી શાસનના એક મોડેલ તરીકે બિરદાવવામાં આવી રહ્યો છે, જે 428 ઘરોમાંથી કચરો એકઠો કરીને તેને ખાતરમાં રૂપાંતરિત કરે છે, અને મહિલાઓને સશક્તિકરણ આપે છે. બિહારમાં, મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમાર અને નાયબ મુખ્યમંત્રી સમ્રાટ ચૌધરીએ સફાઈ કર્મચારીઓને પ્રશંસાપત્રો અર્પણ કર્યા અને “સફાઈ એક્સપ્રેસ” ને લીલી ઝંડી આપી.
સફાઈ કામદારોના સ્વાસ્થ્ય અને સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે, વિવિધ શહેરોમાં સફાઈ મિત્ર સુરક્ષા શિબિરોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. બિહારના બેતિયા મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને આરોગ્ય શિબિરનું આયોજન કર્યું હતું, અને આંધ્રપ્રદેશના વિશાખાપટ્ટનમમાં 74 પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રો પર તબીબી શિબિરોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ગોવામાં પોંડા મ્યુનિસિપલ કાઉન્સિલે ગ્લોવ્ઝનું વિતરણ કર્યું હતું અને પીપીઈ કીટના ઉપયોગ અંગે સ્વચ્છતા કામદારોને તાલીમ આપી હતી. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં થાનામંડી મ્યુનિસિપલ કમિટીએ પણ સફાઈ કામદારો માટે આરોગ્ય શિબિરનું આયોજન કર્યું હતું.
ક્લીન ગ્રીન ફેસ્ટિવલના ભાગ રૂપે, ચંદીગઢમાં સ્વ-સહાય જૂથોએ વેસ્ટ ટુ આર્ટ પ્રદર્શનનું આયોજન કર્યું, તેલંગાણાના કોરુટલામાં વિદ્યાર્થીનીઓએ પર્યાવરણને અનુકૂળ બાથુકમ્મા ઉત્સવ ઉજવ્યો અને ગુજરાતના મોરબીમાં ‘ગ્રીન નવરાત્રી’ થીમ પર રંગોળી બનાવવામાં આવી. છત્તીસગઢના નાયબ મુખ્યમંત્રી અરુણ સાઓએ રાયપુરમાં “નમો યુવા દોડ” ને લીલી ઝંડી આપી હતી. પાંચ કિલોમીટરની આ દોડમાં આંતરરાષ્ટ્રીય રમતવીરો સહિત 5,000 થી વધુ દોડવીરોએ ભાગ લીધો હતો. ઉલ્લેખનીય છે કે આ મહિનાની 25મી સપ્ટેમ્બરે, પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાયની જન્મજયંતિ પર, “એક દિવસ, સાથે, એક કલાક” નામનો સ્વૈચ્છિક કાર્યનો રાષ્ટ્રવ્યાપી કાર્યક્રમ યોજાશે, જેમાં કરોડો નાગરિકોની ભાગીદારી અપેક્ષિત છે.
